Bác sĩ Hồ Xuân Thịnh, chuyên khoa Y học gia đình tại Mỹ, chia sẻ những giải pháp để phát triển y tế cơ sở:
Đại dịch Covid-19 trong hai năm qua đã gây nhiều hại cho người dân và kinh tế cả nước. Nền y tế c🌠ủa chúng ta đã quá tải, gần đây lại෴ phải gánh thêm quá nhiều áp lực. Nhiều nhân viên y tế phải gồng mình làm việc gấp nhiều lần bình thường trong khi vẫn nhận được đồng lương không đủ sống.
Theo báo cáo gần đây của Sở Y tế TP HCM, số lượng nhân viên y tế thôi việc năm qua đã tăng nhiều 🌺so năm trước đó🉐, trong khi xã hội rất cần có thêm nhân lực cho ngành y tế.
Sẽ khó có lời nào có thể tả hết được tác hại của đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã giúp bộc lộ những tồn tại trong ngành y tế, đặc bi🎀ệt là hệ thống chăm sóc sức khoẻ ban đầu.
Nếu chúng ta bình tâm xem xét, phân tích kỹ lưỡng tất cả những vấn đề này, thì đây sẽ là cơ hội trăm năm có một để xây dựng, phát triể🥂n một nền y tế hiệu quả hơn, ít tốn kém hơn, nhân bản hơn, đủ để cung cấp 🧸chăm sóc khoẻ cho tất cả người dân, trên mọi miền đất nước.
>> Tại sao hệ thống y tế Mỹ 'lúng túng😼' với Covid-19?
Thực tế và kết quả nghiên cứu của thế kỷ qu🍌a đã chứng minh những nước có nền y tế hiệu quả nhất là những nước có hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu mạnh mẽ nhất, như là Canada, các nước châu Âu, Nhật Bản, Australia, New Zealand. Ở các nước này, số y bác s🎀ĩ chăm sóc sức khoẻ ban đầu chiếm đến hai phần ba tổng số y bác sĩ.
Nước Mỹ, nơi chỉ có khoảng một phần ba tất cả các y bác sĩ tham gia chăm sóc sức khoẻ ban đầu, vẫn luôn có các chỉ số chăm sóc 🐠sức khoẻ kém hơn ꦉtất cả các nước phát triển còn lại dù chi phí hàng năm cho hệ thống y tế rất lớn.
Việt Nam đã tạo được những bước tiến đáng kể về hệ thống y tế, kh🍌ả năng chăm sóc, điều trị bệnh trong những thập kỷ qua. Chúng ta đã có những thành tựu rất đáng khích lệ về chăm sóc y tế chuyên sâu như🌸 ghép tạng, phẫu thuật tim, mổ thay khớp, điều trị những bệnh hiểm có...
Tuy nhiên, mạng lưới chăm sóc sức khỏe ban đầu ở các trạm y tế phường, xã vẫn giậm chân tại chỗ trong nhiều thꦜập kỷ qua. Vài năm gần đây, chúng ta đã đầu tư những khoản khổng lồ vào xây dựng thêm những bệnh viện lớn. Đây là những đầu tư rất tốt và vô cùng cần thiết để giúp hệ thống chăm🍸 sóc sức khỏe chuyên sâu phát triển, sánh ngang với các nước khác trong khu vực.
Tuy nhiên, điều đáng buồn là còn quá ít đầu tư cho hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu,▨ dù bộ y tế đã có chính sách phát triển hệ thống chăm sóc sức khoẻ ban đầu theo định hướng♔ y học gia đình từ năm 2000.
Các đầu tư cho y tế phường xã còn rất nhỏ, rải rác và phần lớn là từ chính quyền địa phương. Vài tuần trước, Hà Nội công bố sẽ đầu tư 1000 tỉ cho hệ thống chăm sóc ban đầu, một khoản khá nhỏ (so với đầu tư y tế chuyên sâu) và chủ yếu để đối phó tình 𒅌hình dịch Covid-19.
Nếu chúng taꦓ cân đối lại các khoản đầu tư y tế, dành một khoản nh🌺iều hơn để phát triển hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu thì có lẽ chúng ta đã có thể có một hệ thống chăm sóc sức khoẻ ban đầu rộng khắp hơn, năng động hơn, hiệu quả hơn, đã có thể giải quyết được đại dịch tốt hơn.
Tôi tin nhiều người sẽ đồng thuận với tôi rằng ưu tiên phát triển h♍ệ thống chăm sóc ban đầu chính là chiến lược tốt nhất, cả t❀rước mắt và lâu dài, cho y tế Việt Nam.
Để có thể thực sự cải cách hệ thống chăm sóc y tế sức khỏe ban đầu, tôi xin có một൲ sಌố đề nghị sau:
1. Ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất để các trạm y tế phꦬường xã trở thành nơi đảm nhiệm phần lớn chăm sóc sức khỏe ban đầu cho mọi người dân, theo định hướng y học gia đình. Việc này chắc chắn sẽ ít tốn kém hơn so với đầu tư cho hệ thống chăm sóc sức khỏeℱ chuyên sâu.
2. Có chế độ, chính sách thích hợp để thu hút đầy đủ và giữ chân lâu dài nhân lực cho hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu tại các trạm y tế phường xã. Hiện tại, nhân lực cho các trạm y tế phường xãও vô cùng mỏng, đặc biệt là TP HCM.
Theo tin gần đây từ Sở Y tế TP HCM, tỷ lệ nhân viên y tế tuyến phường, xã ở thành phố chỉ đạt 2,31/10.000 dân, thấp hơn rất nhiều so với cả nước (7,42/10.000) và Hà Nội (6.06/10.♓000).
Cần thêm rất nhiều﷽ nhân viên cho các trạm y tế phường xã, ít nhất cũng phải được một y bác sĩ mỗi 2000-3000 dân, với đầy đủ nhân viên y tế hỗ trợ như điều dưỡng, dược sĩ, dược tá... dần tiến đến tỉ lệ tối ưu một y bác sĩ chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho mỗi 1000-1500 dân.
Đảm bảo tất cả các nhân viên y tế phải được trả lương ít nhất đủ sống, kèm theo các chế độ hỗ trợ nhà ở, hưu t🐻rí, để họ không phải làm thêm việc hai, việc ba. Điều này cũng sẽ giꦗúp ngăn ngừa, cắt giảm các hành vi tiêu cực y tế.
Quy định giới hạn biên chế 5-10 nhân viên cho mỗi trạm y tế phường 🍷xã, bất kể dân số, là hoàn toàn không phù hợp. Gần đây, sở Y tế TP HCM có đề nghị điều động tất cả bác sĩ mới ra trường về làm việc tại các trạm y tế phường xã 12 tháng. Đề xuất này chỉ có thể giúp giải quyết phần nào về số lượng y bác sĩ cho hệ t🤡hống chăm sóc sức khoẻ ban đầu.
Đã có một số ý kiến phản hồi từ người dân, lo lắng về đội ngũ tân bác sĩ này, rằng liệ𝓰u họ có làm được việc gì không khi chưa hề được đào tạo về chăm sóc sức khoẻ ban đầu, y học gia đìꦐnh? Liệu họ có lưu lại ở các trạm y tế phường xã hay không khi thời gian làm việc bắt buộc hết hạn? Còn các trạm y tế phường xã ở tất cả các tỉnh thành khác thì sao?
3. Xây dựng chương trình đào tạo định hướng y học gia đình, bắt buộc và thật đầy đủ cho tất cả y bác sĩ chăm sóc sức khỏe ban đầu tại các trạm y tế phường xã. Đào tạo giúp bác sĩ cơ sở có kiến thức cơ bản vững vàng, cập nhật kiến thức thường xuyên, nhằm chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân được tốt nhất. Hiện tại, hầu như tất cả các chꦡương trình đào tạo y bác sĩ chăm sóc sức khoẻ ban đầu tại Việt Nam chỉ tập trung ở các trường y. Nên phát triển mô hình viện trường, đưa các chương trình đào tạo này về các trạm y tế phường xã, với nhiều cọ xát lâm sàng trên bệnh nhân thực tế hơn, giống như các chương trình đào tạo bác sĩ nội trú ở Hoa Kỳ.
>> Nỗi sợ của những người Mỹ không bảo hiểm y tế
Thêm nữa, Bộ Y tế cần có hướng dẫn thực hành y học gia đình thật chi tiết cho từng mặt bệnh, được cập nhật định kỳ. Đây 🍨không những là bộ tài liệu chuyên môn căn bản cho tất cả các y bác sĩ chăm sóc sức khoẻ ban đầu mà còn là một văn bản mang tính chất luật pháp giúp phân xử trong những trường hợp tố tụng hành nghề y.
4. Mở rộng phạm vi hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu tại các trạm y tế phường xã theo đúng tinh thần y học gia đình. Các y bác sĩ cơ sở sẽ thực sự chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho mọi người dân, đối với tất cả các mặt bệnh chứ không chỉ giới hạn ở chương trình tiêm chủng mở rộng, quản lý bệnh lao, bệnh động kinh, bệnh tâm thần🐻 như hiện nay. Ở các nước tiên tiến, một bác sĩ gia đình có thể đảm trách đến 80% các nhu cầu về chăm sóc sức khỏe, điều trị bệnh tật cho tất cả người dân.
Nếu được như vậy, nhu cầu khám chữa bệnh tại các trạm y tế phường xã sẽ tăng lên rất nhiều, cù♏ng với hài lòng nghề nghiệp của các nhân viên y tế, đặc biệt là các y bác sĩ. Họ sẽ được chăm sóc sức khỏe, điều trị bệnh cho mọi người, mọi bệnh, chứ không phải là nhân viên quản lý các chương trình tiêm chủng mở rộng, chăm sóc sức khỏe tâm thần, bệnh động kinh, bệnh lao... Đây sẽ là hai yếu rất quan trọng giúp giữ chân các nhân viên tại các trạm y tế phường xã lâu dài.
5. Ngoài việc đảm bảo đầy đủ trang thiết bị dụng cụ, cần thay đổi danh mục thuốc, thủ thuật chẩn đoán và điều trị được cho phép tại các trạm y tế phường, xã thật phù hợp. Y bác sĩ ở các trạm🧜 y tế phường xã có thể thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khoẻ ban đầu đến mức tối đa, trong kh♈ả năng của họ.
Không nên áp đặt một danh mục thuốc, thủ thuật chẩn đoán và điều trị nhất định cho tất cả các trạm y tế phường xã mà nên có sự linh động. Có thể cho phép lưu hành thuốc, thực hiện các thủ thuật chẩn đoán và điều trị tuỳ thuộc vào trình độ của y bác sĩ chăm sóc sức khoẻ ban đầu 🧜tại từng địa phương. Ví dụ như một bác sĩ chăm sóc sức khoẻ ban đầu nhưng có đam mê đặc biệt 🅘và đã được đào tạo thêm về chỉnh hình thì cần được trang được bị thêm về máy x-quang, trang thiết bị bó bột và điều trị gãy xương, trật khớp...
6. Thay đổi giá khám chữa bệnh cho phù hợp. Theo thông tư của Bộ y tế ban hành vào ngày 30/11/2018, có hiệu lực từ ngày 15/12/2019, giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế thấp nhất là 26.000 đồng tại các trạm y tế phường xã, 37.000 đồng tại bệnh viện hạng đặc biệt hoặc bệnh viện hạng 1. Trước hết bảng giá này là hoàn toàn bất công cho các y bác sĩ tuyến cơ sở. Cũng được đào tạo giống nhau, cùng làm công việc như nhau, vì sao y bác sĩ ở trạm y tế phường xã lại có giá trị thấp hơn y bác sĩ ở các tuyến trên? Tiếp theo là bản giá này quá t🉐hấp, chỉ đủ chi phí lương cho bản thân y bác sĩ. Còn tất nhân viên y tế hỗ trợ cho y bác sĩ thì sao, cơ sở vật chất thì sao?
Nên trả công khám chữa bệnh cho tất cả các y bác sĩ như nhau, nếu có điều chỉnh thì chỉ điều chỉnh dựa trên bằng cấp, theo giá cả ch🐎i phí sinh hoạt của từng địa phương. Giá khám chữa bệnh phải đủ để trả lương cho y bác sĩ, tất cả các nhân viên y tế hỗ trợ, cùng với chi phí cơ sở vật chất.
7. Khuyến khích phát triển mạng lưới chăm sóc sức khoẻ ban đầu tư nhân. Liên kết các trạm y tế phườn,g xã và các cơ sở chăm sóc sức khỏe ban đầu tư nhân thành một mạng lưới thống nhất, tất cả đều bình đẳng, có nghĩa vụ, quyền hạn và quyền lợi như nhau, đều vì một nhiệm vụ duy nhất 🍷là chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho người dân.
Một khi xã hội hoá y tế cơ sở gia tăng, gánh nặng y tế cho cơ quan nhà nước sẽ giảm đáng kể. Từ tháng 6/2017, TP HCM bắt đầu thí điểm xã hội hoá y tế cơ sở tại phường 11, quận 3. Ngày 30/05/2018, tức sau hơn 1 năm hoạt động, h꧅ơn 40% người dân trên địa bàn phường 11 đã sử dụng dịch vụ của phòng khám, 20% - 30% người dân đến thực hiện tầm soát bệnh, khám sức khoẻ định kỳ và có khoảng 90% khách hàng hài lòng với các dịch vụ tại đây. Kết quả này khá đáng khích lệ.
Tuy nhiên, không hiểu sao hình✤ thức đầu tư này đã không được phát triển và nhân rộng. Có lẽ do đầu tư tốn kém và đã không sinh lợi như mong muốn cho tổ chức y tế tư nhân hoặc vì cơ chế thực hiện.
8. Thực hiện nghiêm ngặt quản lý dược, bao gồm kiên quyết chấm dứt hoàn toàn hiện tượng bác sĩ bán thuốc🌌 - dược sĩ khám bệnh, xây dựng các quy định thật rõ ràng về thuốc kê toa và không kê toa.
Các chấn chỉnh này sẽ mang lại nhiều lợi🌄 ích như giúp gia tăng nhu cầu khám chữa bệnh cho các y bác sĩ chăm sóc sức khoẻ ban đầu, giảm lạm dụng thuốc kháng sinh, giảm tai biến do dùng thuốc không đúng, tiết kiệm chi phí điều trị cho bệnh nhân do dùng thuốc không cần thiết. Ngoài ra, nó còn thể hiện sự văn minh, nề nếp trong chăm sóc y tế.
9. Xây dựng hệ thống pháp lý đầy đủ cho công việc chăm sóc sức khỏe ban đầu nhằm ngăn chặn bạo hành y tế, giúp phân xử trong những trường hợp tố tụng hành nghề y, để mọi nhân viên y tế được an tâm công tác. Hệ thống pháp lý y tế chặt chẽ cũng sẽ giúp ngăn ngừa các hành vi sai trái, gây🥂 thất thoát của công của các cấp lãnh đạo.
>> Trump sợ kinh tế Mỹ 'mắc dịch' trước người dân
10. Thành lập một hệ thống an toàn, đảm bảo bí mật, để khuyến khích bệnh nhân cũng như các nhân viên y tế phản hồi, đóng góp ý kiến về mọi mặt tốt xấu của hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu. Thực tế hiện tại người dân không màng đến trạm y tế phường, xã và bệnh viện quận, huyệಌn để khám chữa bệnh (17,7% trong năm 2016, 15,9% trong năm 2018) c🍷ũng rất dễ hiểu bởi vì cơ sở hạ tầng thì xập xệ, nghèo nàn, xuống cấp, nhân viên y tế thì không đủ, cả về số lượng lẫn chất lượng, thái độ phục vụ kém, dụng cụ trang thiết bị và thuốc men thì thiếu thốn.
Một khi tất cả những vấn đề này ꦇđư🔴ợc giải quyết, thì việc người dân đến khám chữa bệnh để được chăm sóc sức khỏe ban đầu tại các trạm y tế phường, xã, và bệnh viện quận, huyện chỉ là vấn đề thời gian. Hệ thống chăm sóc sức khoẻ ban đầu vững mạnh không chỉ giúp giảm chi phí y tế, tỉ lệ bệnh tật, tỉ lệ tử vong, tăng cường sức khoẻ toàn dân, cải thiện tất cả các chỉ số sức khoẻ, mà sẽ là biện pháp hiệu quả nhất để giả quyết tình trạng quá tải ở các bệnh viện lớn hiện nay, từ đó hệ thống chăm sóc sức khoẻ chuyên sâu mới có thêm thời gian và sức lực để phát triển hơn nữa.
Bài viết và những ý kiến trên là của cá nhân tôi, đúc kết từ 15 năm được đào tạo và thực hành y học gia đình tại Hoa Kỳ, cùng với tìm hiểu cá nhân về hệ thống chăm sóc sức 🐲khoẻ ban đầu ở V♓iệt Nam cũng như các quốc gia khác.
Tôi rất mong nhận được thật nhiều phản hồi, ý kiến từ các bạn. Càng nhiều ý kiến thì sự việc càng sáng tỏ, và mọi tồn tại, khuyết điểm, sai sót sẽ được giải quyết một cách tốt nhất, thoải được lòng mong mu꧒ốn của nhiều người nhất.
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm 168betvisa-slots.com. Gửi bài tại đây.