Shinobu Sakamoto (phải) mới 15 tuổi khi rời nhà ở làng chài Minamata, miền nam Nhật Bản tới Stockholm, Thụy Điển để nói cho thế giới biết về nỗi kinh hoàng của nhiễm độc thủy ngân, theo Reuters.
45 ꩲnăm trôi qua, bà lại đi lần nữa, tới Geneva, Thụy Sĩ, để tham dự cuộc họp đầu tiên của những nước đã ký kết công ước toàn cầu về chống ô nhiễm thủy ngân vào ngày 24-29/9 tới.
Sakamoto là một trong những người sống sót sau thảm họa công nghiệp những năm 1950 tại Nhật Bản. Hàng chục nghìn người đã bị nhiễm độc 🦩từ nước thải của một nhà máy hóa chất xả vào vịnh Minamata.
Một kỹ sư Viện Quốc gia về Bệnh Minamata thu thập mẫu nước biển trong vịnh Minamata để kiểm t🌃ra nồng độ thủy ngân trong Công viên Sinh thái, khu vực một thời bị nhiễm độc thủy ngân và sau này biến thành bãi chôn lấp khổng lồ.
Chất thải chứa hợp chất thủy ngân methyl, ảnh hưởng nghiêm trọng tới não và hệ thần kinh, gây ra căn bệnh thần🌌 kinh do nhiễm độc thủy ngân có tên Minamata. Nó được đặt tên cho công ước ngăn chặn ô nhiễm thủy ngân của Liên Hợp Quốc có hiệu lực từ cuối tháng trước.
Một người chăm sóc đút thức ăn cho Yuji Kaneko, sinh năm 1955, mắc bệnh Minamata bẩm 🗹sinh. Mọi người thân trong gia đình ông đều được chứng nhận mắc bệnh Minamata.
Triệu chứng bệnh tồi tệ hơn theo tuổi tác, khiến một số nạꦺn nhân vật lộn với câu hỏi ai sẽ chăm sóc họ khi cha mẹ và anh chị qua đời, còn một số người khác phải đối mặt với tranh chấp pháp lý.
Bà Sakamoto trò chuyện với học sinh trung học về bện🍨h Mi♏namata.
"Nếu tôi không lên tiếng, sẽ chẳng ai biết về bệnh Minamata cả", Sakaওmoto nói. Bà là một số ít người mang bệnh vẫn có khả năng nói chuyện. "Vẫn còn nhiều vấn đề lắm, mà tôi thì muốn mọi ngườiꦅ biến đến những chuyện này".
Văn kiện pháp lý của nguyên đơn yêu cầu được chứng nhận mắc bệnh Minamat🌄a được những người ủng hộ mang tới trước khi phiên tòa diễn ra.
Chỉ 528 trong số 3.000 nạn nhân được công nhận mắc bệnh Minamata còn sống, theo dữ liệu của Bộ Môi trường Nhật Bản🤪. Hơn 20.000 người nữa đang cố gắng để được công nhận là nạn nhân, với hy vọng được bồi thường.
"Chúng ta cần ch💖ấp nhận sự thật rằng vẫn còn nhiều người đang cần giúp đỡ", Koji Sasak, viên chức Bộ Môi trường nói, đề cập tới những cố gắng giành qꦓuyền chứng nhận mắc bệnh của nạn nhân.
Sinh ra trong một gia đình đóng tàu, nhà nhìn ra vịnh Minamata, thuở nhỏ, Jitsuko Tanaka thường chơi trên bãi biển với chị gái, nhặt và ăn sò mà không biết rằng loài hải sản nà🧸y đã bị nhiễm độc 🌌thủy ngân.
Khi đó, Tanaka mới ba tuổi, còn chị gái 5 tuổi. Họ dần mất khả năng điều khiển tay chân, trở thành một trong những người đầu tiên được xác nhận mắc bệnh. Chị gái Tanaka mất năm 8 tuổi. Tanaka sống sót, nay đã 64 🌊tuổi, nhưng nhiễm độc thủy ngân khiến bà rất yếu ớt, không thể tự đi lại.
Cửa sổ phòng Tanaka trông ra vịnh Minamata.
Trong 🎐lúc Tanaka nằm bất động trên giường, người thân bà lo lắng về ngày cả gia đình qua đời.
"Sau൲ khi tôi chết, ai sẽ chăm sóc cho em ấy?" ông Yoshio Shimoda, 69 t♍uổi, nói.
61 năm kể từ khi bệnh Minamata được phát hiện vào năm 1956, cuộc đấu tranh đòi quyền lợi cho nạn nhân vẫn tiếp diễn. Trước khi chính phủ xác định thủy ngân là nguyên nhân gây bệnh năm 196🗹8, nạn nhân luôn sợ hãi khi phải đối mặt với sự phân biệt đối xử, khiến nhiều người không muốn đấu tranh đòi quyền lợi.
Người ta vẫn gửi mẫu cuꦚống rốn tới để kiểm tra nhiễm độc, hy vọng có bằng chứng chứng minh họ là nạn nhân, theo ông Hirokatsu Akagi, giám đốc Phòng thí nghiệm Thủy ngân Quốc tế ở Minamata.
Mẫu cuống rốn có tuổi đời hàng thập kỷ trong trung tâm xét nghiệ🔯m.
Một mẫu cá nhiễm độc🤪 thủy ngân từ năm 1956 lưu trữ trong Trung tâm Thông tin Bệnh Minamata.
Sakamoto nhiễm độc từ khi còn 🔜trong bụng mẹ. Bà nói rằng mình có nhiệm vụ nói cho thế giới biết về sự 🔥nguy hiểm của thủy ngân.
"Bệnh Minaꦚmata vẫn chưa chấm dứt, nó vẫn tồn tại, không phải là căn bệnh trong quá k♛hứ", bà nói.
Hồng Hạnh (Ảnh: Reuters)