* Bài tiết lộ tình tiết phim
Bối cảnh ban đầu của phim xoay quanh một đồn điền trồng bông, nơi những người chủ da trắng bóc lột nô lệ da màu, xem họ như trò tiêu khiển, đồng thời sẵn sàng giết hại nếu họ không nghe l꧅ời. Lúc này, nữ nô lệ Eden (Janelle Monáe) cùng một số nô lệ ấp ủ kế hoạch bỏ trốn.
Trailer "Antebelleum". Phim chiếu ở Việt Nam với tên "Bẫy thực tại kinh hoàng". Video: FilmSelect Trailer.
Trong thời hiện tại, Eden vốn là nh꧃à hoạt động nữ quyền tên Veronica Henley. Cô có những đóng góp lớn cho công cuộc bảo vệ quyền lợi của phụ nữ da màu trong thế kỷ 21. Trong một lần đi ăn cùng hai người bạn, cô bị những kẻ xa lạ bắt cóc. Khi tỉnh dậy, Eden trở thành nô lệ, bị xiềng xích. Làm thế nào cô có thể trở lại thế giới thực, đồng thời phá giải bí mật của đồn điền đáng sợ này?
Ở nơi Veronica bị mắc kẹt, những tên lính thuộc quân đội miền Nam 🐻tin người da trắng là chủng tộc thượng đẳng. Vì thế, việc ngược đãi những nô lệ da màu là lẽ thường tình, một số còn cho rằng đó là hành động ái quốc. Những tình tiết kinh dị chủ yếu xoay quanh chuỗi hành động của lính da trắng: Buộc thòng lọng vào cổ các nô lệ rồi dùng ngựa kéo lê, hoặc bỏ các nô lệ đã kiệt sức vào lò thiêu.
USAToday dành "những lời có cánh" cho diễn xuất của diễn viên kiêm ca sĩ Janelle Monáe. Hình ảnh nhân vật Eden của cô cầm bó đuốc cháy rực đi giữa đồn điền tối tăm được báo này nhận xét là: "Một hình mẫu nữ anh hùng khuấy động màn ảnh". Janelle Monáe diễn hai vai có tính cách trái ngược: Một Veronica quyến rũ, cương trực; và một Eden kiệm lời, nhẫn nại. Ở bối cảnh hiện đại, Veronica dũ⛦ng cảm đối mặt với những chính trị gia da trắng cực đoan. Trong quá khứ, nhân vật thận trọng tìm đường máu thoát thân trước bọn chủ nô điên rồ. Nội♉ dung này có lẽ là một thông điệp đầy tính nhân văn đến từ bộ đôi đạo diễn: Dù có ở thời kỳ nào, lòng kiêu hãnh và sự mưu cầu tự do của con người không thể bị đánh bại.
Poster phim "Antebellum". Ảnh: Imdb.
Nhưng nếu nhân vật của Janelle Monáe thú vị bao nhiêu, các vai phụ lại mờ nhạt bấ𝓡y nhiêu. Những người chủ nô cùng các nhân vật da trắng bị khắc họa một chiều: ngu ngốc, hèn nhát, bảo thủ nên không chấp nhận sự yếu kém. Tuyến nhân vật những người da màu khác trong phim cũng mờ nhạt hơn, khi sự tương tác của họ và nữ chính gần như không phục vụ gì cho những trường đoạn cao trào của phim.
Cây viết David Ehrlich của trang Indiewire nhận xét Antebellum thành công trong việc khắc họa lại một trong những "tội ác nguyên thủy" (original sins) của nước Mỹ. Anh còn so sánh bộ phim với series nổi tiếng Westworld, khi những gã phản diện da trắng mỗi ngày đều lặp lại những việc làm tàn ác "giống như những con robot đi𒅌 theo vòng lặp của chúng trong một công viên giải trí kinh hoàng".
Antebellum lên án sự kỳ thị chủng tộc, hiện vẫn nhức nhối trong xã hội Mỹ. Điều này thể hiện qua hình tượng nhân vật Veronica. Cô vốn là một phụ nữ da màu thành đạt ở hiện tại, nhưng bị đối xử như nô lệ trong quá khứ. Những kẻ bắt cóc cô vốn là người da trắng ganh ghét trước những thành quả cô đạt được. Tác phẩm từ trước khi ra mắt đã được so sánh với hai phim kinh dị là Get Out (2017) và Us (2019) - do Jordan Peele làm đạo diễn, đều có tuyến nhân vật chính là người da𓂃 màu. Dù vậy, tác phẩm của Peele không có cách tiếp cận vấn đề trực diꦗện như phim của Bush và Renz, chỉ mượn sự xung đột sắc tộc để hướng đến câu chuyện vĩ mô hơn.
Trong tiếng Anh, chữ "antebellum" dùng để chỉ thời kỳ trước chiến tranh, nhất là trước khi diễn ra Nội chiến Mỹ (1861-1865). Trong khi các bang thuộc phía Bắc nước Mỹ ủng hộ việc bãi bỏ chế độ nô lệ và đòi quyền bình đẳng cho người da màu, miền Nam lại bảo vệ quyền lợi của các chủ nô. Cuộc Nội chiến là một cột mốc quan trọng trong lịch sử Mỹ cũng như phong trào giải phóng nô lệ trên toàn thế giới. Antebellum là dự𝄹 án phim điện ảnh đầu tay của bộ đôi đạo diễn Gerard Bush và Christopher Renz. Cả hai cũng đóng vai trò nhà biên kịch.
2020 là thời điểm phong trào Black Lives Matter bùng phát mạnh mẽ tại Mỹ. Cái chết của George Floyd vào ngày 25/5 khiến mối quan hệ giữa người da màu và lực lượng hành pháp da trắng Mỹ càng thêm căng thẳng. Trong bối cảnh này, những tên phim về quyền lợi của người da màu gây nhiều chú ý, và Antebellum không ngoại lệ. Hiện tại, phim thu về nhiều ý kiến trái chiều. Cây bút Javier Ocaña của Elpais nhìn nhận phim "không cần tìm kiếm sự thỏa hiệp, mà muốn khởi đầu một cuộc cách mạng". Một lời khen khác đến từ Liam Mathews của trang TV Guide, khi cho rằng nếu bỏ vài tình tiết phóng đại quá mức, Antebellum là "m🌳ột 💙bộ phim hợp thời và đầy ám ảnh về bạo lực phân biệt chủng tộc tại Mỹ".
Tuy nhiên, trên Rotten Tomatoes, những bình luận chê chủ yếu xoay quanh việc Antebellum "khai thác hình tượng người da trắng quá một chiều", cũng như "không đem lại giá trị mới cho những dòng phim cùng chủ đề". Số điểm phim nhận được trên Rotten Tomatoes chỉ khoảng 36% và 28 lời bình luận của chuyên gia. Thực tế, kết quả này chưa mang tính khách quan, khi phần lớ𒀰n các rạp phim ở Mỹ cũng như các nước chưa hoạt động bình thườn🐲g do dịch.
Phúc Nguyễn