Viêm phế quản cấp tính thường do một số nguyên nhân như nhiễm khuẩn gây viêm mũi, họng, khí quản, viêm hạch hạnh nhân, các xoang hàm mặ💃t, dẫn đến viêm phế quản cấp, hoặc do bụi, khí độc gây r๊a.
Viêm phế quản cấp có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng ở tuổi trẻ nhiều hơn. Triệu chứng thường gặp là sốt vừa, kéo dài 3-4 ngày, ho có ít đàm, khó thở nhẹ, ít biến chứng, bệnh🦹 mau khỏi. Có thể xử trí bằn꧋g cách nghỉ ngơi, xoa ấm vùng ngực, xông mũi bằng nước xông nấu với lá tía tô, lá chanh, lá sả, nꩲgải cứu…
Nếu ho ra đàm loãng, nhức đầu, nghẹt mũi, ngứa cổ, tiếng nói nặng, không ra mồ hôi, rêu lưỡi trắng mỏng, thì bệnh thuộc thể phong hàn, nên dùng bài thuốc Nam như sau:
Lá rau hẹ 12 g, lá tía tô 12 g, lá xương sông 12 g, kinh giới 12 g, gừng tươi 8 g. Tất cả r꧅ửa sạch🐼, nấu với 500 ml nước, sắc còn 200 ml.
Người lớn chia 2 lần, uống ấm, sau bữa ăn. Trẻ em tùy tuổi, chia 3-4 lần cho uống, sau bữa ănཧ.
Một số món ăn thức uống nên dùng:
- Dùng hoa đu đủ đự🍒c phơi khô ܫ20 g, hấp với đường phèn 50 g, ăn lúc còn ấm.
Hoa đu đủ đực tốt cho bệnh nhân viêm phế quản cấp tính. Ảnh: quangbinh
- Dùng ✃hoa khế tươi 3🐎0 g, gừng (sao) 10 g, nấu với 200 ml nước sôi 5 phút, để uống lúc còn ấm.
- Khế xắt miếng nhỏ 50 g, nước cốt chanh 1,5 muỗng cà phê, đường phèn 20 g, nước cốt gừng 1 muỗng cà phê. Hòa với 200 ml nước sôi, ngâm khoảng 𒁃5 phút, dùng ăn sau bữa cơm🍸.
- Cải xoong 100-200 g, lá tía tô 50 g, gừng 2–3 lát. Nấu với 3 chén nước, sắc cô lại còn 1 chén, chia làm 3 lần, mỗi lần uống cách nhau 3 giờ, uố💜ng lúc còn nóng.
- Cháo gừng hành: Hành trắng 7 cây, g🐎ừng tươi 12 g, gạo nếp 60 g, giấm ăn 1 g, muối 3 g. Gừng gọt bỏ vỏ ngoài, dùng nước rửa sạch, xắt sợi nhỏ. Hành trắng rửa sạch 𝔉x💖ắt vụn. Gạo nếp đãi sạch cùng với gừng cho vào nồi, đổ nước vừa lượng, nấu trên lửa nhỏ💯 thành cháo rồi cho hành vào nấu sôi, nêm muối, lát sau cho giấm vào là được.
- Tôm xào hẹ: Tôm sú hoặc tôm càng xanh 150 g, rau hẹ 100 g. Xào💙 chín tôm với rau hẹ, dùng ăn trong bữa cơm (có th🏅ể xào rau hẹ hoặc bông hẹ với thịt nạc heo hay thịt bò).
- Cháo tôm sú, rau hẹ (hoặc hoa hẹ): Tô🀅m sú 100 g, rau hẹ 50 g, hành tí🐎m 5 củ, hạt tiêu sọ 10 g, gạo tẻ 50 g, gia vị các loại.
Tôm làm sạch, ướp gia vị. Rau hẹ và hành rửa sạch♔, xắt nhỏ. Nấu gạo tẻ thành cháo. Khi cháo chín, cho tôm vào, đảo đều rồi cho hẹ, hành vào, quậy đều và nêm gia vị vừa ăn. Dùng ăn nóng vào lúc đói bụn🧸g.
Nếu ho khó khạc đàm, miệng khô, họng đau, sốt nhẹ, rêu lưỡi vàng mỏng, thì bệnh thuộc thể phong nhiệt, nên dùng bài thuốc Nam như sau:
Lá dâu tằm 12 g, rau má 12 g, bạc hà 10 g, hoa cúc 10 g, lá rau hẹ 10 g, lá chanh 8 g. Tất cả rửa sạch, nấu với 500 ml nước, sắc còn 200 ml. Người lớn chia 2 lần, uống ấm, sau bữa ăn. Trẻ em tùy tuổi, chia 🍬3-4 lần cho uống, sau bữa ăn.
Một số món ăn thức uống nên dùng:
- Quả sung 30 g, đường phèn 50 g. Nấu với 200 ml nước, sắc còn🍌 100 ml. Dùng uống ấm, sau bữa ăn.
Có thể dùng sung tươi 200 g, gọt vỏ, xắt lát mỏng, sắc kỹ lấy nước, cho thêm đường phè🌸n 100 g, rồi cô nhỏ lửa thành dạng cao, dùng ngậm hàng ngày.
-𒁃 Sung chín tươi 50-100 g, gọt bỏ vỏ, đem nấu với gạo 50-100 g thành cháo, chia ăn 2 lần trong ngày. Có thể cho thêm ít nho khô hoặc đường phèn cho dễ ăn.
- Lá cây cải cúc (tần ô) 50 g, rửa sạch, xắt nhỏ, thêm ít đường hay mật ✨ong, hấp trong nồi cho ra nước, gạn lấ💯y nước uống.
- Rau cải cúc 100 g, nấu canh với p✃hổi heo 100 g. Mỗi ngày ăn 1 tô vào b🃏uổi sáng.
- Ra🐽u cải cúc tươi, lượng vừa đủ cho vào tô lớn, đổ cháo đang sôi lên trên để 5-10 phút cho bớt nóng thì trộn꧟ rau lên để ăn.
- Mướp tươi 500 g, khế 200 g, đường trắng lượng vừa đủ. Mướp gọt vỏ, khế rửa sạch, xắt vụn, ép lấy nước, hòa đường trắng, chia uống vài lần trong ꦍngày.
- 🎀Mướp💯 tươi 500 g, củ cải 200 g, đường trắng lượng vừa đủ. Mướp và củ cải gọt vỏ, xắt vụn, ép lấy nước, hòa đường trắng, dùng làm nước giải khát trong ngày.
- M🐷ướp tươi 500 g, nước dừa 500 ml. Mướp gọt 🅺vỏ, rửa sạch, xắt miếng, ép lấy nước, hòa với nước dừa, dùng làm nước giải khát trong ngày.
- Mướp tươi 100 g,ꦡ sữa bò tươi 500 ml. Mướp gọt vỏ rửa sạch, xắt vụn rồi ép lấy nước, hòa với sữa 💮tươi, chia uống vài lần trong ngày.
Lưu ý, những người tỳ vị hư yếu, hay đau bụng, đại tiện phân lỏng hoặc n﷽át thì không nên dùng các t൲hức uống trên.
Mướp có thể kết hợp với nhiều thực phẩm thành các món ăn tốt cho đường hô hấp. Ảnh: quanghuy
- Thịt heo xào rau cần, giá đậu xanh.
Thịt heo nạc 50 g, ꦐrau cần 100 g, giá 50 g, gừng 5 g, dầu ăn, nước tương (xì dầu) 10 g bột năng 20 g, trứng gà 1 quả.
Thịt nạc heo rửa sạch, cắt miếng; rau cần rửa sạch, cắt khúc; giá rửa sạch, bỏ rễ; gừng cắt lát; hành cắt khúc. Cho thịt nạc, trứng gà, bột năng, muối vào tô, đổ ít nước vào trộn đều. Để nồi nóng đổ dầu vào, chờ dầu nóng bỏ gừng, hành vào khử cho thơm,🐼 rồi đổ tô thịt heo đã trộn vào xào sơ, sau đó bỏ rau cần, giá vào xào chín là được.▨ Mỗi ngày ăn hai lần.
- Củ cải trắng xào giấm.
Củ cải trắng 100 g, giấm 5 g, đường phèn 15 g, gừng 3 g, hà🍌nh 10 g, muối một ít, dầu ăn lượng v🐷ừa đủ.
Củ cải trắng rửa sạch, cắt miếng. Đun chảo nóng, cho dầu ăn vào, đợi dầu nóng thì bỏ gừng, hành vào khử cho thơm, rồi cho ᩚᩚᩚᩚᩚᩚᩚᩚᩚ𒀱ᩚᩚᩚtất cả nguyên liệu vào trộn đều, xào chín là được. Mỗi ngày ăn 1 lần.
- Củ cải trắng hầm mật ong:
Củ cải trắng một c𝓡ủ🎉 lớn nặng khoảng 500 g, mật ong 60 g.
Củ cải gọt vỏ, rửa sạch, xắt thành từng miếng nhỏ. Thố sành đem rửa sạch, cho miếng củ cải vào𓄧, đổ mật ong và 50 ml nước, đậy nắp thố lại đem chưng cách thủy trên lửa nhỏ, khoảng 1 giờ là dùng được. Ăn mỗi ngày, hoặc 2-3 ngày ăn 1 lần.
- Nước hạnh nhân, mạch môn đông (lan tiên):
Hạnh nhân 6 g, mạch môn đông 10 g.
Hạnh nhân bỏ đầu nhọn và tạp chất, cho vào nước sôi nấu qua, vớt ra ngâm vào nước lạnh bỏ vỏ. Mạch môn đông bỏ tạp chất, r🌠ửa sạch bỏ vào nồi với hạnh nhân và nư💜ớc vừa lượng, dùng lửa lớn nấu sôi rồi đổi dùng lửa nhỏ nấu 15-20 phút, lọc bỏ xác lấy nước. Uống nước thay trà thường xuyên.
Lương y Đinh Công Bảy
Tổng Thư ký Hội Dược liệu TPHCM