Binh sĩ Nga hôm 15/10 bắt đầu tuần tra vùng đệm giữa quân đội chính phủ Syria và Thổ Nhĩ Kỳ ở ngoại ô thành phố Manbij nhằm ngăn hai bên giao tranh. Thành phố hiện nằm dưới sự kiểm soát của quân đội chính phủ Syria được Nga hậu thuẫn, cáღc binh sĩ Nga cũng đang điều phối hoạt động với quân đội Thổ Nhĩ Kỳ gần đó.
Động thái này diễn ra sau khi Mỹ rút lực lượng khỏi miền bắc Syria. Sự hiện diện của quân đội ♉Nga có thể ngăn các xung đột lớn giữa Ankara và Damascus, nhưng khó kiểm soát được tình trạng tranh giành lãnh thổ giữa nhiều phe phái đã diễn ra từ lâu tại khu vực này, theo giới chuyên gia.
Các đơn vị Bảo vệ Nhân dân người Kurd (YPG) là mục tiêu chính của chiến dịch Mùa xuân Hòa bình do Thổ Nhĩ Kỳ phát động. Đây là nòng cốt của 🎉Các lực lượng Dân chủ Syria (SDF) được Mỹ hậu thuẫn, nhưng vẫn theo đuổi các mục tiêu riêng như xây dựng quốc gia độc lập của người Kurd.
YPG bị Thổ Nhĩ Kỳ coi là một nhánh của "tổ chức khủng bố" đảng Công nhân người Kurd (PKK). Trong quá khứ, Ankara từng nhiều🌳 lần dọa phát động chiến dịch quân sự đơn phương vào lãnh thổ Syria để đẩy🉐 lùi dân quân người Kurd khỏi biên giới.
Tay súng người Kurd ở thị trấn Ras al-Ain, miền bắc Syria hôm 6/10. Ảnh: AFP.
Từ năm 2012, YPG bắt đầu gia tăng hiện diện ở đông bắc Syria sau khi hỗ trợ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad đẩy lùi các lực lượng nổi dậy. YPG mở rộn𒅌g lãnh thổ thông qua kiểm soát các làng mạc, thị trấn từ tay phiến quân Syria, cũng như giành lại đất đai từ tổ chứ🔴c Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Trước khi chiến dịch Mùa xuân Hòa bình được Thổ Nhĩ Kỳ phát động, YPG là thế lực nắm giữ nhiều lãnh thổ nhất tại phía bắc Syria. "Cuộc chiến của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không dễ dàng. Họ chiếm ưu thế về khí tài, nhưng phải đối mặt với lực lượng YPG rất kỷ luật và được rèn luyện qua nhiều năm chiến tranh đô thị với IS", cây bút Khaled Yacoub Oweis của National nhận xét.
Các lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do Washington thành lập để tuyển mộ các bộ lạc miền bắc Syria cho cuộc chiến chống IS, có thành phần gồm YPG và những tꦅay súng Arab.
Mỹ đã huấn luyện cho hàng nghìn lính SDF về chiến thuật, trinh sát và sơ cứu. Những nhó🍰m trinh sát được đào tạo cách xác định vị trí của phiến quân IS rồi truyền thông tin tới trung tâm chỉ huy của liên quân do Mỹ dẫn đầu, từ đó lên kế hoạch không kích.
"Trong vòng hai năm qua, sự phối hợp trở nên vô cùng sâu sắc. Mức độ tin tưởng vào nhau cũng rất cao, bởi sự hợp tác này đã mang lại những kết quả to lớn", Mutlu Civiroglu, nhà phân tích về vấn đề người Kurd, giải thích. "SDF và liên quân Mỹ đã bù đắp cho nhau. Lực lượng Mỹ không hiện diện trên mặt ♋đất, còn SDF không có hỗ trợ trên không nên họ cần nhau".
Ngay cả sau khi IS💝 mất phần lớn đất đai, Mỹ vẫn huấn luyện các đơn vị chống khủng bố của SDF nhằm đột kích nơi ẩn náu của phiến quân Hồi giáo, đồng thời cung cấp cꩵho họ những thông tin tình báo cần thiết. SDF cũng thường hộ tống đoàn xe Mỹ đi qua một số thị trấn ở Syria, hoặc bảo vệ vòng ngoài cho các địa điểm có người Mỹ bên trong.
Quân đội Quốc gia Syria (SNA) là nhóm nổi dậy có vai trò quan trọng trong chiến dịch Mùa xuân Hòa bình của Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là lực lượng ủy nhiệm của Ankara với thành phần gồm Quân đội Syria Tự do (FSA) và các nhóm nổi dậy khác bị đẩy lùi về tỉnh Idlib và phía bắc ꦏAleppo sau khi Nga can thiệp quân sự vào Syria năm 2015.
Các tay súng thân Thổ Nhĩ Kỳ trong trận đánh gần Tal Abyad hôm 12/10. Ảnh: AFP.
SNA đóng vai trò quan trọng trong chiến lược của Thổ ꦍNhĩ Kỳ vì lực lượng này thường xuyên hoạt động ở khu vực do Ankara thiết lập ở phía tây sông Euphrates. Tài khoản Twitter của SNA hôm 9/10 xác nhận họ đang hợp tác với quân đội Thổ Nhĩ Kỳ trong chiến dịch ở miền đông bắc Syria.
Hội đồng Quốc gia người Kurd (KNC) là liên minh các đảng chính trị người Kurd do Masoud Barzani, một chỉ huy người Kurd đang sống ở Iraq, hỗ trợ. Khác với YPG, nhiều thành viên KNC từng bị tống🔯 giam sau khi tham gia phong trào chống lại Tổng thống Assad. Barzani đã lập ra một nhóm dân quân tại Syria do lực lượng người Kurd ở Iraq (Peshmerga) huấn luyện và phối🌱 thuộc cho KNC.
Tình hình các phe phái kiểm soát lãnh thổ Syria hôm 13/10. Đồ họa: RFE.
Các bộ lạc Arab ở đông bắc Syria có liên hệ lịch sử với các phe phái ở Iraq và Arab Saudi, nhưng lại ủng hộ chính quyền Syria. Ở nhữnওg vùng nằm ngoài tầm kiểm soát của chíꦗnh phủ, các bộ lạc này chủ yếu hỗ trợ FSA, al-Qaeda và IS, trước khi trở thành thành viên của hội đồng quản lý khu vực do YPG thành lập.
Một thế lực nữa cũng đang manh nha lợi dụng tình thế rối ren ở đông bắc Syria để trỗi dậy là phiến quân IS. Dù các lực lượng do Mỹ hậu thuẫn tuyên bố đánh bại hoàn toàn IS sau trận chiến ở Baghouz hồi tháng 3, các tay súng phiến q𝕴uân vẫn hoạt động ngầm và thỉnh thoảng tiến hành các cuộc tấn công 🔴nhằm vào YPG.
Khi dân quân người Kurd mải mê đối phó với quân đội Thổ Nhĩ Kỳ ở phía bắc, họ sẽ phải để lại nhiều khoảng trống ở hậ♕u phương, tạo điều kiện thuận lợi để IS có thể tiếp tục t﷽rỗi dậy.
Duy Sơn (Theo National)