Trong sách "Covid-19 và Bệnh tim mạch", Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Phạm Nguyễn Vinh và các bác sĩ Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, hội chứng sau nhiễm Covid-19 còn có nhiề꧅u cách gọi khác như Covid-19 mạn, hội chứng sau Covid-19 cấp, hậu quả lâu dài sau Covid-19... Đây là tình trạng sức khỏe không trở lại như bình thường sau khi nhiễm Covid-19.

Theo đó, người bệnh sa♍u mắc Covid-19 có thể gặp phải 𒁃những rối loạn như:

- Tổn thương nhiều cơ quan: tim mạch, phổi, 🌺thận, da, thần kinh và tâ𓃲m lý.

- Do hội chứng viêm đa cơ quan hay hiện tượng tự miễn dịch♕.

- ꦚThường mệt mỏi, yếu sức hay dễ kiệt sức sau khi làm việc hoặc gắng sức nhẹ; khó thở, hụt hơi; không suy nghĩ, không tập trung.

- Những triệu chứng dai dẳng khác như ho, nhức đầu, đau ngực, hồi hộp, nhịp tim nhanh, suy giảm nhận thức, đau cơ, đau khớp, đau bụng, tiêu chảy, mất ngủ, sốt, choáng váng, nhẹ đầu, giảm khả năไng vận động, ngứa da, mề đay, rối loạn kinh nguyệt, rối loạn trương lực cơ, thay đổi tâm trạng...

Điều trị các triệu chứng hậu Covid-19

Theo các khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO); Trung tâm Kiểm soát v💃à phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC Mỹ); Viện Y tế và Chất lượng Điều trị Quốc gia Anh (NICE), các triệu💜 chứng hậu Covid-19 có thể được phân ra làm 4 nhóm để theo dõi và điều trị như sau:

Điều trị triệu chứng liên quan đến phổi:

- Thường gặp là triệu chứng khó thở.

- Chụp X-quang phổ꧃i ở tuần 12, theo dõi độ bão hòa oxy đầu ngón tay (SpO2) bằng oximeter.

- Hướng dẫn người bệnh tránh các yếu tố làm tăng tình trạng khó thở như: thuốc lá, không khí ô nhiễm, môi trườn🐭g nóng bức, gắng sức quá mức.

- Tập luyện các ♐bài tập về hít thở, vật lý trị liệu hô hấp, duy trì cơ thể ở tư thế thư giãn thoải mái nhất có thể.

- Một số trường 𒀰hợp bị xơ phổi hoặc giãn phế quản sẽ dùng thuốc điều trị đặc hiệu.

Điều trị triệu chứng tim mạch:

- Có thể gặp cơn đau thắt ngực, rối loạn nhịp, hội chứng nhịp nhanh kh♋i thay đổi tư thế (postural orthostatic tachycardia syndrome [POTS]), viêm cơ tim, hội chứng mạch vành cấp hoặc ngay c🙈ả đột tử.

- Đo điện tâm đồ, đo huyết áp và nhịp tim tư thế (ngồi/nằm và đứng), gắn máy theo dõi nhịp tim 24 giờ (Ho🔯lter ECG); đo men tim nếu nghi hội chứng mạch vành cấp.

- Điều trị theo nguyên nhân. Thuốc chẹn beta có thể có ích trong𓆉 trường hợp đau thắt ngực, rối loạn nhịp nhanh hoặc hội chứng động mạch vành cấp.

Điều trị triệu chứng mệt mỏi, rối loạn thần kinh tâm lý, thay đổi nhận thức:

- Người bệnh thường có triệu chứng mệt mỏi mạn tính, nhức đầu, đau cơ kéo dài. Điều trị bằng🐬 việc tự thay đổi hà𒊎nh vi nhận thức và vận động trị liệu.

- Khám chuyên khoa tâm thần kinh k♉hi có trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn ám ảnh cưỡng chế hoặc những vấn đề sức khỏe tâm thần khác.

Điều trị tổn thương các cơ quan khác:

- Tổn thương thận sau Covid-19: chức năng thận hồi phục từ từ, cần khám theo dõi với bác sĩ chuyên kh💎oa Nội thận sớm vì có khả năng diễn tiến đến suy thận mạn.

- Nhiễm trùng cơ hội đường ruột.

- Viêm tuyến giáp phá hủy có thể gây cường giáp.

Hiện nay còn nhiều nghiên cứu đang tiến hành để đánh giá tác động lâu dài của Covid-19 trên người bệnh, di chứng cũng như cá🎉c cách thức điều trị; chủ yếu là điều trị theo triệu chứng hay bệnh cảnh, phục hồi chức năng và tâm lý tr𝕴ị liệu.

Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Phạm Nguyễn Vinh

Giám đốc Trung tâm Tim mౠạch, Bệnh viện Đꦑa khoa Tâm Anh TP HCM