Tôi đã dạy tiếng Anh gần một thập kỷ và nhận ra hầu hết mọi người gặp khó khăn trong việc học cách dùng cụm động từ (phrasal verbs). Khi học sinh của tôi có thể sử dụng cụm động từ thành thạo, họ tiến bộ rất nhanh trong việc học ở cả bốn kỹ nไăng, nghe, nói, đọc, viết. Đó là lý do tại sao tôi quyết định chia sẻ về phương pháp học cụm động từ.
1. Nội động từ và ngoại động từ
Tôi không muốn mở đầu bằng hàng loạt vấn đề ngữ pháp nhưng để học về cụm động từ, bạn cần hiểu sự khác biệt giữa nội động từ và ngoại động từ. Một cụm động từ có thể đóng vai t𝕴rò là nội động từ, ngoại động từ hoặc cả hai. Việc phân biệt có thể giúp bạn dùng cụm động từ chính xác.
Bạn h𒀰ãy nhớ ngoại động từ luôn được theo sau bởi tân ngữ, có thể là ai đó hoặc cái gì đó nhưng nội động từ sẽ đứng một mình.
Với những cụm ꦓđộng từ có vai trò như ngoại động từ, bạn sẽ cần tân ngữ đứng sau. Ví dụ, cụm động từ "bump into" (tình cờ gặp) phải theo sau bằng danh từ chỉ người hoặc vật. Bạn không thể nói: "Yesterday, I bumped into. Haven't seen her in years!" mà phải nói rằng "Yesterday, I bumped into Sarah. Haven't seen her in years!". (Hôm qua, tôi tình cờ gặp Sarah, tôi đã không gặp cô ấy cả năm)
Tuy nhiên, có thể có trường hợp ngoại lệ cụm động từ không theo sau bởi tân ngữ nếu người dùng không muốn tiết lộ người hoặ꧙c vật được nói đến.
Cụm động từ được coi là nội động từ thì có thể đứng một mình. Ví dụ "grow up" n﷽ghĩa là trưởng thành thì không cần tân ngữ đi kèm. Bạn có thể nói: "I grew up in England" 𝔉(Tôi lớn lên ở Anh).
Ngoài ra, bạn cần lưu ý đến trường hợp cụm động từ có thể đứng một mình hoặc theo sau bởi tân ngữ. Ví dụ với từ "⛄wake up" (thức dậy), bạn có thể sử dụng là "I wake up" (tôi thức dậy) hoặ🍌c dùng "I wake up Sarah" (tôi gọi Sarah dậy).
Lindsay Dow chia sẻ về phương pháp học tiếng Anh. Ảnh: Youtube
2. Tách rời và không tách rời
Điều thứ hai bạn cần lưu ý là phân biệt cụm động từ có thể tách rời và không thể tách rời để tránh sử dụng nhầm lẫn. Cụm động từ có thể tách rời tức tân ngữ có thể đứng giữa động từ và giới từ, ngược lạiꦇ tân ngữ không được phép đứng giữa cụm động từ không thể tách rời.
Quay lại ví dụ "wake up", bạn có thể dùng "I wake up Sarah" hoặc "I wake Sarah up" đều mang nghĩa 💮là "Tôi gọi Sarah dậy". Tuy nhiên, không phải cụm động từ nào cũng có thể đặt tân ngữ vào giữa như vậy.
Ví dụ, cụm động từ "keep something around" có nghĩa là "giữ thứ gì đó ở gần" nhưng♉ bạn khô𒊎ng thể dùng "keep around something".
3. Chủ đề
Trên Internet, bạn có thể dễ dàng🧸 tìm thấy danh sách dài cụm động từ nên học nhưng sẽ rất khó ghi nhớ và sử dụng chúng nhuần nhuyễn nếu học theo như vậy. Bạn nên ♓học cách dùng các cụm động từ theo chủ đề để có thể kết nối và liên tưởng dễ dàng hơn.
Hãy thử tưởng tượng đang ở sân bay, bạn sẽ phải học các cụm động từ liên quan đến chủ đề này. Ví dụ "check in" (k🍨iểm tra), "take off" (cất cánh), "look after" (chăm sóc)...
Để học theo chủ đề, bạn hãy chuẩn bị một cuốn sổ tay và ghi🦹 các từ dưới dạng sơ đồ tư duy. Bạn hãy viết tên chủ đề ở trung tâm và chia các từ thành nhánh. K🌌hi học, đừng quên chú ý đến quy tắc số 1 và số 2.
4. Kể chuyện
Sau khi đã có chủ đề, bạn hãy học bằng cách luyện nói, cố gắng sử dụng nhiều nhất cụm động từ đã liệt kê. Bạn hãy tưởng tượng, xây ღdựng một câu chuyện cụ thể và luyện tập nói hoặc viết lại câu chuyện đó.
Có thể bạn sẽ cảm thấy gượng gạo vì cố dùng nhiều cụm động từ nhưng đó là cách tuyệt vời để ghi nhớ. Điều quan trọng là bạn tự tạo ra những tình huống để luyện tập sử dụng cụm động từಌ, đừng bận tâm đến câu chuyện đó có hay không, có trôi chảy không.
5. Âm nhạc
Âm nhạc là công cụ tuyệt vời để học tiếng Anh, không chỉ học từ mới mà🎃 ngay c🦩ả cụm động từ, vốn tưởng không liên quan cũng có thể học được thông qua giai điệu. Bạn hãy tìm kiếm "cụm động từ" kèm "lyrics" (lời bài hát). Ví dụ "carry on lyric". Bạn cũng có thể tìm cụm động từ cụ thể bằng cách chèn đại từ như "wake me up lyrics".
Hãy tạo danh sách phát bài hát khi đã chán nản việc học thông thường. Âm nhạc có thể khiến bạn nhớ lâu hơn và tạo hứng thú khi𓆏 học về🌼 cụm động từ khô khan.
6. Đọc tin tức
Khi đã chán nghe nhạc, hãy thử tìm kiếm tin tức liên quan đến cụm động từ mà bạn muốn học. Tôi thường nhắc học sinh sử dụng quy tắc này vì không chỉ giúp bạn học cụm động từ, nó sẽ c෴ủng cố thêm t𒁏ừ mới, cách hành văn của bạn.
Một cụm động từ có thể dùng trong nhiều câu, nhiều văn cảnh. Nếu bạn muốn dùng👍 cụm động từ nhuần nhuyễn, cần hiểu văn cảnh thích hợp. Thông qu𒐪a việc đọc tin tức, bạn sẽ phát hiện ra tình huống sử dụng các cụm động từ.
Ví dụ, khi tìm cụm từ "pick 🐻up", tôi nhận được những kết quả như dưới ảnh. Từ đó, tôi nắm được cách dùng và hiểu những nghĩa khác nhau của cụm động từ "pick up".
Bạn có thể không cần đọc cả bài viết vì cụm động từ bạn cần tìm sẽ hiển thị ở tên tiêu đề và đoạn giới thiệu trên trang tìm kiếm. Bạn có thể đọc qua vài câu đó để hiểu cách dùng tꦆừ.
Tú Anh (Theo Fluent in 3 Months)