Từ sau tuổi 30, cùng sự 🐠thoái hóa tự nhiên của các bộ phận trong cơ thể, mắt cũng bắt đầu có dấ⛄u hiệu lão hóa như nhìn mờ, hay mỏi, nhức, khô mắt, kéo màng. Theo tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Phương Thu, nguyên Giám đốc Bệnh viện Mắt TP HCM, Giám đốc Bệnh viện Mắt Kỹ thuật cao Phương Nam, đây là hệ quả của rối loạn trong quá trình tổng hợp protein của thủy tinh thể cũng như võng mạc. Đặc biệt tế bào biểu mô sắc tố võng mạc (RPE) bị thoái hóa dần theo tuổi tác mà chức năng bị suy giảm không còn được bù trừ bởi các tế bào còn lại. Theo quy luật lão hóa tự nhiên, mắt già đi và suy giảm chức năng bởi tuổi tác sẽ làm rối loạn trong quá trình tổng hợp protein của thủy tinh thể và thoái hóa võng mạc.
Theo đánh giá của Viện mắt NEI 𝓰(Mỹ), lão hóa làm tăng tỷ lệ mắc bệnh đến 65%. Tuổi của mắt càng cao, hai bộ phận có vai trò quan trọng nhất trong việc đảm bảo thị lực của mắt, thủy tinh thể và võng mạc sẽ càng bị tổn thương nghiêm trọng. Hiện không ít người mới bước sang tuổi 40 nhưng "tuổi của mắt" đã lên đến độ tuổi 50, 60.
Ngoài tình trạng lão hóa mắt do tuổi tác, tác động 𓄧dồn dập của ô nhiễm môi trường và việc thường xuyên tiếp xúc ánh sáng xanh từ các thiết bị m𒅌àn hình điện tử cũng là những yếu tố gây ra các bệnh về mắt.
Ảnh hưởng từ ô nhiễm môi trường: Hiện nay, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia ô nhiễm không khí nhất thế✃ giới. 2 thành phố ô nhiễm nhất là Hà Nội và TP HCM (mức độ bụi cao gấp 4-6 lần khuyến cáo cღủa Tổ chức Y tế Thế giới) cũng chính là nơi có tỷ lệ suy giảm thị lực cao nhất Việt Nam.
Tia cực tím trong ánh nắng ♕mặt trời mạnh lên tấn công trực tiếp gây hỏng các ống kính mắt và võng mạc làm biến đổi cấu trúc, tỷ lệ các thành phần các protein của thủy tinh thể, gây đục thủy tinh thể. Khói ☂bụi, hóa chất độc hại hay nguồn nước ô nhiễm khi tác động thường xuyên sẽ tích tụ nhiều chất oxy hóa có hại, phá hỏng các tế bào nội mô của võng mạc, tổn thương tế bào thị giác, làm thị lực suy giảm.
Tổn thương mắt do tiếp xúc ánh sáng xanh nguy hại: Các thiết bị màn hình như máy tính, điện thoại, tivi, đèn huỳnh quang, đèn led và cả ánh sáng mặt trời đều chứa 25-35% ánh⭕ sáng xanh nguy hại. Đây là loại ánh sáng có bước sóng ngắn (từ 450-495nm) nhưng lại mang năng lượng cao nên có khả năng tiến sâu vào mắt và tác động thường xuyên gây tổn thương võng mạc, đặc biệt là tế bào biểu mô sắc tố võng mạc (RPE).
Điều này vô cùng nguy hại vì RPE là tế bào đặc biệt trong mắt, có chức năng cung cấp dưỡng chất cho các tế bào thị giác. Đồng thời là nơi hấp thụ các ánh sáng dư thừa, đào thải các chuyểꦆn hóa gây hại cho võng mạc và đóng vai trò quan trọng khi tham gia vào chu trình thị giác. Chính vì thế, sự suy giảm hoạt động của RPE là nguyên nhân chính gây ra các bệnh lý nguy hiểm ở 🔯võng mạc đặc biệt là thoái hóa hoàng điểm, bệnh lý có nguy cơ mù lòa rất cao.
Chăm sóc và bảo vệ mắt đúng cách
Những nghiên cứu về vai trò của thủy tinh thể và lớp tế bào biểu mô sắc tố đã xác định nguyên tắc đúng trong phòng n𒈔gừa bệnh mắt và mù lòa chính là chủ động chăm sóc, bảo vệ từ sớm thủy tinh thể, võng mạc.
Bác sĩ Thu khuyến 🧔cáo, cuộc sống hiện đại, con người rất khó tách rời khỏi các thiết bị điện tử. Việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường không thể khắc phục trong một sớm một chiều, tuổi cao theo thời gian cũng là yếu tố không thể tránh khỏi. Do đó, để phòng tránh bệnh lý về mắt một cách hữu hiệu, các nhà nghiên cứu đã không ngừng tìm hiểu để tìm ra các giải pháp bảo vệ mắt từ bên trong, đặc biệt là khi bước vào độ tuổi trung niên.
Nhờ thành tựu của công nghệ sinh học phân tử, các nhà khoa học đã phát hiện ra sự hiện diện của Thioredoxin, loại protein phân tử nhỏ, có khả năng giữ cân bằng thành phần và tỉ lệ protein của thể thủy tinh. Đồng thời bảo vệ lớp tế bào biểu mô sắc tố🧸 võng mạc RPE trước sự tác động liên tục của các yếu tố gây hại, giúp làm chậm quá trình lão hóa mắt và giảm bớt sự tiến triển của các bệnh lý mắt nguy hiểm.
Nghiên cứu mới của các nhà khoa ಞhọc Mỹ gần đây cho thấy, tinh chất quý Broccophane th൩iên nhiên (chiết xuất từ một loại bông cải xanh rất giàu Sulforaphane), giúp tăng Thioredoxin một cách tự nhiên, bảo vệ tế bào biểu mô sắc tố võng mạc - RPE, hạn chế bệnh mắt và ngăn ngừa mù lòa.
Bên cạnh chủ động nuôi dưỡng cho mắt sáng khỏe từ bên trong, việc chăm sóc đôi mắt mỗi ngày bằng cách làm v♕iệc khoa học, cho mắt thời gian nghỉ ngơi, tránh các tác nhân gây hại và thăm khám định kỳ cũng rất hữu ích, góp phần bảo vệ thị lực giúp cho mắt sáng tinh anh.
Kết quả điều tra quốc gia về các bệnh gây mù có thể phòng tránh vừa công bố cho thấy, chỉ với 14 tỉnh thành tại Việt Nam đã có hơn 330.000 người mù, hơn 2 triệu người ở độ tuổi trên 50 tuổi có thị lực kém. Đó là những con số đáng báo động về bệnh mắt trong những năm gần đây. |
Nguyễn Linh.