Carlsen đã không ít lần chỉ trích cách tổ chức trận chung kết cờ vua thế giới theo thể thức hai kỳ thủ đấu nhiều ván. Vua cờ Na Uy muốn đánh kiểu loại trự𒈔c tiếp và tie-break cờ nhanh, gần giống như World Cup cờ vua, dù 🎐anh chưa từng vô địch World Cup.
Carlsen (phải) trong trận bảo vệ ngôi trước Nepomniachtchi, ở Dubai cuối năm 2021. Ảnh: FIDE
Ở chung kết thế giới cuối nă🙈m 2021, Carlsen gây bất ngờ khi tuyên bố anh "gần như chắc chắn chỉ bảo vệ ngôi lần nữa, nếu người thách đấu thuộc thế hệ mới". Trong khi ở Candidates 2022 đang diễn ra tại Madrid, Tây Ban Nha, hai người dẫn đầu qua gần nửa chặng đường là Ian Nepomniachtchi và Fabiano Caruana. Hai kỳ thủ này đều là bại tướng của Carlsen lần lượt ở chung kết thế giới năm 2020 và 2018. Người thắng Candi🌺dates 2022, sẽ tranh ngôi với Carlsen vào năm sau.
Đánh giá về phát biểu của Carlsen, Caruana nói: "Tôi không quan tâm nhiều đến những lời đó. Carlsen thường nói ra những gì anh ấy nghĩ, nhưng có thể anh sẽ thay đổi suy nghĩ đó trong tươngꩵ lai. Chẳng ai biết trước được".
Theo 🍌quy định của FIDE, nếu một trong hai kỳ thủ ở trận tranh ngôi từ chối thi đấu, người về nhì Candidates sẽ được đôn lên đánh thay. Tức là nếu Carlsen không bảo vệ ngôi, trận chung kết sẽ diễn ra giữa hai người đứng đầu Candidates, nhiều khả năng là Nepomniachtchi và Caruana. Liệu khi đó, Carlsen có còn xứng đáng được coi là Vua cờ?
Nepomniachtchi trong ván đấu Caruana ở vòng hai Candidates 2022 tại Madrid, Tây Ban Nha hôm 18/6. Ảnh: Chess.com
Giới chuyên môn ghi nhận 16 Vua cờ (classical world champions) trong lịch sử từ năm 1886, lần lượt là Wilhelm Steinitz, Emanuel Lasker, Jose Raul Capablanca, Alexander Alekhine, Max Euwe, Mikhail Botvinnik, Vasily Smyslov, Mikhail Tal, Tigran Petrosian, Boris Spassky, Bobby Fischer, Anatoly Karpov, Garry Kasparov, Vladimir Kramnik, Viswanathan An🍨and và Carlsen. Kỳ thủ được coi là Vua cờ nếu cướp ngôi của Vua cờ ൩trước đó.
Năm 1993, do bất đồng với FIDE, Vua cờ Kasparov và người thách đấu Nigel Short tách ra khỏi Liên đoàn để chơi trận tranh ngôi do Hiệp hội cờ vua nhà nghề (PCA) bảo trợ. Kasparov bảo vệ ngôi cho đến n♈ăm 2000, khi ông thua Kramnik tại London, Anh.
Giai đoạn 1993 - 2005, FIDE tổ chức những giải đấu riêng để chọn ra nhà vô địch thế giới, nhưng thiếu Vua cờ như Kasparov hay Kramnik. Giai đoạn đó xuất hiện bảy nhà vô địch FIDE nhưng không được coi là Vua cờ, gồm Karpov, Alexander Khalifman, Anand, Ruslan Pon🦋omariov, Rustam Kasi🐭mdzhanov và Veselin Topalov.
Đến năm 2006 tại Elista, Nga, các bên mới tổ chức trận đấu thống nhất ngô🌠i giữa Vua cờ Kramnik và nhà vô địch FIDE Topalov. Kể từ đó, FIDE tiếp tục tổ chức các trận tranh ngôi, và người thắng được gọi là Vua cờ. Ngoại trừ năm 2007, các trận chung kết còn lại đều diễn 🌼ra theo thể thức đánh 12 hoặc 14 ván.
Bobby Fischer (trái) và Anatoly Karpov. Ảnh: Chessbase
Lịch sử mới ghi nhận hai trường hợp Vua cờ không bảo vệ ngôi. Đầu tiên là Alexander Alekhine năm 1948, bởi ông đã qua đời hai năm trước đó. Fischer cũng từ chối bảo vệ ngôi trước Karpov năm 1975 ở Manila, Philippines, 🦹vì ông không đồng tình với thể thức thi đấu 24 ván của FIDE. Karpov nghiễm nhiên thành Vua cờ mới, và ông cũng khẳng định năng꧒ lực bằng nhiều lần bảo vệ ngôi.
Nếu Carlsen không bảo vệ ngôi và cũng không có ý định tổ chức một trận bảo vệ ngôi, một trong h⛄ai người đứng đầu Candidates 2022 sẽ thành Vua cờ tiếp theo giống như trường hợp của Karpov năm 1975. Còn nếu Carlsen muốn tổ chức một trận, hoặc giải đấu để bảo vệ ngôi và thắng, anh vẫn sẽ là Vua cờ giống như Kasparov năm 1993.
Xuân Bình