Người cao tuổi đi dạo bên hồ Gươm (Hà Nội). Ảnh: Giang Huy
Việc ra quyết định nghỉ việc, nghỉ hưu sớm chắc hẳn là một điều không dễ dàng, đặc biệt là khi gia đình bạn vẫn còn một người con đang độ tuổi ăn học. Chúng ta không thể đưa ra quyết định cảm tính mà cần có cơ sở vững chắc, đảm bảo cung cấp tài chính cho các con đến hết bậc đại học, có đủ t💛ài chính để có thể an tâm nghỉ ngơi, đi du lịch🌱 hay trồng cây, nuôi cá, làm vườn.
Gia đình bạn cần xây dựng kế hoạch tài chính hưu trí, để từ đó có cái nhìn tổng quan về nhiều mặt trong bức tranh🎀 tài chính, có định hướng rõ ràng hơn cho chặng đường sắp tới. Tuổi thọ bình quân của người Việt hiện nay vào khoảng 75 và có thể cao hơn. Như vậy, gia đình bạn cần chuẩn bị tài chính để nghỉ hưu trong ít nhất 30-40 năm nữa.
Trước khi bắt🐠 tay vào xây dựng kế hoạch hưu trí, bạn cần lưu ý các đầu mục 𝔉quan trọng sau.
Thứ nhất là thiết lập quỹ học vấn cho con. Gia đình cần để riêng một số tiền để đảm bảo chi phí học hành của con, ít nhất là hết bậc đại học. Khoản tiền này cần được đầu tư an toàn để bảo toàn vốn. Bạn có thể đầu tư qua kênh tiền gửi, trái phiếu hoặc quỹ trái phiếu. Nhiều quỹ trái phiếu hiện ghi nhận mức lợi🍰 nhuận hàng năm, bình quân 3 năm từ 7-8,5% mỗi năm, tốt hơn lãi tiền gửi ngân hàng kỳ hạnꦬ 12 tháng.
Thứ hai là bảo vệ an toàn tài chính thông qua việc xây dựng quỹ dự phòng cũng như có các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe. Về quỹ dự phòng, khi nghỉ hưu, thu nhập của gia đình chỉ còn lại 10 triệu đồng một tháng từ lương của vợ. Học phí của con không đáng kể, dự kiến hoàn tất bậc đại học trong khoảng 3-5 năm tới. Như vậy, trung bình mức chi tiêu của gia đình bạn vào khoảng 45-60 triệu đồng trong dài hạn. Mức trích lập quỹ dự phòng vào khoảng 2 năm chi tiêu, tương ứng với 1,2 tỷ đồng. Quỹ dự phòng tài chính sẵn có sẽ giúp gia đình trang trải cho những tình huống bất ngờ, khẩn cấp, có thời gian để ổn định lại và cân bằng cuộc sống. Phân chia quỹ dự phòng thành nhiều khoản nhỏ, gửi tiết kiệm các kỳ hạn 1, 6 hay 12 tháng, để khi cần có sẵn để sử dụng👍.
Về bảo hiểm nhân thọ, mức phí khuyến nghị ♊nên ở mức 5-8% thu nhập năm. Khi nghỉ hưu sớm, nguồn thu nhập chủ động giảm sút, phí bảo hiểm cần ở mức vừa phải. Mặt khác, gia đình bạn đã tham gia 22 năm qua, có thể số tiền bảo hiểm đã không còn phù hợp với tình hình hiện tại. Do đó, cần đánh giá lại nhu cầu bảo hiểm, bổ sung các loại bảo hiểm, tăng mức bảo vệ, nếu cần. Bảo hiểm tai nạn, bảo 𒊎hiểm bệnh lý nghiêm trọng cần ưu tiên tham gia vì chúng có mức độ thiệt hại về tài chính cao, tiếp đến mới bổ sung thẻ sức khỏe nội ngoại trú, trợ cấp y tế, hỗ trợ đóng phí. Các loại bảo hiểm sẽ là những tấm lá chắn giúp gia đình không bị thiệt hại kép, khi vừa gặp rủi ro, vừa thiệt hại về tài chính.
Về bảo hiểm y tế, đây là loại tất cả thành viên trong gia đình cần có. Khi nghỉ việc, bạn cần tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện, sẽ giúp cung cấp hỗ trợ tài chính một phần hay toàn bộ chi phí khám chữa bệnh nhằm hỗ trợ người tham gia giảm thiểu các chi phí chăm sóc sức k𒅌hỏe hay các chi phí liên quan đến việc điều trị, phục hồi sức khỏe trong những trường hợp như tai nạn, bệnh tật với chi phí thấp.
Sau khi thực hiện các bước trên, chúng ta cùng thảo luận việc xây dựng kế hoạch tài chính hưu trí. Cần xác định tình hình tài chính hiện tại, cũng như các mục tiêu ngắn và dài hạn của gia đình bạn. Khẩu vị rủi ro, kiến thức và kinh nghiệm đầu tư c🙈ũn🐼g cần được xem xét. Từ đó, chúng ta sẽ đưa ra các kế hoạch vận dụng phù hợp các sản phẩm tài chính và đầu tư để đạt được các mục tiêu tài chính.
Trước tiên, ch🎀úng ta bàn về thu nhập. Nếu bạn nghỉ hưu, gia đình chỉ có lương của người vợ 10 triệu đồng. Cần xác định mức độ tăng trưởng thu nhập của vợ bạ👍n là bao nhiêu và trong bao lâu sẽ nghỉ hưu. Theo quy định, người lao động chỉ được nhận lương hưu từ bảo hiểm xã hội khi đến tuổi hưu (62 tuổi đối với nam và 60 tuổi đối với nữ), đồng thời có đủ 20 năm tham gia trở lên.
Bạn cũng nên xem xét đầu tư đều đặn một số vốn nhỏ vào quỹ hưu trí tự nguyện để có thể nhận được thu nhập khi đến tuổi hưu theo luật định. Việc đầu tư đều đặn, kỷ luật trong 16 năm tới sẽ giúp bạn có thêm nguồn thu nhập trong tương lai. Tuy nhiên, v🌳iệc bạn tham gia quỹ hưu trí tự nguyện khi nghỉ việc sẽ phần nào gây áp l𝕴ực về dòng tiền khi không còn khoản thu nhập lớn từ lương, cần tính toán kỹ lưỡng.
Gia đình có 2 căn nhà và 3 mảnh đất ở nội thành Hà Nội. Hiện tại, chúng chưa đem lại nguồn thu. Bạn cần đánh giá lại từng bất động sản và có thể tái cơ cấu theo hướng chuyển đổi sang bất động sản cho thuê hay khai thác hoa lợi để tăng thu nhập thụ động, bù đắp phần thu nhập chủ động không còn khi đã nghỉ việc. Thu nhập thụ động còn có thể đến từ lãi tiền gửi tiết kiệm, lãi trái phiếu doanh nghiệp, lãi cổ tức...
Và bạn cũng cân nhắc sau khi nghỉ việ♔c hiện tại, có thể chọn một công việc khác, phù hợp với sở trường. Tuy không mang lại mức thu nhập cao như trước, chúng giúp cho cuộc sống b🌄ạn có ý nghĩa hơn khi đem lại nhiều giá trị cho người khác, đồng thời cũng là một nguồn thu nhập bổ sung.
Tiếp theo, chúng ta 🍎sẽ phân tích về chi tiêu. Khi thu nhập giảm sút, gia ܫđình cần có các biện pháp quản lý chi tiêu chặt chẽ hơn, hướng đến lối sống tối giản. Bạn có thể tham khảo phương pháp 50-30-20. Mức chi tiêu tương ứng với mức sống mà bạn mong muốn. Bạn ở thành phố với chi phí đắt đỏ hay về vùng quê để trồng trọt, chăn nuôi, làm vườn với chi phí thấp hơn?
Bạn mong muốn nghỉ hưu sớm, có thời gian cho du lịch đây đó. Chi phí du lịch sẽ khiến mức chi tiêu tăng, gây thêm áp lực về dòng tiền. Chi phí sức khỏe sẽ phát sinh khi tuổi càng cao. Chi phí chăm sóc sức khỏe phụ thuộc vào việc ♒bạn được bù đắp bao nhiêu từ bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe, phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và lối sống của bạn ra sao. Các chi phí cần được ghi nhận, ước tính và có tính đến điều chỉnh trong tương lai
Trước khi đi vào phân tích danh mục tài sản hiện có, tôi cần lưu ý với bạn về tài sản thừa kế được nhận hay để lại di sản thừa kế. Vi🐽ệc nhận được tài sản thừa kế s🌞ẽ giảm gánh nặng hưu trí. Ngược lại, khi có mong muốn hỗ trợ tài chính cho người thân, bạn cần có nguồn tài chính cao.
Danh mục tài sản tốt cần đảm bảo 4 tiêu chí về hiệu quả sinh lời, có đa dạng lớp tài sản đầu tư, có khả năng thanh khoản tốt, đồng thời tối ưu về rủi ro. Danh mục tài sản hiện tại của bạn gồm có tiền gửi ngân hàng và bất động sản. Bạn có thể cân nhắc thanh lý bớt bất động sản, bổ sung vàng, ngoại tệ, trái pဣhiếu hay quỹ trái phiếu, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ để lớp tài sản đa dạng hơn, với lưu ý là danh mục tài sản cần có khả năng tạo ra dòng tiền, bên cạnh các nguồn thu nhập kể trên, để trang trải cho việc chi tiêu trong ít nhất 30-40 năm nữa.
Danh mục tài sản của bạn hiện thiếu lớp cổ phiếu, chứng chỉ quỹ. Năm 2024, với kỳ vọng hồi phục của nền kinh tế, thị trường chứng khoán có nhiều yếu tố nội tại hỗ trợ cho việc tăng trưởng mạnh. Nếu đầu tư với chu kỳ 3-5 năm, thị trường chứng 🌄khoán có nhiều dư địa mang lại hiệu quả đầu tư tốt. Nhà đầu tư không chuyên có thể tiếp cận thị trường chứng khoán thông qua đầu tư v💖ào chứng chỉ quỹ hoặc đầu tư cổ phiếu với sự tư vấn của chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân.
Trong bối cảnh vĩ mô về tình hình kinh tế - chính trị - xã hội toàn cầu có nhiều b💙iến động, nhà đầu tư cần nắm bắt các thay đổi để có bước điều chỉnh phù hợp. Kế hoạch tài chính hưu trí có các phương án từ tiêu cực cho đến lạc quan, đi kèm với chúng là các biện pháp quản trị rủi ro, sẽ giúp gia đình bạn đánh giá về mứcꦕ độ khả thi của kế hoạch nghỉ hưu sớm. Trường hợp các điều kiện chưa thuận lợi, bạn có thể dự kiến được thời điểm phù hợp để nghỉ hưu sớm trong tương lai, thực hiện được mong muốn của mình.
Chúc gia đình bạn đạt được sự đồng thuận và an tâm về một kỳ nghỉ hưu với chất 𝄹lượng cuộc sống tốt!
Trần Thị Mai Hân
Chuyên gia Hoạch định Tài chính cá nhân
Công ty Tư vấn đầu tư và Quản lý tài sản FIDT