Sét đánh Trung tâm Thương mại One World, thành phố New York, ngày 24/7/2020. Ảnh: John Angelillo/UPI
Giông sét xuất hiện khi không khí không ổn định. Theo Phòng thí nghiệ🐓m Bão Mạnh Quốc gia thuộc Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), sét là tia lửa điện xuất hiện giữa mặt đất, các đám mây và không khí. Khi sét bắt đầu hình thành, không khí đóng vai trò như một chất cách điện giữa các điện tích âm và dương trong mây, giữa mây và mặt đất.
Khi các điện tích trái dấu tích tụ, lớp cách điện không khí bị phá vỡ và🅷 xảy ra sự phóng điện nhanh, còn gọi là sét. Chớp sáng mà con người thấy trên trời khi giông bão là giải pháp của thiên nhiên đểꦺ tạm thời cân bằng các vùng tích điện của không khí. Chu kỳ này sẽ tiếp diễn cho đến khi các điện tích tiêu tan.
Sét là nguyên nhân gây ra tiếng sấm lớn. Năng lượng từ sét nung nóng không khí lꦓên khoảng 27.700 độ C, khiến không khí nổ tung ra phía ngoài. Áp suất giảm nhanh và tạo ra âm thanh của sấm sét.
Nếu sét sắp đánh xuống, một kênh dẫn sẽ dần phát triển về phía mặt đất. Khi🎃 nó cách mặt đất dưới 100 m, các vật thể cao như cây cối và tòa nhà sẽ bắt đầu phát ra tia lửa điện để chạm tới kênh dẫn. Khi tia lửa điện kết nối với kênh dẫn xuống, một dòng điện mạnh sẽ chạy xuống vật thể tạo ra tia lửa điện đó.
Sét có thể gây ra nhiều loại thương tích với nguy cơ tử vong khác nhau, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC). Khoảng 10% những người bị sét đánh sẽ thiệt mạ🐭ng, thườ🦂ng do đau tim.
Nhiều trường hợp sét đánh trực tiếp dẫn đến tử vong. Các dạng khác ít gây tử vong hơn, ví dụ như sét đánh tiếp xúc (nạn nhân chạm vào vật bị sét đánh), sét đánh phụ (tia sét phản xạ từ một vật thể và trúng vào nạn nhân) và dòng điện đất (sét đánh xuống mặt đất gần đó và dòng điện đi từ vị trí🦩 đꦦánh, truyền qua đất đến nạn nhân). Sấm cũng có thể gây ra những hậu quả như thủng màng nhĩ hoặc chấn thương nếu nạn nhân bị ngã.
Khi tắm trong nhà, người tắm sẽ không bị sét đánh trực tiếp. Mối quan tâm lớn nhất là nguy cơ sét đánh trực tiếp vào nhà, vì hệ thống ống và kim loại có thể đóng vai trò như một ống dẫn điện. Sét thường đi theo con đường ít bị cản trở nhất, thường là qua dây điện và hệ t🍷hống ống dẫn. Do đó, nó có thể di chuyển qua các đường ống và tấn công người tắm.
Ngoài kim loại là ống dẫn, nước cũng có thể mang dòng điện. Đi𝐆ều này đồng nghĩa, nếu một người đang tắm ജvòi hoa sen hoặc tắm bồn, điện có thể đi qua các đường ống vào trong nước và gây nguy hiểm.
CDC khuyên mọi người nên tránh xa vòi hoa sen và hệ thống ống nước khi có giông sét. Các chuyên gia đưa ra lời khuyên, nếu nghe 🥃thấy tiếng sấm, bạn đang ở phạm vi đủ gần để sét chạm tới vị trí của mình, vì sét có thể đánh ở nơi cách xa cơn giông 4,8 - 16 km. Vì vậy, để đảm bảo an toàn, bạn có thể tắm sau khoảng 30 phút kể từ khi nghe thấy ti🉐ếng sấm cuối cùng.
Người tắm trong lúc giông bão không phải sẽ luôn bị sét đánh, nhưng điều này có thể xảy ra. Theo Ron Holle, nhà khí tượng từng làm việc tại NOAA, hàng năm có 10 - 20 người ở Mỹ bị sét đánh khi đang sử dụng các thiết bị, vòi nước hoặc tắm bồn trong lúc 🍸giông bão.
Thu Thảo (Theo IFL Science)