Hoành Sơn Quan được xây bằng gạch đá vào năm 1833 - thời vua Minh Mạng, nhằm kiểm soát việc qua Đèo Ngang. Người dân địa phương thường gọi di tích trên là "cổng trời" - nghĩa là điểm cao nhất của♛ vùng đất này. Họ quan niệm lên đến Hoành Sơn Quan là có thể chạm tay đến bầu trời.

Công trình có cửa cao 4 m, hai bên thành dài khoảng 30 m, nằm bên 📖phần ✨mái núi của Hà Tĩnh, hiện rêu phong phủ kín.

Phần Hoành Sơn Quan hướng về phía Hà Tĩnh có hàng trăm b🐼ậc thang lên xuống do thợ ܫxẻ núi tạo thành.

Mỗi ngày, có hàng chục lượt người dừng xe ở quốc lộ 1A rồi điไ bộ lên Hoành Sơn Quan vãn cảnh.

Nhiều bạn trẻ chụp ảnh, lưu lại kỷ niệm. "Cuối tuần, nhóm em gồm 5 người thường lên đỉnh Đèo Ngang du ngoạn. Từ Hoành Sơn Quan, em có thể vừa híඣt thở khí trời của hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình. Không gian tại đây vô cùng thoáng, thoải mái và thư giãn", Trần Thu Hòa, 27 tuổi, trú tại thị xã♔ Kỳ Anh, Hà Tĩnh chia sẻ.

Tấm biển Hoành Sơn Quan khắc🍰 bằng chữ Hán (hình chữ nhật, màu trắng) đặt trên cổng vòm đá hướng ra phía Bắc, nay bị vỡ do tác động của ngoạ🐼i lực.

Dưới mái cổng vòm cũng bị bong tró♔c từng mảng xi măng, rêu bám đầy.

Phía cổng sau của Hoàꦏnh Sơn Quan có nhiều cây cối mọc t📖rên nóc.

Từ Hoàꦓnh Sơn Quan nhìn ra phía Bắc là vùng đất thuộc 🌜xã Kỳ Nam, thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh.

Ngược lại, nhìn về hướng Nam là vùng đất thuộc xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tꩲỉnh Quảng Bình.

Di tích đang bị hủy hoại bởi nạn viết, vẽ bậy của du khác꧑h. Nhiều nét chữ khắc sâu vào tường không thể tẩy xóa, một số chỗ được trám lại bằng xi măng.

Biển chỉ dẫn lên Hoành Sơn Quan làm bằng thꦡép đã bị gỉ, mờ chữ; bậc thang nhiều đoạn xuống cấp.

Hoành Sơn Quan được Quảng Bình lẫn Hà Tĩnh xếp hạng di tích lịch sử văn hóa thuộc ranh giới của địa phương từ 💙hàng chục năm trước. Cả hai tỉnh đều lập hồ sơ trình Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là di tích quốc gia nhưng đều không được chấp nhận.

Do còn nhập nhằng trong việ🅷c xác định chủ sở hữu, nên Hoành Sơn Quan ngày một xuống cấp mà không có một đơn vị nào đứng ra tu sửa.