Tác giả Nguyễn Tiến Thành là tiến sĩ, đang làm việc tại Sydney, Australia. Có nhiều năm làm việc trong lĩnh vực môi trường và đánh giá tác động lũ lụt, chia sẻ với độc giả VnExpress các giải pháp giảm thiểu hậu quả của lũ lụt:
Có nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực môi trường và đánh giá tác động của lũ lụt ở Australia tôi💯 xin chia sẻ phương pháp tính toán hậu quả và các giải pháp giảm thiểu lũ lụt đã được áp dụng ở 🐠Australia và các nước trên thế giới.
Tính toán hậu quả của lũ lụt
Khi tính toán hậu quả của lũ lụt chúng ta có thể chia ra làm hai nhóm chính: nhóm hậu quả có thể quy đổi ra thành tiền (tangible damages); và nhóm hậu quả xã hội, khó tính toán và quy đổi hơn nhóm kia (intangible damages).
>> Miền Trung - vùng đất chịu nhiều thiên tai
Nhóm hậu quả có thể quy đổi ra thành tiền: bao gồm hậu quả trực tiếp (hư hại nhà cửa, đồ đạc. Chi phí lau chùi, dọn dẹp sau lũ); và hậu quả gián tiếp (chi phí thuê, xây nhà mới. Ảnh hưởng đến lợi nhuận của các đơn vị๊ kinh doanh).
Nhóm hậu quả xã hội: bao gồm thiệt hại về ngư🐠ời, gây ra cảm giác lo lắng và bất an, và các hậu quả chấn thương꧑ tâm lý.
Giải pháp giảm thiểu hậu quả của lũ lụt
Mỗi lưu vực (catchment) có những điều kiện tự nhiên và xã hội khác nhau và sẽ cần những giải pháp khác nhau. Có hai bước chính cần thực hiện để đưa ra những giải pháp phù hợp cho mỗi lưu vực bao gồm: mô hình hóa lũ lụt (flood modelling); v༒à đưa ra các giải pháp g🅰iảm thiểu dựa vào kết quả của mô hình hóa.
Mô hình hóa là bước đầu tiên và cần thiết để đề ra các giải pháp cho từng lưu vực. Có rất nhiều mô hình khác nhau đã được phát triển và rất thông dụng trên thế giới, tuy nhiên đặc điểm chung của tất cả các mô hình này là đều có 🍸những yêu cầu về thông số đầu vào giống nhau như lượng mưa, địa hình, độ thấm của đất, các công trình ảnh hưởng đến dòng chảy thủy lực (cầu, cống, hệ thống thoát nước)...
Các giải ✅pháp giảm thiểu rủi ro: Dựa v🐎ào kết quả của quá trình mô hình hóa các giải pháp sau đây có thể được áp dụng:
- Xây đê bao chống lũ: Đây là giải 🥃pháp hữu hiệu để nước lũ không tràn vào khu dân cư nhưng giải pháp này cũng cần tính toán chi tiết vì mực nước sông sẽ dâng cao hơn so với khi không có đê.
>> Dạy về biến đổi khí hậu trong nhà trường
- Xây hồ điều tiết: hồ điều tiết lũ là công trình quan trọng để thu gom và điều tiết nước mưa nhất là ở các đô thị lớn như Hà Nội hay TP HCM. Ở Australia hầu như tất cả các chủ đầu tư của các khu dân cư và đô thị mới đều phải chừa đất để xây hồ điều tiết và hệ thống xử lý nước mưa trước khi thải 🌜ra kênh rạch.
- Nâng cấp hệ thống tho𒅌át nước, và xây lắp các trạm bơm nếu cần thiết.
- Giáo dục nâng cao nh🐼ận thức của cộng đồng về ảnh hưởng của lũ.
- Hệ thống cảnh báo lũ (flood warning systems): Bao gồm quá trình dự báo lũ và các cảm biến mực nước ở sông và các dòng chảy chính. Hệ thống cảnh báo có thể dự đoán mực nước lũ dâng trong vòng 12 đến 48 tiếng🐷 để người dân cũng như chính quyền có đủ thời gian để di tản ra khỏi vùng nguy hiểm.
Các cảm biến mực nước có thể đi kèm hệ thống cảnh báo bằng loa, đèn báo hoặc thanh chắn barie để người dân không đi qua những vùng có dòng chảy xiết (vận tốc nhân độ sâu của dòng chảy lớn hơn 0.4 m2/s được xem là nguy hiểm có thể cuốn trôi người.
- Ngoài ra việc thời gian qua chúng ta phát triển ồ ạt các dự án xây dựng thủy điện vừa và nhỏ cũng gây ảnh hưởng rất lớn đến môi trường, 💜diện tích đất rừng bị thu hẹp và ảnh hưởng đến lũ lụt ở vùng hạ lưu.
Giải pháp sử dụng các nguồn năng lượng khác như năng lượng tái tạo cần được xem xét và đánh giá để𒈔 hạn chế sự ảnh hưởng đến môi trường.
Các giải pháp trên cần đi kèm đánh giá kinh tế chi tiết để tính toán chi phí đầu tư, phí tiết kiệm được hàng năm, từ đó đưa ra tỷ suất lợi ích / chi phí (benefit cost ratio) cho từng biện pháp.
Sau đó tùy vào ngân sác𝔉h và điều kiện của từng địa phương ꩵmà chính quyền có thể áp dụng một hoặc nhiều phương án để giảm thiểu rủi ro của lũ lụt.
Bài học từ các nước trên thế giới
Có rất nhiều ví dụ về🧔 các giải pháp giảm thiểu ảnh hưởng của lũ lụt𝔉 của các nước trên thế giới, tôi xin nêu ra một vài trích dẫn sau.
- Xây dựng hồ điều tiết ở thành phố Coffs Harbour (Australia): Coffs Harbour là thành phố từng phải hứng chịu nhiều đ🐠ợt lũ lớn trong lịch sử (như các năm 1974, 1977, 1991).
Từ năm 2005 chính quyền thành phố đã quyết định xây 4 hồ điều tiết lớn ở phía thượng nguồn của lưu vực với tổng thể tích chứa khoảng 650.000 m3. Hệ thống này được thiết kế để thu gom và điều tiết nước và🌞 có thể giảm lưu lượng dòng chảy Australia đạt đỉnh xuống còn một nửa cho những cơn mưa có tần suất tới 100 năm. Tổng chi phí đầu tư cho 4 hồ điều tiết 🎶này là khoảng 8,5 triệu AUD và ước tính giúp tiết kiệm được 7,2 triệu AUD trong vòng 20 năm.
- Hệ thống đ⭕ê bao và bơm ở thị trấn Wee Waa (Australia): Wee𒅌 Waa là một thị trấn nhỏ ở bang New South Wales và cũng hứng chịu nhiều đợt lũ lịch sử như các năm 1971, 1978. Sau đợt lũ năm 1978 thì chính quyền thành phố quyết định xây hệ thống đê dài 8,6 km bao quanh 🐷toàn bộ thị trấn để ngăn lũ từ sông Namoi.
Các máy bơm công suất lớn cũng được lắp đặt để bơm nước từ trong thị trấn ra ngoài sông lAustralia cần thiết. Hệ thố👍ng này được ước tính là giúp tiết kiệm được hàng tr♉iệu đô hàng năm do thiệt hại của lũ đối với cơ sở vật chất và con người.
- Bể chứa nước mưa khổng lồ dưới lòng đất ở Tokyo: hệ thống trị giá khoảng 2,2 tỷ USD này được hoàn thành năm 2006 sau 13 năm xây dựng. Khi một tr💖ong các con sông trong thành phố bị tràn bờ, nước sẽ thoát xuống một trong các bể chứa cao 70m nằm dọc kênh.
Khi mực nước trong bể dâng lên đến một độ cao nhất định các máy bơm sẽ bắt đầu hoạt động và đẩy nước ra sông Edo. Hệ thống này được thiết kế để chịu lượng mưa lên tới 50mm mỗi giờ và được ước tính là giảm 90% thiệt hại do mưa lũ gây ra 💮hàng năm ở Tokyo. Sau 14 năm vận hành (2006-2020) thì hệ thống này đã giúp tiết kiệm được ít nhất 1,1 tỷ USD.
Trên đây là những ý kiến đóng góp của cá nhân tôi về tình hình lũ lụt ở Việt Nam. Nඣếu chúng ta không có những giải pháp kịp thời thì ảnh hưởng lên môi trường nói chung và của lũ lụt nói riêng sẽ còn kéo dài và thiệt hại về con người và vật chất sẽ còn rất lớn trong tương lai.
>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm 168betvisa-slots.com. Gửi bài tại đây.
