Hình ảnh deepfake của Taylor Swift xuất hiện tuần trước và thu hút hàng chục triệu lượt xem trên mạng xã hội X. Những bức ảnh này cũng nhanh chóng lan truyền trên nhiều nền tảng khác, bất chấp nỗ lực ngăn chặn của các mạng xã hội. Đây không phải điều mới mẻ, khi công nghệ deepfake😼 đã bị lạm dụng để nhằm vào phụ nữ suốt nhiều năm qua. Giới chuyên gia cảnh báo tình trạng này sẽ còn kinh khủng hơn do công nghệ AI liên tục được cải tiến và dễ tiếp cận với đại chúng.
"Không chỉ người nổi tiếng bị nhắm mục tiêu. Những người bình thường cũng đang trở thành nạn nhân", Danielle Citron, giáo sư tại Trường Luật thuộc Đại học Virginia của Mỹ, nhận xét trên CNN.
Tuy nhiên, việc xuất hiện deepfake của nữ ca sĩ được đánh giá sẽ thu hút sự chú ý đến những vấn đề xoay quanh hình ảnh do AI tạo ra. Người hâm mộ đã thể hiện thái độ giận dữ, đăng ảnh thật cùng từ khóa "Protect Taylor Swift🍒" (Bảo vệ Taylor Swift) nhằm át đi những nội dung giả mạo trên nền tảng.
🐠"Taylor Swift được rất nhiều người yêu thích. Mọi người có thể chú ý đến vấn đề hơn khi nó liên quan đến ngôi sao có khả năng thúc đẩy xã hội", giáo sư Citron cho hay.
Một tài khoản rao bán dịch vụ deepfake trên Twitter. Ảnh: Khương Nha
𒅌Giới chuyên gia từng cảnh báo về nguy cơ deepfake do AI tạo ra, nhưng dư luận thường ít quan tâm đến tình trạng ảnh phụ nữ bị sử dụng để tạo ra nội dung khiêu dâm. Ben Decker, Giám đốc công ty điều tra kỹ thuật số Memetica, cho rằng sự việc với Taylor Swift là ví dụ chân thực về "những cách AI có thể bị lạm dụng vì mục đích xấu, trong khi không có đủ biện pháp bảo vệ và quản lý".
🉐Năm ngoái, Francesca Mani, học sinh trung học ở New Jersey, phát động chiến dịch kêu gọi thông qua đạo luật liên bang để giải quyết hình ảnh khiêu dâm do AI tạo ra, sau khi các bức ảnh deepfake của cô và 30 bạn học bị phát tán trên mạng.
🧜Mani bày tỏ bất bình khi chưa có quy định pháp lý nhằm bảo vệ nạn nhân của deepfake khiêu dâm. Mẹ cô nói rằng dường như một số nam sinh cùng trường đã tạo ra những hình ảnh đó mà không được nạn nhân cho phép.
Cuối tháng 1/2023, Blaire, nữ streamer nổi tiếng trên Twitch, cũng bất ngờ nhận được tin nhắn của bạn trai về hình ảnh khiêu dâm có mặt cô đang được phát tán khắp Internet. "Như một cú tát mạnh. Dù không phải cơ thể mình, tôi vẫn ghê sợ khi thấy nội dung khiêu dâm có mặt mình", Blaire nói với Vice🍨. Tệ hơn, các bức ảnh đó đã đến tay gia đình Blaire. Họ không biết deepfake là gì, điều duy nhất họ tin là con gái mình đã làm điều tồi tệ.
ꦗSự việc tương tự xảy ra với cộng đồng game thủ vào tháng 2/2023, khi một nam streamer nổi tiếng bị phát hiện xem video deepfake của đồng nghiệp nữ. "Thật lạ lùng khi chứng kiến mình làm những thứ chưa bao giờ xảy ra", Sweet Anita, nữ streamer trong video, nói.
ꦛTriệt phá những nội dung này vẫn là vấn đề khó. 9 bang của Mỹ có luật chống tạo và chia sẻ hình ảnh deepfake khiêu dâm mà không được phép của nhân vật, nhưng chưa có đạo luật nào như vậy ở cấp liên bang. "Không thể trừng phạt thủ phạm theo luật, bởi không có hành động lạm dụng nào xảy ra với deepfake", Citron nói.
Giới chuyên gia cũng đề cập những bước có thể giúp người dùng Internet bảo vệ bản thân khỏi deepfake. "Mọi người nên đặt tài khoản mạng xã hội ở chế độ riêng tư và chỉ chia sẻ hình ảnh cho những người được tin tưởng, bởi không thể biết ai sẽ xem tài khoản của bạn", David Jones, chuyên gia tại công ty Firewall Technical, nói trên CNN.
🦩Dù vậy, nhiều thủ phạm lại chính là người thân quen với nạn nhân, nên biện pháp tốt nhất là hạn chế đăng ảnh lên mạng. Các công cụ dùng để tạo deepfake cũng cần nhiều dữ liệu khuôn mặt với những góc nhìn khác nhau, đăng càng ít sẽ càng giới hạn khả năng của AI. Dù vậy, chuyên gia Jones cảnh báo AI tạo ảnh trong tương lai có thể chỉ cần một ảnh gốc để xây dựng deepfake hoàn chỉnh.
꧂Kẻ xấu cũng có thể tìm cách truy cập kho ảnh của nạn nhân để thu thập nội dung. "Không bao giờ dùng mật khẩu dễ đoán và không được để lộ chúng", Jones cho hay.
Điệp Anh