Làng cổ Đông Ngạc, tên nôm là Kẻ Vẽ, nơi có nhiều người đỗ đạt nổi danh như Đỗ🍌 Thế Giai, Hoàng Minh Giám, Phan Phu Tiên, Phan Văn Trường, Nguyễn Văn Trung… Từ cổng làng, cổng ngõ đến cổng nhà đều thể hiện tinh thần hiếu học của người Kẻ Vẽ thông qua hình ảnh cây bút, cuốn thư.
Các cụ xưa có câu “Đất Kẻ Giàn, quan Kẻ Vẽ” để nói về truyền thống đỗ đạt ở đây. Có giai thoại kể những chiế🔯c cổng làng Kẻ Vẽ còn có tên Đống Ếch vì học trò ngồi dưới đọc sách râm ran như tiếng ếch kêu.
Bức tường gạch loang lổ, chiếc cổng hình tháp bút này cũng xuống cấp theo thời gian với những số điện thoại quảng cáo khoan cắt bê tông. Đây từng là cổngꦗ vào một ngôi nhà, sau đó bị bịt kín lại, ngôi nhà cổ bị bỏ hoang.
Cả làng Kẻ Vẽ có 13 xóm, trong đó xóm 3 nhiều nhà còn cổng cổ đẹp nhất. Đây là nhà thờ một dòng họ, với ch💯iếc cổng hình tháp bút. Mặt tiền nhà thờ cũng có bức cuốn thư và đôi bút lông.
Phía trong là một tòa nhà cao tầng hiện đại nhưng chủ nhân ngôi nhà ꦰnày vẫn giữ lại chiếc cổng cổ 🌳của dòng họ.
Đây là nhà thờ của dòng họ N🐼guyễn, từng l⛎à trụ sở của Đông Kinh Nghĩa Thục.
Ngoài c😼hiếc cổng hình tháp bút, nhà thờ họ Pha𓃲n vẫn còn ngôi nhà cổ 3 gian hai dĩ, mái cong, ngói mũi hài.
Quá trình đô thị hóa khiến nhiều ngôi nhà cổ biến mất, song người dân vẫn cố gắng giữ lại những chiếc cổng xa xưa và cả con đường lát gạch - được g🥃óp từ những cô gái chưa chồng ở lànܫg.
Mỗi 🎃chiếc cổng là câu chuyện về một người tài giỏi. Khách đến tham quan sẽ được người dân nơi đây kể về truyền thống của dòng họ mình.
Đ🐈an xen gi♊ữa ngôi từ đường, nhà thờ họ theo lối kiến trúc truyền thống là những biệt thự được xây dựng theo kiến trúc Pháp. Những chiếc cổng cũng được pha trộn kiến trúc Đông - Tây.
Cổng của dòng họ Phạm với hàng chữ Nho thể hiện tinh thần hiếu 𓆏học, đời đời phát đạt.
Mới đây, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Hà Nội cho biết sẽ sớm có đề án bảo tồn các kiến trúc, không g♋i🅷an làng cổ cũng như truyền thống khoa bảng ở làng Đông Ngạc.
Phan Dương