Ngày 18/7, hãng phim Kyoto Animation (gọi tắt là KyoAni) bị phóng hỏa, khiến ít nhất 33💫 người tử vong. Sự kiện gây rúng động dư luận thế giới do mức độ thiệt hại và danh tiếng của đơn vị. KyoAni 𒈔là một trong các hãng hoạt hình nổi tiếng nhất của Nhật với những tác phẩm được đánh giá cao về hình ảnh và câu chuyện gây suy ngẫm, thường về chủ đề xã hội.
Full Metal Panic? Fumoffu (2003) là loạt phim khẳng đị🍒nh tên tuổi của hãng đầu thập niên 2000. Hoạt hình kết♑ hợp đời sống học đường và chuyện phiêu lưu, kể về cựu chiến binh trẻ con được giao nhiệm vụ bảo vệ một học sinh đặc biệt - được cho là sở hữu siêu năng lực có giá trị cao. Các cảnh hành động và chất hài hước là điểm nhấn của series.
Melancholy of Haruhi Suzumiya (2006) cũng là tác phẩm nổi tiếng của KyoAni, chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Nagaru Tanigawa. Câu chuyện xoay quanh một nam sinh trung học, bị cuốn vào những cuộc phiêu lưu của người bạn học nữ có khả năng truy tìm các hiện tượng siêu nhiên và người ngoài hành tinh. Hai mùa của series đều được đánh giá cao về chất lượng. Trang Honeysanime khen câu chuyện sáng tạo và nét vẽ độc đáo, nhất là phần mặt nhân v𒈔ật.
Nichijou- My Ordinary Life (2011) thể hiện khả năng sáng tạo của hãng KyoAni từ những điều đơn giản. Series mang phong cách slice-of-life (lát cắt cuộc sống), tức kể về nhiều mẩu chuyện đời thường thay vì có một đường dây kịch bản tiến triển xuyên suốt. Trong phim, một💙 nhóm nữ sinh tên Mio, Yuuko, Mai cùng thiên tài Hakase tìm thấy nhiều điều thú vị nho nhỏ trong cuộc sống thường n▨hật. Nét vẽ trong series cũng theo phong cách tối giản.
Love, Chunibyo & Other Delusions (2012) xoay quanh cuộc tao ngộ kỳ lဣạ giữa một nam sinh mắc chứng ảo tưởng, nghĩ mình có siêu năn🐼g lực và cô bạn học tò mò, thân thiết với cậu trong lúc nhiều người khác xa lánh. Do mùa đầu được đón nhận tích cực, hãng làm tiếp mùa hai và phát triển thành một phim hoạt hình chiếu rạp.
Sound! Euphonium (2015) lại gây ấn tượng về âm nhạc, xoay quanh Kumiko Oumae - nữ sinh tham gia ban nhạc trường học. Trước đó, cô từng muốn bỏ âm nhạc nhưng bị các người bạn thu hút nên quay lại. "KyoAni biến âm nhạc thành một nhân vật. Khi các nhân vật chơi nhạc, khán giả cảm thấy như có cuộc hội thoại giữa các nhạc cụ. Âm thanh hòa lẫn khi các nốt nhạc vang dội khắp tường và tạo trải nghiệm đặc biệt", trang Honeysanime nhận định.
A Silent Voice (Dáng hình thanh âm, 2016) là phim hoạt hình chiếu rạp gần nhất của hãng được công chiếu ở Việt Nam, khắc họa cảm xúc phức tạp của tuổi học trò. Ở tiểu học, cậu bé Shoya Ishida bắt nạt cô béꦚ khiếm thính Shoko Nishimiya, khiến cô phải chuyển trường. Thay vì mô-típ một chiều, tác phẩm bỗng đảo ngược vấn đề với chuyện các bạn học đổ hết tội cho Ishida dù chính họ cũng có trách nhiệm. Cậu bé lại trở thành người bị bắt nạt và không có bạn bè. Ở trung học, Ishida gặp Shoko - người vẫn còn bị tổn thương - v༺à quyết tâm chuộc lỗi.
A Silent Voice thu 33 triệu USD toàn cầu, nhận 94% đánh giá tích cực trên Rotten Tomatoes và thắng giải hoạt hình xuất sắc ở Japan Movie Critics Awards. Trên Twitter, Makoto Shinkai - đạo diễn phim Your Name nổi tiếng - khen đây là tuyệt phẩm mà chính anh không thể làm nổi. Trên The Verge, cây bút Michael Moore nói tác phẩm chứng tỏ KyoAni có tiềm năng sánh ngang hãng Ghibli trong việc kể những câu chuyện độc đáo. Nămಌ 2018, phim lọt vào danh sách rút gọn giải Oscar hoạt hình.
Violet Evergarden (2018) là thành công gần đây của hãng KyoAni, được khán giả Việt biết đến với tên Búp bê ký ức. Nhân vật chính Violet là nữ chiến binh được rèn luyện để thành công cụ hoàn hảo trong chiến tranh. Tuy nhiên, khi cuộc chiến kết thúc, cô không còn mục đích và bắt đầu hành trình nhiều bỡ ngỡ trong đời thường. Violet dần làm quen với các cảm xúc của con người và chính mình. Phim nhận giải hoạt hình xuất sắc ở Crunchyroll Anime Awards 2019, được khen với những khung hình trau chuốt và diễn biến tâm lý nhân vật - giằng xé với tội lỗi và chứng rối loạn tâm lý sau chiến tranh. Netflix mua lại Violet Evergarden và phát hành trực tuyến toàn cầu.
Ra đời từ năm 1981, KyoAni là đứa con tâm huyết của đôi nghệ sĩ Hideaki và Yoko Hatta - từng làm cho hãng nổi tiếng Mushi. Theo Hollywood Reporter, đây là một trong các hãng hoạt hình hiếm tuyển dụng nhiều đạo diễn và biên kịch nữ. KyoAni cũng sản xuất nhiều phim có nhân vật chính là nữ sinh, trong đó có K-On!, The Melancholy of Haruhi Suzumiya, Tamako Market và Sound! Euphonium.
Khác với nhiều hãng hoạt hình tại Nhật dùng người lao động tự do (freelance), KyoAni có đội ngũ nhân viên cố định và trả lương định kỳ. Sau vụ cháy, nhiều người hâm mộ, nghệ sĩ chia buồn với hãng phim. Makoto Shinkai (đạo diễn Your Name) viết trên trang cá nhân: "Chúng tôi làm hoạt hình với hy vọng thế giới phong phú và tốt đẹp hơn. Nhưng sự cố này quá tàn nhẫn". Giám đốc điều hành Apple - Tim Cook - chia sẻ: "KyoAni sở hữu một số nhà làm phim hoạt hình và những người mộng mơ tà𝕴i năng nhất thế giới. Các họa sĩ của KyoAni lan tỏa niềm vui khắp thế giới và qua nhiều thế hệ bằng những kiệt tác của họ".
Hashtag #prayForKyoAni (cầu nguyện cho hãng KyoAni) nổi bật toàn cầu với hàng trăm nghìn bài viết chia buồn trên Twitter. Theo Guardian, sự kiện gây quỹ ở Bắc Mỹ của Sentai Filmworks để giúp hãng bị ch𒐪áy đã thu hút hơn một ♔triệu USD.
Ân Nguyễn (ảnh, video: KyoAni)