Quyển Bụi đường tuổi trẻ (nhiếp ảnh gia, travel blogger Tâm Bùi vừa phát hành là chặng đường du ký của tác giả 8x qua nhiều nơi ở Myanmar, Trung Quốc, Tây Tạng và Ấn Độ. Dịp này, VnExpress trích đăng sách. Các phần trích do tòa🍒 soạn đặt tên.
Phần 1: Những nỗi sợ vô hình
Tôi từng bị bao vây bởi nhiều nỗi sợ. Lúc nhỏ, tôi sợ đi học vì phải xa ba mẹ cả ngày. Ở tr🔥ường mẫu giﷺáo thì sợ cô giáo khó tính. Vào tiểu học, tôi sợ bị bọn bạn hung hăng đuổi đánh. Dậy thì, tôi sợ chốn đông người vì nỗi mặc cảm rụt rè, lại bị lũ mụn đáng ghét tấn công. Lên đại học, xa nhà, tôi sợ … đói vì thực sự cuộc sống lúc đó rất chật vật. Đi làm, tôi vẫn tiếp tục sợ đói, sợ thất bại, sợ hư việc, chưa kể hàng trăm nỗi sợ mưu sinh vây quanh.
Cứ thế, gần 20 năm đầu đời, tôi thấy mình quẩn quanh với những nỗi sợ có tên lẫn không biết đặt tên ra sao. Tôi chưa từng được ai hỏi: “Con/bạn/mày thích làm gì?” Và tôi cũng quê𒁏n đặt ra cho mình câu hỏi giản dị ấy.
"Tuổi 20 của tôi đã trải qua những ngày tháng tuyệt vọng". Ảnh: Tâm Bùi.
Tuyệt vọng đến tận cùng
Tất c꧟ả những nỗi lo âu hỗn độn trên được nuôi lớn bằng cơm bụi Sài Gòn, bằng chiếc xe Dream được thừa hưởng từ ông c🔜ậu, bằng căn gác trọ ồn ào cạnh một công trình lớn của thành phố ngày đêm thi công.
Rồi quãng ngày đó được thêm gia vị꧑ của tình yêu. Những mối tình bồng bột, thiếu quá nhiều điều kiện để tồn tại, chỉ thừa sự ngông cuồng. Đúng, tuổi trẻ của tôi thật chật chội, cái gì cũng thiếu. Chỉ thừa ngông cuồng, niềm hăng hái đôi khi đính kèm ngu ngốc thành ra phá hoại. Tôi băng mình vào mấy mối tình không lối thoát, rồi đau khổ, rồi thổn thức. Đến một ngày đẹp trời của tuổi 28, tôi tự chạy xe đưa mình vào phòng cấp cứu. Đêm đó, tôi nhắn tin chủ động bỏ cuộc.
Sau hàng tháng trời sống trong tình trạng căng thẳng, mệt mỏi, suy nhược, cơ thể tôi không chịu nổi nữa. Thất tình là một cảm giác khủng khiếp. Tôi chịu nỗi đau đó hàng tháng trời, tự huyễn hoặc rồi thất vọng. Tôi rơi vào tình trạng khó thở. Làm việc nặng: khó thở. Suy nghĩ nhiều một chút🉐: khó thở. Buồn: khó thở. Nằm ngủ đôi khi cũng khó thở. Đêm đó, cảm xúc rơi xuống chạm đáy, nhưng đầu óc tôi vẫn bình tĩnh đủ lấy điện thoại gọi cho một đứa bạn. Tôi hẹn nó tại phòng cấp cứu của trạm xá gần nhà. Khám xong, may mắn bác sĩ bảo tôi chỉ bị triệu chứng của căng thẳng quá mức, lâu ngày có thể dẫn đếm trầm cảm. Không cầ💎n phải điều trị gì cả. Chỉ cần ăn no, uống nước và thư giãn là chứng khó thở sẽ hết.
Tôi chạy qua cửa hàng tiện lợi kế bên, mua một chiếc xúc xích và một chai nước k✃hoáng, ăn một mạch, uống một mạch. Vừa xong thì thằng bạn chạy tới hỏi có sao không, có bị gì không. Tôi bảo: “Giờ tao ổn rồi". Nó đưa tôi về tới nhà, cất xe, khóa cửa. Cái đêm bất thường đó như một gáo nước lạnh tạt vào mặt tôi, giúp bừng tỉnh.
Tôi như một sa mạc đầy nắng và gió, ôm trong lòng mình nhiều mạch nước ngầm, chỉ chờ một🌼 bàn tay khai phá để hóa thân thành ốc đảo tươi đẹp. Cảm giác mâu thuẫn của con người chưa tìm ra hướng đi cuộc đời là thế, đầy nhiệt huyết, muốn cống hiến ngay, muốn cháy bùng như ngọn lửa. Nhưng “Làm gì?” thì chưa trả lời được, rất mâu thuẫn, bất lực, và tội nghiệp bản thân.
Con người có một khả năng phi thường: Khi rơi vào đường cùng, vô thức có thể p♓hát ra tín hiệu sáng tạo, chỉ ra một hướng đi. Tiếng nói bên trong chỉ khi bạn thật sự tĩnh lặng mới có thể lắng nghe. Tôi luôn tin vào trực giác của mình. Lần này, trước bước ngoặt, tôi thả mình rơi tự do và lắng nghe tiếng nói bên trong của mình, một cách thành thực và khẩn thiết.
"Tôi đã đi qua những ngày ngủ mê". Ảnh: Tâm Bùi.
Từ bỏ và hồi sinh
Sau những năm tháng yêu n🌱gười, giờ đây tôi mới dành thời gian để lắng nghe và yêu chính mình. Tôi tự hạn chế giao tiếp, tôi thu vào khoảng trống riêng mình. Vẫn đi làm mỗi ngày nhưng sau giờ làm, thay vì về nhà, tôi đến lớp yoga. Tâm trí tôi như một cánh đồng không bị khuấy động bởi vó ngựa và bụi bặm. Cây cỏ bắt đầu xanh mầm tươi tốt. Sau gần một năm tự trị liệu, tôi thanh thản hơn. Tôi bắt đầu nhìn cuộc sống bằng con mắt nhẹ nhàng. Tôi có th♊ể ở một mình nhưng vẫn không thấy cô đơn vì tôi tự tạo ra nhiều công việc, các thú vui giúp mình tiêu khiển. Có tuần, tôi học cách im lặng 24/24, cảm giác chỉ cần lắng nghe cuộc sống trôi qua thềm nhà, và phản ứng lại với xung quanh bằng xúc giác, bằng ánh mắt vì đôi khi chính lời nói là thứ vũ khí vô tình mà mình không kiểm soát được độ sát thương của nó.
Phải yêu lấy mình trước đã. Tôi tiếp tục chìm vào dòng sông yên bình của mình. Khi đầu óc trong trẻo như mặt hồ không gợn sóng, sẽ phản chiếu rõ ràng nhất những ước mơ, khát khao. Hay nói cách khác, nó giúp tôi thấy rõ nhất mình là ai. T﷽ôi muốn làm một người kể chuyện, kể lại những thứ đang diễn ra quanh mình bằng ngôn ngữ của hình ảnh, màu sắc và ánh sáng, với công cụ là chiếc máy ảnh đã gắn bó với tôi bao năm nay. Tôi muốn lang thang đến tất cả ngóc ngách trái đất này để lượm lặt những câu chuyện tưởng chừng đã bị người ta bỏ quên. Tôi muốn nhìn đời bằng cặp mắt của một đứa trẻ, ngô nghê nhưng sao thấy cái gì cũng mới mẻ, lúc nào cũng tràn đầy ham mê khám phá. Tôi cũng tự hỏi sẽ là gì tiếp theo. Thật sự tôi chưa thể tự trả lời được và cũng không cố tìm câu trả lời. Cứ hết mình với hiện tại đã.
Rồi cũng đến lúc từ bỏ công việc v♏ăn phòng hàng ngày. Tôi tích lũy đủ để mua máy ảnh thật tốt, một số tiền phòng thân một năm đầu tự lập.
Thử nghiệm đầu tiên là loạt ba bộ ảnh về hà❀nh trình đi tìm hạnh phúc của những người sống quanh tôi: Một ông bố đơn thân. Một đôi đồng tính nam. Và một bà mẹ đơn thân. Loạt ảnh này chính thức cho tôi một vị trí trong làng ảnh Sài Gòn, giúp tôi sống được với nghề, giúp tôi tin rằng bằng những rung động chân thành, người ta có thể chạm tới ngóc ngách sâu thẳm của trái tim.
Tâm Bùi
Còn tiếp...
(Trích sách Bụi đường tuổi trẻ, tác giả Tâm Bùi, NXB Kim Đồng)