Một cô gái chụp ảnh selfie cùng hoa anh đào dọc sông Meguro, thủ đô Tokyo, Nhật Bản, hôm 31/3. Ảnh: AFP
Yasuyuki Ano, nghi🐻ên cứu viên tại Đại học tỉnh Osaka, đã thu thập dữ liệu từ nhật ký và các văn kiện lịch sử về ở Kyoto từ năm 812. Kết quả cho thấy tại Kyoto năm nay, hoa anh đào nở rộ ngày 26/3, sớm nhất trong hơn 1.200 năm trở lại. Còn ở thủ đô Tokyo, hoa anh đào nở rộ hôm 22/3, sớm thứ hai trong lịch sử được ghi nhận.
"Khi nhiệt độ toàn cầu ấm lên, những đợt sương giá cuối xuân cũng tới sớm hơn, kết quả là hoa nở sớm hơn", tiến sĩ Lewis🍌 Ziska, ꧅Đại học Khoa học Sức khỏe Môi trường Columbia, nói.
Một người đàn ông chụp ảnh chó cưng cùng hoa anh đào ở công viên Inokashira, phía tây Tokyo, hôm 31/3. Ảnh: AFP
Ngày hoa nở r𝓰ộ thay đổi hàng năm, tùy thuộc các yếu tố như thời tiết và lượng mưa, nhưng xu hướng chung là ngày càng sớm hơn. Tại Kyoto, thời điểm hoa nở rộ bắt đầu từ giữa tháng 4 kéo dài nhiều thế kỷ, nhưng bắt đầu chuyển sang đầu tháng 4 vào những năm 1800.
Một cô gái mặc kimono đi dạo dưới hoa anh đảo nở tại Tokyo hôm 31/2. Ảnh: AFP
"Hoa anh đào rất nhạy cảm với thời tiết", Aono nói. "Hoa mọc và nở có thể sớm hơn hay muộn hơn tùy thuộc vào nhiệt độ. Trong những năm 1820, nhiệt độ thấp hơn và ngày na🏅y đã tăng lên 3,5 độ C".
Ông cho hay các mùa trong năm nay ảnh hưởng đặc biệt tới ngày hoa nở. Mùa đông vừa qua cực kỳ lạnh, nhưng mùa xuân lại tới sớm và ấm bất thường🐻.
Người dân chèo thuyền ngắm hoa trong công viên Inokashira hôm 31/3. Ảnh: AFP
Tuy nhiên, hoa nở sớm chỉ là phần nổi trong tảng băng chìm của một hiện tượng toàn cầu có thể gây bất ổn cho hệ thống tự nꦡhiên và kinh🀅 tế các quốc gia, theo Amos Tai, phó giáo sư về khoa học trái đất tại Đại học Hong Kong.
Có hai nguồn chín🍌h đẩy nhiệt độ tăng cao, nguyên nhân chính khiến hoa nở sớm hơn, đó là đô thị hóa và biến đổi khí hậu. Đô thị hóa gia tăng, các thành phố có xu hướng ấm hơn so với khu vực nông thôn xung quanh, được gọi là hiệu ứng đảo nhiệt. Còn biến đổi khí hậu khiến nhiệt độ tại các khu vực và thế giới tăng cao hơn.
Người dân đeo khẩu trang đi dạo ngắm hoa ở Tokyo hôm 31/3. Ảnh: AFP
Hoa nở sớm hơn không còn là vấn 🔯đề khiến người ta đua nhau đi ngắm cảnh trước khi hoa nở, mà nó còn có thể tác động lâu dài tới toàn bộ hệ sinh thái, đe dọa sự tồn tại của nhiều loài.
Thực vật và côn trùng phụ t🌠huộc nhiều vào nhau. Cả hai đều sử dụng các tín hiệu môi trường để "điều chỉnh các giai đoạn khác nhau của vòng đời", T🐻ai cho hay.
Người dân chèo thuyền ngắm hoa trong công viên Chidorigafuchi ở Tokyo hôm 31/2. Ảnh: Reuters
Thực vật cảm nhận nhiệt độ xung quanh và nếu nó đủ ấm trong một🧸 khoảng thời gian nhất định, chúng bắt đầu ra hoa, nảy chồi. Tương tự, côn trùng và các loài động vật khác có vòng đời phụ thuộc nhiệt độ, ngh🔯ĩa là nhiệt độ cao hơn có thể khiến chúng phát triển nhanh hơn.
"Quan hệ giữa thực vật và côn trùng cùng các sജinh vật khác đã phát tri🅺ển trong hàng nghìn, hàng triệu năm", Tai nói. "Nhưng trong thế kỷ gần đây, biến đổi khí hậu đang thực sự phá hủy mọi thứ, làm xáo trộn mọi mối quan hệ này".
Du khách trong công viên Chidorigafuchi hôm 31/1. Ảnh: AP
Các loài thực vật và côn trùng khác nhau phản ứng với sự gia tăng nhiệt độ ở tốc độ khác nhau, khiến vòng đời của chúng không đồng bộ. Trong khi chúng từng mặc định thời gian phát triển vào mỗi mùa xuân, thì nay hoa có thể nở sớm hơn trước khi côn trùng sẵn sàng và ngược lại, nghĩa làඣ "côn trùng có thể không tìm thấy đủ thức ăn từ thực vật và ngược lại, thực vật không đủ côn trùng để giúp thụ phấn", ông nói.
Du khách trong công viên Inokashira ở Tokyo hôm 31/3. Ảnh: AFP
Trong﷽ thập kỷ qua, một số quần thể thực vật và động vật đã bắt đầu chuyển sang "độ cao" và "vĩ độ cao hơn" để thoát khỏi tác động🦄 của biến đổi khí hậu, theo một nghiên cứu năm 2009 trên tạo chí Bảo tồn Sinh học. Nhưng các hệ sinh thái ngày càng khó thích khi bởi thay đổi khí hậu khiến thời tiết ngày càng khó dự đoán hơn.
"Các hệ sinh 🐼thái không quen với những loại biến động lớn này và bị căng thẳng", Tai 🐎nói. "Dẫn tới giảm năng suất, thậm chí sụp đổ hệ sinh thái trong tương lai".
Người dân đi bộ dưới hàng hoa anh đào nở rộ tại Tokyo hôm 31/3. Ảnh: AP
Thời điểm hoa anh đào nở rộ năm nay𝓀 thay đổi không chỉ ở Nhật Bản mà còn ở Tidal Basin, thủ đô Washington, Mỹ. Theo cơ quan công viên quốc gia Mỹ, ngày hoa anh đào nở rộ ở Washington tới sớm hơn gần một tuần, từ 5/4 hàng năm thay đổi sang 31/3 năm nay.
Hoa anh đào ở Tokyo hôm 31/3. Ảnh: AP
Tác động của biến đổi khí hậ꧙u không chỉ giới hạn ở hoa anh đào.
"Hoa anh đào bắt mắt, người ta thíc🦩h đi ngắm hoa nhưng rất nhiều loài thực vật khác cũng đang trải qua những thay đổi mạnh mẽ trong vòng đời, thậm chí có thể bị ảnh hưởng lớn hơn tới tính 🌠ổn định của hệ sinh thái của chúng", ông nói.
Đường phố Tokyo tràn ngập sắc hoa anh đào vào cuối tháng 3. Ảnh: AP
Hiện tượng này xảy ra với nhiều loại cây trồng và cây có giá trị kinh tế, đặt ra những vấn đề lớn với an ninh lương thực và sinh kế của nông dân. Nguồn cung cấp lương thực ở những khu vực dễ bị tổn 🅘thương nhất thế giới cũng đang bị ảnh hưởng trực tiếp bởi hạn hán, mất mùa và châu chấu.
Hoa anh đào trong công viên Inokashira ở Tokyo hôm 31/1. Ảnh: AFP
Ở một số vùng, nông dân có thể buộc phải thay đổi loại cây mà họ hay trồng. Một số vùng khí hậu có thể quá nóng🦹, trong khi những vùng khác lại xảy ra lũ lụt nhiều hơn, tuyết rơi nhiều hơn, độ ẩm không khí lớn hơn, gây hạn chế tới chủng loại và số lượng cây trồng.
"Người nông dân sẽ khó khăn hơn để dự đoán năm nào được mùa, năm nào mất mùa", 🌠Tai nói. "Nông nghiệp bây giờ giống như đánh bạc, bởi biến đổi khí hậu đang ngẫu nhiên hóa những điều xảy ra trong hệ sinh thái của chúng ta".
Hồng Hạnh (Theo CNN)