Theo bác sĩ Phạm Huy Vũ Tùng - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM,🅰 bệnh đục thủy tinh thể xuất hiện ở nhiều lứa tuổi, nhưng thường gặp ở người trên 50, chiếm đến 66%, cần phát hiện và điều trị sớm để t🦂ránh giảm thị lực, mù lòa.

Việc phát hiện chậm trễ, chủ quan, phớt l🃏ờ các dấu hiệu ban đầu của bệnh là nguyên nhân chính khiến quá trình điều trị trở nên phức tạp hoặc không thể cứu vãn. Mù lòa là hậu quả do thủy tinh thể gây ra tạo thành gánh nặng cho bản thân người bệnh, gia đình.

Đục thủy tinh thể là gì?

Đục thủy tinh thể (haꦡy đục nhân mắt, bệnh cườm đá, cườm khô) là tình trạng rối loạn thị l𝔉ực do cấu trúc protein của thủy tinh thể bị thay đổi dưới tác động của các chất gây hại được sinh ra từ bên trong cơ thể hoặc từ môi trường bên ngoài.

Cấu trúc protein bị xáo trộn làm thay đổi độ cong, độ trong, độ đàn hồi và độ dày của thủy t𒐪inh thể, khiến thủy tinh thể mờ đục. Từ đó, chúng cản trở, không cho ánh sáng đi qua, gây suy giảm thị lực, người bệnh khó khăn trong các hoạt động thường ngày như lái xe, đọc sách báo..., thậm chí gây biến chứng mất hẳn thị lực nếu tình trạng kéo dài.

Phân loại đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể có thể đư🐟ợc phân chia theo hình thái, vị🐽 trí và mức độ như sau:

Theo hình thái, vị trí

Đục nhân: tình trạng đục nhân xảy ra do khi tình trạng xơ cứng và🐼 chuyển màu vàng của nhân thủy tinh thể vượt mức ở vùng trung tâm. Đây được gọi là tình trạng đục nhân thể thủy tinh. Ở giai đoạn đầu, 2 yếu tố này gây ra một số tật khúc xạ của mắt dẫn đến những triệu chứng như nhìn xa mờ. Đục nhân có thể xảy ra ở một bên mắt.

Đục vỏ: dạng đục vỏ này có thể to ra và nhập vào nhau để𝓰 tạo thành các vùng đục vỏ lớn hơn. Khi toàn bộ vỏ từ bao tới nhân trở𓂃 thành đục trắng (thủy tinh thể đục hoàn toàn) gọi là đục chín. Tình trạng này xảy ra ở hai mắt và thường không cân xứng.

Đục dưới bao: là vết đục nhỏ ở biểu mô và bao trước thể thủy tinh nౠhưng không gây ảnh hưởng đến lớp vỏ.

Đục cực: đục cực thể thuỷ tinh là đục ở lớp vỏ dưới bao và ở lớp bao🍒 của cực trước và cực sau thể thủy tinh.

Đục lớp hoặc đục vùng: là loại đục thể thủy tinh bẩm sinh thường gặp nhất. Lớp đục bao bọc một t🐲rung tâm còn 🌄trong, lớp đục này lại được bao quanh bởi một lớp vỏ trong suốt.

Phân loại theo mức độ

Bệnh lý đụ🐓c thể thủy tinh được chia thành 4 mức độ: đục bắt đầu, đục tiến triển, đục gần hoàn toàn và đục hoàn toà🎉n.

Dù là thủy tinh thể bị đục loại nào (trừ chấn thương) thì về cơ bản, tình trạng đục thường là do cấu trúc và tỷ lệ cácಌ phân tử protein bị biến đổi, tạo ra những vùng mờ đục trong thủy tinh thể, c๊ản ánh sáng đến võng mạc và gây giảm thị lực.

Dấu hiệu đục thủy tinh thể

Tùy vào tiế🅰n triển của bệnh sẽ có các triệu chứng khác nhau.

Giai đoạn sớm: có thể xuất hiện những biểﷺu hiện như mờ mắt, khó khăn khi lái xe ban đêm, cảm giá🔥c như có màng che...

Giai đoạn muộn: những dấu hiệu rõ rệt hơn sẽ xuất hiện như màu sắc t💦hủy tinh thể thay đổi, nhìn thấy chấm đen trước mắt, nhạy cảm hơn với ánh sáng, giảm nhận thức về màu sắc, song thị (nhìn đôi)...

Bệnh từ giai đoạn sớm đến giai đoạn muộn thường kéo dài khá lâu, nếu không chú ý sẽ dễ lầm tưởng 🅘với các bệnh thông thường. Vì thế, các triệu chứng ban đầu dễ bị bỏ qua, đến khi bệnh chuyển biến nặng thì đã muộn.

Nguyên nhân gây đục thủy tinh thể

Phần đông người mắc bệnh là người lớn tuổi. Nguyên nhân đến từ quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Một vài nguyên nhân khác như rối loạn bẩm sinh hoặc do ta🧸i nạn, chấn thương và biến chứng của các🌳 bệnh lý toàn thân.

Ngoài ra, các chuyên gia chia những ng🍒uyên nhân gây bệnh thành hai nhóm chính là:

Nguyên nhân nguyên phát

- Đục thủy tinh thể bẩm sinh: rối loạn di truyền, biến chứn๊g của bệnh lý toàn thân, rối loạn chuyển hóa...

- Đục thủy tinh thể ở người già: phần lớn người già 🐬trên 65 tuổi bị đục nhân mắ♛t..

Nguyên nhân thứ phát

- Thường xuyên t🔥iếp xúc với ánh sáng xanh từ màn hình thiết bị điện tử, tia X... hơn 3 giờ mỗi ngày.

- Mắc các bệnh khác ở 𝔉mắt như viêm kết mạc, bệnh giác mạc... và khắc phục không đúng cách, tái lại nhiều lần.

- Thườngꦜ xuyên tiếp xúc v😼ới tia cực tím từ mặt trời.

- Sử dụng thuốc g൲ây tác dụng phụ cho mắt (như corticoid, thཧuốc chống trầm cảm...).

- Cận thị thoái hóa.

- Chấn thươngᩚᩚᩚᩚᩚᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ𒀱ᩚᩚᩚ mắt, 🐽tai biến, di chứng sau phẫu thuật mắt.

- Mắc phải cá💮c bệnh lý mạn tính như tiểu đường, béo phì, cao𝄹 huyết áp...

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Bên cạnh các nguyên nhân trực tiếp dẫn đến 𝔉đục thủy tinh thể, các yếu tố liên quan bao gồm:

- Thiếu hụt các chất dinh dưỡng cho mắt. Chế độ ăn𝕴 uống thiếu vitamin, khoáng chất... gây suy yếu cấu trúc protein của thủy tinh thể, lâu dần không thể đảm bảo chức năng vốn có.

- Sử dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá... thường x🐭uyên.

- Thường xuyên tiếp xúc môi trường khói bụi ô nhiễm, khí thải chất độc hại làm gia⭕ tăng nguy cơ bị cườm khô khi còn trẻ.

- Căng thẳng.

Chẩn đoán bệnh

Để xác định xem thủy tinh thể bị đục hay không, bác sĩ sẽ xem xét l♏ịch sử về các bệnh lý và thực hiện kiểm tra mắt. Một số xét nghiệm có thể được chỉ định:

- Kiểm tra thị lực: bạn sẽ được kiểm tra lần lượt cả hai mắt thông qua biểu đồ hoặc thiết bị chuyên dụng với bảng chữ cái nhỏ dần. Dựa vào những thôn🌳g số đó, bác sĩ sẽ đánh giá thị lực của bạn.

- Kiểm tra mắt bằng kính hiển vi: kính sẽ phóng đại các cấu trúc ở phía trước của mắt, giúp bác sĩ dễ dàng phát hiện ra những bất thường bên trong mắtไ.

Điều trị đục thủy tinh thể

Dựa trên c💫ác giai đoạn của bệnh, ng🎐ười bệnh sẽ được tư vấn biện pháp cải thiện thị lực và điều trị đục nhân mắt một cách thích hợp.

Sử dụng kính hỗ trợ

Trong giai đoạn sớm, thị lực chưa suy giảm nhiều, các bácꦛ sĩ thường cho người bệnh đeo kính hoặc sử dụng kính lúp hỗ trợ song song với việc cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho mắt. Người bệnh nên làm việc trong môi trường ánh sáng tốt để giảm thiểu các rối loạn thị giác.

Phẫu thuật

Bác sĩ Phạm Huy Vũ Tùng cho biết, trường hợp người bệnh không thể sử dụng thuốc hoặc đeo kính thì cần phải phẫu thuật thay thế thủy tinh thể nhân tạo. Phẫu thuật Phaco là một trong những phương pháp hiệu quả trong việc cải th🥃iện thị lực cho người mắc bệnh.

Biện pháp phòng ngừa

- Chủ động phòng ngừa bệnh đục thủy tinh thể từ sớm, khám mắt ngay khi có những dấu hiệu như mỏi mắt, nhìn mờ, nhòe, nhức♐ mắt, khô mắt, rát mắt...

- Người bệnh cao huyết áp, tiểu đường... cần chia sẻ với bác sĩ các dấu🐻 hiệu đang gặp phải, nhằm phát hiện sớm biến chứng có thể ảnh hưởng đến mắt.

- Bổ sung dinh dưỡng thiết yếu, qua 𝕴chế độ ăn uống, đa dạng thực phẩm, các loại vitamin, các dưỡng chất chuyên biệt hỗ trợ thủy tinh thể.

- Trang bị các thiết bị bảo hộ♐ chuyên dụng theo đặc thù công ꦑviệc, đeo kính mát khi đi ra ngoài tránh tác hại của ánh mặt trời và khói bụi.

- Tr🔯ánh xa các yếu tố nguy cơ gây hại thủy tinh thể như rượu bia, khói thuốc lá...

Ngọc An