Phiến quân Abu Sayyaf đe dọa hai con tin người nước ngoài. Ảnh: IBTimes
Trong tạp chí tuyên truyền Dabiq số mới nhất, nhóm Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS🦂) đã dọa dẫm rằng Philippines, Indonesia, Malaysia🎃 sẽ là ba trong số các mục tiêu tấn công tiếp theo của nhóm.
Lời đe dọa này thổi bù💃ng lo ngại về tầm ảnh hưởng của IS tại khu vực Đông Nam Á. Hai tuần trước, IS đã lần đầu nhận trách nhiệm tấn công quân đội Phillipines, nói rằng "nhờ ơn đấng tối cao, bọn ta đã có thể cho nổ 7 xe tải đang chở binh sĩ".
IS nhắc đến trận chiến diễn ra trên đảo Basilan, Philippines, vào ngày 9/4, giữa lực lượng vũ trang Philippines (AFP) và nhóm do Isnilon Hapilon cầm đầu. Nhóm này nói rằng gần 100 lính Philippines đℱã thiệt mạng và hàng chục người bị thương, còn ba "anh em" của nhóm đã "tử vì đạo".
Trong khi đó, quân đội Philippines nói rằng 18 lính của họ thiệt mạng và 53 người bị thương, và đã tiêu diệt 28 phiến quân. AFP nói rằng họ chưa có bằng chứng để xác nhận rằng nhóm mà họ tấn côဣng có liên q❀uan trực tiếp đến IS.
Rohan Gunaratna, chuyên gia về bạo lực chính trị và khủng bố tại trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, viết trên Eurasia Review rằng, Hapilon là cựu phó thủ lĩnh của nhóm Abu Sayyaf (ASG) và giờ được mặc định là thủ lĩnh IS ở miền nam Philippines. Abu Sayyaf là một nhóm nhỏ nhꦆưng rất bạo lực, thường tống tiền, bắt cóc, chặt đầu con tin. Những thành viên trong nhóm ASG đóng tại Basilan đã thề trung thành với thủ lĩnh tối cao của IS Abu Bakr al Baghdadi vào năm 2015 và gia nhập lực lượng cùng các nhóm có liên kết với IS khác.
Gunaratna cho rằng 125 ng🍃ười cầm đầu bởi Hapilon chứng minh họ có thể giữ đất và chiến đấu vớ🅘i AFP. Với những bước tiến gần đây, IS có thể tuyên bố thành lập một "nhà nước" tại quần đảo Sulu.
Sự trỗi dậy của IS ở Philippines
IS ngày càng gia tăng ảnh hưởng và sức mạnh ở miền bắc, nam và tây Mindanao tại Philippines. Ở bắc Mindanao, nhóm T♚awhid Wal Jihad đã đổi tên thành Nhà nước H🔴ồi giáo Lanao tại Butig. Mặc dù đầu não IS tại Syria và Iraq vẫn chưa chính thức công nhận nhóm này là nhánh chính thức, họ đã đặt ra mối đe dọa lớn khi các thành viên đã chiến đấu với AFP và giữ nhiều con tin dân sự.
Tại nam Mindanao, nhóm Ansar Khilafa Mindanao đã chiến đấu với AFP và thực hiện kiểu hành quyết chặt đầu giống IS. Nhóm này còn tham gia vào việc chuyển vũ khí cho IS ở Indonesia và từng đón tiếp🤪 kẻ chuyên làm bom người Indonesia Ibrahim Ali Sucipto, bị giếꦕt vào ngày 26/11/2015.
Sự hiện diện đáng chú ý nhất của IS ở Philippines là nhóm của Hapilon đóng ở Basilan, gồm các thành viên cũ của A🎐SG. Nhóm này được mặc định là nhánh chính thức của IS ở Philippines. Hapilon còn liên kết với một 🦩số chiến binh từ Malaysia.
Vị trí của Basilan. Đồ họa: joshuaproject.net
Hoạt động ngày 9/4 của AFP nhằm tấn công vào Al Barka, "hang ổ" của IꦦS, giải phóng con tin nước ngoài và giết hoặc bắt giữ Hapilon – kẻ đang bị Mỹ truy nã với số tiền treo thưởng 5 triệu USD.
AFP được hỗ trợ bởiไ Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (MILF𒐪), đã duy trì thỏa thuận ngừng bắn với chính phủ kể từ tháng 3/2014. Mối quan hệ giữa MILF với ASG xấu đi sau khi MILF tham gia tiến trình hòa bình và ASG ở Basila gia nhập IS.
MILF thông báo cho AFP rằng căn cứ của IS nằm cách cộng đồng MILF ở Sitio Bo💦he trong làng Macalang 5 km. AFP đã yêu cầu MILF rời khỏi khu vực. Được cảnh báo trước, IS đã chuẩn bị đặc biệt tốt khi đối đầu với AFP. Trong cuộc đọ súng 10 giờ trong ♐làng Tipo-Tipo, AFP không ngờ rằng IS lại có sức chống cự mạnh đến như vậy.
Julie S. Alipala, tác giả của bài viết "Địa ngục ở Basilan: Bom mìn nối tiếp tiếng súng ở mọi nơi", ngày 10/4 trên Inquirer, nhấn mạnh quân đ🃏ội Philippines đã không chuẩn bị đầy đủ để đối đầu với IS. Trong số những người bị thương ở phía quân đội Philippines có chỉ huy tiểu đoàn 44, đại tá Tommy Crosby.
Theo Reuters, các chuyên gia an✨ ninh cũng cho rằng quân đội Phili👍ppines đã nhiều lần đánh giá thấp tiềm lực của phiến quân.
Khi IS thiết lập vùng kiểm soát và thành lập cơ sở huấn luyện ở Philippines, cuộc chiến chống IS đòi hỏi một mức độ cam kết và lãnh đạo cao hơn. "Thay vì triển khai lực lượng bình thường, cần phải có lực lượng đặc nhiệm để dẫn đầu cuộc chiến", Gunaratna viết.
Chuyên gia Gunaratnan cho rằng Tư lệnh Lực lượng Đặc nhiệm của AFP nên chuyển đến Basilan và cho quân đóng tại🐲 quần đảo Su🉐lu đến khi tất cả nhóm cam kết trung thành với IS bị loại bỏ, những kẻ cầm đầu các nhóm này bị bắt hoặc bị giết. Ông đánh giá rằng hiện là thời điểm tốt nhất để vận động và tiến hành hoạt động quân sự không khoan nhượng, khi cả nước đang đau buồn trước sự hy sinh của lính AFP.
Nếu không, IS sẽ dần dần lây lan ảnh hưởng và tăng cường sức mạnh. Khi Tổng thống Philippines Benigno Aquino sắp hết nhiệm kỳ, tổng thống mới sẽ phải𓃲 đối đầu với sự trỗi dậy của IS.
Theo Gunaratna, nếu Philippines quyết tâm ngăn chặn sự trỗi dậy của IS tại nước này và kìm hãm tầm ảnh hưởng của nhóm ở khu vực Đông Nam Á, Manila nên nh🍒ìn nhận mối đe dọa này một cách nghiêm túc. "Thay vì bác bỏ sự tồn tại IS tại nước mình, Manila nên coi chiến đấu chống IS là ưu tiên an ninh quốc gia và tăng cường hợp tác với các đối tác trong khu vực Đông Nam Á để kiềm chế và cô lập các mối đe dọa", ông viết.
Phương Vũ