Jules Verne - người khai sinh tiểu thuyết khoa học

Hà Linh -

Thực tế, biên độ thời gian này đã được giãn ra quá rộng. Vì, khoa học kỹ thuật, với ý nghĩa như ngày nay chúng ta vẫn hiểu, phải đến thế kỷ 17 mới xuất hiện và phát triển. Vậy thì tiểu thuyế🥀t khoa học không thể đã tồn tại trước thời điểm đó.

Jules Verne sinh ra và lớn lên tại Nantes. Bố ông là một luật sư thành đạt. Trong thời gian lên Paris học luật, Verne được làm quen với văn đàn Pháp nhờ sự giới thiệu của người chú. Ông bắt đầu xuất bản những vở kịch đầu tiên dưới ảnh hưởng của những nhà văn nổi tiếng đương thời như Victor Hugo, Alexandre Dumas. Năm 22 tuổi, vở hài kịch The Broken Straws của Verne được công diễn tại Paris. Năm 23 tuổi, ông hoàn thành vở kịch Léonard de Vinci kể về chuyện tình yêu giữa danh họa nổi tiếng với cô người mẫu xinh đẹp - vợ một quý ông quyền quý ở Florentina (Italy). Tác phẩm không được các đạo diễn sân khấu để mắt tới dù tác giả đã đổi tên đứa con tinh thần của mình đến 2 lần, lần đầu là Joconde và sau đó là Mona Lisa. 90 năm sau khi nhà văn qua đờ🐷i, vở kịch mới được xuất bả🥃n (1995).

Nhà văn Jules Verne. (Ảnh: memoireairfrance)

Từ 1863 đến 1905, Verne xuất bản 65 cuốn sách, được tập hợp lại trong series Les Voyages Extraordinaires (Những cuộc phiêu lưu phi thường). Những tác phẩm của nhà văn được viết dựa trên sự ứng dụng những phát minh hoặc thử nghiệm khoa học kỹ thuật đương th🦹ời. Nói cách khác, cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật thời đại này chính là cái móc để Verne treo những câu chuyện phiêu lưu của mình.

Độc giả trên toàn thế giới không còn xa lạ gì với những sáng tác của Verne. Truyện của ông không chỉ tồn tại dưới hình thức ngôn ngữ mà còn được chuyển thể thành nhiều tác phẩm điện ảnh thành công. 2 vạn dặm dưới đáy biển được hãng Disney chuyển thành phim năm 1954. 2 năm sau, bộ phim dựa trên tác phẩm Vòng quanh thế giới trong 80 ngày của nhà sản xuất Mike Todd giành được 5 tượng vàng Oscar. Năm 2003, Hành trình vào trung tâm trái đất của ông được hãng Paramount chuyển thể thành tác phẩm điện ảnh The Core... Bên cạnh đó, 5 tuần trên khinh khí cầu và Từ trái đất lên Mặt trăng cũng là 🎃những tác phẩm thân quen với độc giả đến tận ngày nay.

Các nhà viết tiểu sử về Verne, cho rằng, truyện của nhà văn ngày càng kém hấp dẫn, đặc biệt là từ năm 1870. Những năm cuối đời, doanh số tiêu thụ tác phẩm của ông tụt dốc thảm hại. Năm 1898, The Mighty Orinoco được phát hành chỉ với 5.000 bản in nhưng hàng năm ♛sau, sách vẫn tồn đọng với một số lượng không nhỏ trong kho sách của nhà xuất bản. Những tác phẩm được viết về sau của ông hầu như không được dịch sang tiếng Anh. Lỗi không hoàn toàn do Verne. Sự thành công rực rỡ của những tác phẩm thời kỳ đầu của nhà văn đã khiến cho thể loại tiểu thuyết viễn tưởng này nở rộ. Cuối thế kỷ 19, địa hạt Verne khai sinh ra đã không còn là mảnh đất chỉ mình ông thống trị.

Một cảnh trong phim "The Core". (Ảnh: Paramount)

Những bản dịch tiếng Anh tác phẩm của Verne xuất hiện lần đầu tiên vào những năm 1870 và đạt thành công vang dội về mặt thương mại nhưng lại không được các nhà phê b♎ình đánh giá cao. Sách của ông được xếp vào dạng sách dành cho thiếu nhi và vì thế không mấy được chú trọng về giá trị nghệ thuật. Các dịch giả tha hồ lược bỏ, thêm thắt, thậm chí là viết lại, làm biến hình biến dạng tác phẩm của nhà văn. Hơn nữa, hệ đo lường mà Verne sử dụng hoàn toàn xa lạ với các dịch giả Anh và Mỹ. Những con số tính toán cẩn trọng của nhà văn vì thế cũng bị các dịch giả hoặc bỏ qua, hoặc quy đổi một cách qua loa đại khái. Vì thế, đối với các độc giả kỹ tính, Verne trở thành một người bất cẩn và không hề biết tính toán.

Trong những thập kỷ gần đây, với sự phát triển của các khoa chuyên ngành về tiếng Anh và sự chấp nhận tiểu thuyết khoa học như một lĩnh vực nghiên cứu hữu ích cho các nhà lý luận văn học và văn học sử, một số tác phẩm bị lãng quên của nhà văn đã được hồi sinh. Từ 12/2001 đến 11/2005, Đại học Wesleyan đã xuất bản 4 cuốn tiểu thuyết của Verne bằng tiếng Anh với lời giới thiệu và chú thích tỉ mꦕỉ của các học giả.

Là một người đàn ông lịch lãm nhưng Verne không mấy đam mê phụ nữ, sau khi kết thúcꦿ một vài cuộc tình ngắn ngủi thời trai trẻ. Con trai Michel ra đời khi ông mới 33 tuổi. Nhưng kể từ đó, ông và vợ sống gần như ly thân, không còn quan hệ về xác thịt. Vào những năm 1880, Verne có khá nhiều chuyến viếng thăm đến nước Pháp, một số tài liệu nghi hoặᩚᩚᩚᩚᩚᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ𒀱ᩚᩚᩚc, hình như ông có những mối giao lưu thân thiết với một người phụ nữ Paris.

Trong vòng 40 năm, Verne xuất bản 65 tác phẩm với nhiều đề tài khác nhau, trung bình một năm, ông hoàn thành một cuốn sách. Tuy viết về những thế giới xa lạ nhưng trong cuộc sống, Verne rất ít khi đi du lịch. Chuyến lửng lơ trên khinh khí cầu duy nhất của nhà văn kéo dài có 24 phút. Trong một lá thư gửi cho Hetzel - người bạn của mình làm trong ngành xuất bản - ông thú nhận: "Đầu óc tôi dần dần được mở mang ra cùng với những cuộc phiêu lưu của các nhân vật. Điều duy nhất tôi ân hận là không được trở thành người 🧸đồng hành thực sự cùng họ".

(Nguồn: Tổng hợp)

Bài liên quan: