Lan kim tuyến được dân gian biết đến là cây thuốc quý nhưng chỉ mọc đơn lẻ hoặc thành cụm rải rác ở v💟ùng núi cao của Việt Nam và một số ℱnước như Thái Lan, Lào, Trung Qꦛuốc, Nepal, Ấn Độ...
Cây lan kim tuyến là dược liệu quý.
Biết 🐽cây có thể hỗ trợ điều trị nhiều bệnh như tiểu đường, viêm thận, huyết áp cao, cải thiện trí nhớ và phòng ngừa ung bướu..., người dân đã khai thác cạn kiệt. Nhiều thương lái Trung Quốc săn lùng mua nên người dân tìm kiếm và khai thác bán với giá ba triệu đồng một kg tươi.
Do khả năng tái sinh của꧒ lan kim tuyến ngoài tự nhiên thấp, cây đứng trước nguy cơ bị tuyệt chủng. Nhóm nghiên cứu Trung tâm Sinh học Thực nghiệm, Viện Ứng dụng Công nghệ đã chọn tạo, nhân giống vô tính trong phòng thí nghiệm. Từ thành công này các nhà khoa học đã khảo nghiệm và xây dựng quy trình nuôi trồng để chuyển giao cho nông dân.
Giống lan kim tuyến nhân nuôi trong phòng thí nghiệm. Video: Nguyễn Bắc.
Hiện nhóm nghiên cứu đã tìm ra điều k♋iện thích hợp có thể trồng lan kim tuyến ở quy mô công nghiệp tại vùng đồng bằng. Quy trình này đang chuyển giao cho Lào Cai với quy mô một ha.
TS Phạm Hương Sơn, 🎉chủ nhiệm đề tài cho biết, nhóm nghiên cứu còn tách chiết hoạt chất sinh học của cây. Kết quả cho thấy hàm lượng của ba hợp chất chính narcissin,ꩵ adenosine và roseoside ở mẫu lan kim tuyến nuôi trồng đều cao hơn so với mẫu tự nhiên, trong đó hàm lượng hợp chất narcissin cao hơn 2,7 lần. Đây là hoạt chất quý, có tác dụng chống oxy hoá, kháng viêm.
Thạc sĩ Nguyễn Thị Lài, thành viên nhóm nghiên cứu kiểm tra sự phát triển của cây lan kim tuyến trong phòng nuôi cấy mô. Ảnh: BN.
Việc nhân giống và trồng thành công cây lan kim tuyến trong điều kiện nhân tạo ở Việt Nam có ý nghĩa trong bảo tồn nguồn gen quý và giúp bà con dân tộc thi♊ểu số trồng và phát triển cây dược liệu, xóa đói giảm nghèo ở vùng núi cao.
Kết quả phân tích thành phần hóa học có trong lan kim tuyến (A. roxburghii (Wall.) Lindl.) do đề tài nhân trồng đã phát hiện𒁃 ba hợp chất chính là narcissin, adenosine và roseoside với hàm lượng tương ứng là: 2,24; 2,38; và 0,22 mg/g khô.
Hiện các nhà khoa học đã ng🧔hiên cứu và phân lập được nhiều hợp chất có trong cây lan kim tuyến như: Kinsenoside, glycosidic, adenosine, narcissin, roseoside và triterpen...
Các chất này có tác dụng hỗ trợ điều trị, ngăn ngừa bệnh tật cho các bệnh nhân ung thư; tiểu đường; bệnh về gan, giải độc rượu, bổ sung các chất dinh dưỡng cho người làm🎐 việc mệt mỏi và suy nhược cơ thể, giúp ké🌠o dài tuổi trẻ, phòng ngừa bệnh tật cho người già, người lao động trí óc...