Ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc đang xây 𒁏dựng hai căn cứ tên lửa ở khu vực sa mạc phía tây nước này. Các chuyên gia vũ khí hạt nhân Matt Korda và Hans Kristensen nhận đị🎉nh việc tăng căn cứ mới là "hoạt động mở rộng đáng kể nhất của kho vũ khí hạt nhân Trung Quốc từ trước tới nay".
Hai chuyên gia ước tính Trung Quốc số hầm chứa tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) tại hai căn cứ này lên tới 330, nhiều gấp 10 lần hiện có. Đây được coi là dấu hiệu Trung Quốc dường như đang đảo ngược học thuyết hạt nhân dựa trên khái niệm "răn💫 đe tối thiểu", nghĩa là nước này chỉ giới hạn số đầu đạn hạt nhân đảm bảo khả năng đáp trả một cuộc tấn công và không sử dụng vũ khí hạt nhân trước.
Các chuyên gia nhận định Trung Quốꦑc đang chuyển sang trạng thái "phóng khi có cảnh báo", cho phép nước này phản công ngay sau khi biết một vụ tấn công hạt nhân nhằm vào mình, thay vì đáp trả sau khi tên lửa đối phương rơi xuống.
Ảnh vệ tinh khu vực được cho là nơi Trung Quốc xây dựng hầm phóng ICBM mới gần thành phố Ngọc Môn, tỉnh Cam Túc ngày 29/6. Ảnh: AP.
Viện Nghiên cứu Hòa bình Stockholm ước tính Trung Quốc sở hữu khoảng 350 đầu đạn hạt nhân, ít hơn nhiều so với 5.550 đầu đạn của Mỹ và 6.255 của Nga. Là một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân, Trung Quốc không bị Hiệp🐷 ước Cấm phổ biến Vũ khí hạt nhân ngăn hiện đại hóa hoặc mở rộng kho vũ khí của mình, dù các bên tham gia được cho là cam kết giải trừ vũ khí hạt nhân.
Giới quan sát cho rằng động lực khiến Trung Quốc mở rộng kho vũ khí hạt nhân của mình một phần do lo ngại hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ khiến số đầu đạn ít ỏi của họ kém hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, việc mở rộng kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc 😼giáng đòn mạnh vào hy vọng cấm phổ biến loại vũ khí này trên toàn 🐻cầu, trong bối cảnh cấu trúc kiểm soát vũ khí mà Mỹ và Nga thừa hưởng từ thời Chiến tranh Lạnh đang bị xói mòn.
"Phương♍ Tây cần tăng cường chuẩn bị đối phó với hành động mạnh tay hơn của quâ🃏n đội Trung Quốc, thể hiện qua tuyên bố chủ quyền với đảo Đài Loan, yêu sách lãnh thổ ở Biển Đông và nhiều nơi khác, với sự hỗ trợ từ năng lực hạt nhân lớn hơn", các bình luận viên của Financial Times nhận định.
Khi đưa ICBM tối tân DF-41 tham gia lễ duyệt binh kỷ niệm 70 năm quốc khánh tại Bắc Kinh hồi tháng 10/2019, Trung Quốc cảnh báo rằng họ không dung thứ cho "hành vi tống tiền hạt nhân". Tên lửa DF-41 có thể mang nhiều đầu đạn hạt nhân và được cho có thể đánhﷺ trúng nhiều mục tiêu trên lục địa Mỹ.
Tên lửa DF-41 trong lễ duyệt binh kỷ niệm 70 năm quốc khánh Trung Quốc ở Bắc Kinh tháng 10/2019. Ảnh: Reuters.
"Xây dựng kho vũ khí hạt nhân không chỉ tốn kém, mà còn dẫn đến cuộc chạy đua vũ trang gây nhiều nỗi sợ hãi và ngờ vực khiến các hình thức hợp tác khác không thể thực hiện được", các bình luận viên của Financial Times viết. "Khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 cho thấy nguy cơ từ những tính toán sai lầm. Trong khi♏ đó, nguy cơ tính toán sai giữa quân đội Mỹ và T✅rung Quốc là rất lớn".
Một trong những ví dụ được các bình luận viên đưa ra là sự kiện khu trục hạm USS Mustin của Mỹ đi song song với tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc trên biển Hoa Đông hồi đầu tháng 4. Điều này khiến Mỹ và Trung Quốc phải cải thiện liên lạc quân sự. Hai bên thỉnh thoảng liên hệ với nhau, song cần một chương trình liên lạc có lớp lang để hiểu rõ 𒁃mục tiêu và ý định của nhau.
"Điều rất quan trọng là đưa Trung Quốc vào các cuộc đàm phán về vũ khí ꦿhạt nhân của Mỹ và Nga. Trung Quốc phản đꩵối nỗ lực này và bày tỏ cảnh giác trước việc thực hiện các biện pháp xác minh với kho vũ khí hạn chế của mình", các bình luận viên viết.
Dưới thời Tổng thống Joe Biden, Mỹ tìm cách khởi động lại thỏa thuận kiểm soát vũ khí hạt nhân với Nga, sau khi gia hạn hiệp ước New START. Mỹ được cho sẽ hối thúc Nga gây sức ép lên Trung Quốc để nước này tham giaཧ một hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân, khi cuộc chạy đua vũ trang ba bên được nhận định sẽ "tồi tệ hơn" thời Chiến tranh Lạnh.
Nguyễn Tiến (Theo FT)