Lời khuyên cho bệnh nhân gan trong mùa dịch

Bệnh viêm gan được coi là "sát thủ thầm lặng" với nhiều triệu chứng khó nhận ra, chỉ khi 💫xét nghiệm mới phát hiện ra bệnh. Hầu hết bệnh nhân khi biết mình có bệnh đã ở giai đoạn mãn tính như: xơ gan, xơ gan mất bù, ung thư gan... Theo chuyên gia y tế, trong thời điểm có dịch bùng phát, những người có nền bệnh gan dễ gặp biến chứng khó lường nếu nhiễm virus.

Troꦅng chương trình truyền ඣhình trực tuyến mới đây, PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng - Nguyên Phó trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Bạch Mai và PGS. TS Nguyễn Thị Lâm - Nguyên Phó viện trưởng Viện dinh dưỡng Quốc gia, mang tới cái nhìn tổng quan về bệnh gan và nguy cơ lây nhiễm căn bệnh này.

Nguyên nhân gây bệnh gan

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng, bệnh gan mật là bệnh lý khá thường gặp. ๊Có nhiều nguyên nhân gây bệnh được chẩn đoán rõ ràng như viêm gan virus B hoặc C. Việt Nam nằm trong vùng có nguy cơ nhiễm virus viêm gan B cao với hơn 10 triệu người mắc bệnh. Viêm gan virus C chiếm tỷ lệ thấp hơn nhiều. Ngoài ra còn có các loại bệnh khác như viêm gan virus D hay E.

Một nguyên nhân cũng khá phổ biến là viêm gan do rượu bia. Xu hướng sử dụng thức uống có cồn ngày càng tăng dẫn đến những tổn thương gan cũng phổ biến hơn so với viêm gan virus. Một nhóm nguyên nhân nữa cũng gia tăng với tốc độ nhanh trên thế giới, thậm chí nhiều hơn so với viêm gan virus hay rượu, đó là bệnh lý ♏rối loạn chuyển hóa.

"Thường thấy nhất là rối loạn chuyển hóa mỡ, thường gặp ở người lớn tuổi, béo phì hoặc mắc bệnh của rối loạn chuyển hóa khác như đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh lý tuyến giáp và người có♔ rối loạn chuyển hóa mỡ nói chung. Ngoài ra còn một số bệnh khác như: rối loạn chuyển hóa đồng, rối loạn chuyển hóa sắt hay nhóm tổn thương gan tự miễn", bác sĩ Hồng cho biết.

Với xu hướng sử dụng thuốc không an toàn, chế độ ăn nhiều đường, xu hướng nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa ng♛ày càng tăng lên và gây tổn thương nặng nề cho gan. Khởi đầu là viêm gan, nặng hơn dẫn đến giai đoạn xơ gan. Từ xơ g⭕an đến mắc ung thư gan là con đường rất ngắn.Với những người bình thường, dù không mắc những bệnh về gan nhưng nếu sử dụng thuốc không an toàn, không kiểm soát thì cũng gặp phải tình trạng tổn thương gan do thuốc.

Theo vị này, những bệnh lý về gan sẽ gây ra những triệu chứng, biểu hiện bệnh lý trên bốn chức năng cơ bản. Sớm nhất là biểu hiện trên da. Người bệnh sẽ xuất hiện triệu chứng vàng da và niêm mạc: vàng da, sạm da thậm chí xuất hiện những mảng bầm máu, nốt xuất huyết, hay gặp ở phần nửa người♚ trên, ở ngực, cổ, vai. Xuất huyết dưới dạng sao, còn gọi là sao mạch.

Những dấu hiệu xuất hiện muộn hơn là tình trạng phù chân, cổ🐈 trướng và gầy sút cân. Những người gan bắt đầu hơi to ra có dấu hiệu hơi đau căng tức ở vùng hạ sườn bên phải, vị trí của gan.

Người mắc bệnh gan còn có biểu hiện chán ăn, ജmệt mỏi, khả năng làm việc giảm sút. Nếu có dấu hiệu này trong khoảng thời gian dài, bạn nên đi xét nghiệm để kiểm tra những thay đổi về mặt sinh hóa và nhận biết sớm nếu có tổn thương gan🎶.

Ngoài ra, những thay đổi trên xét nghiệm máu cũng thể hiện trên sự thay đổi của 4 chức năng gan. Kết quả này còn thể hiện thêm một thông số nữa là các thành phần men gan tăng, thể hiện tình trạ🀅ng hủy hoại các tế bào gan.

Một nhóm bệnh nữa cần làm xét nghiệm thường xuyên là nhóm người có bệnh lý gan tiềm tàng từ trước. Ví dụ người mắc viêm gan virus B, C dù không có triệu chứng nhưng việc sàng lọc theo dõi định kì, thường xuyên x⛎ét nghiệm máu. Th💟ực tế, nhiều người hoàn toàn không có triệu chứng nhưng kết quả khám định kì vẫn cho thấy gan đã tổn thương nặng.

Hiểu biết về ung thư gan

Theo bác sĩ Hồng, bệnh lý về gan nếu phát hiện sớm, phát hiện đúng nguyên nhân, điều trị và kiểm soát được nguyên nhân, bệnh có thể dừng lại và tổn thương gan không ᩚᩚᩚᩚᩚᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ𒀱ᩚᩚᩚtiến triển nữa. Chẳng hạn tổn thương gan do thuốc, nếu phát hiện ra đúng loại thuốc gây hủy hoại tế bào gan hay tình trạng ứ mật tại gan, dừng các loại thuốc đó thì gan có khả năng hồi phục.

Nếu tổn thương gan do rượu và phát hiện ⭕ở giai đoạn viêm gan, dừng rượu hoàn toàn, cộng thêm chế độ ăn lành mạnh thì gan vẫn có khả năng hồi phục hoàn toàn. Nhưng nếu đã bước vào giai đoạn xơ gan, tình trạng không thể đảo ngược.

Đối 𒈔với câu hỏi liên quan đến tác hại của bệnh gan đến chức năng trong cơ thể, bác sĩ Hồng cho biết gan có 4 chức năng chính: chuyển hóa, tạo mật, bài tiết mật, tạo các yếu tố giúp đông máu và chức năng thải độc.

Khi gan tổn thương, cả 4 chức năng đều ảnh hưởng. Mức độ ảnh hưởng của từng chức năng khác nhau tùy theo nhóm bệnh. Chẳng hạn, tổn thương gan do rượu, chức năng t🍬ạo mật, bài tiết mật bị ảnh hưởng, dấu hiệu vàng da xuất hiện tương đối sớm. Với tổn thương gan do sử dụng thuốc, khả năng phục thuộc vào từng loại thuốc gây ra tình trạng hủy hoại tế bào gan, men gan thường tăng lên rất nhiều...

Một điều nguy hiểm là trong giai đoạn dịch bệnh, nếu người mắc có bệnh nền là bệnh gan, thường cả 4 chức năng gan đều bị ảnh hưởng nặng hơn khi nhiễm virus. Đặc biệt là chức năng khử độc. Khi chức năng khử độc bị ảnh hưởng, việc ăn uống, sử dụng thuốc có thể đưa vào chất độc và không được đào thải ra ngoài. Điều này vô hình chung khiến gan phải làm việc nhiều hơn. Việc ứ đọng chất độc nhiều hơn vì không được đào thải dẫn đến tốc độ suy gan nhanh hơn, bệnh tình 🍌trở nên trầm trọng.

Hiện chưa có cơ sở khẳng định bệnh nhân gan có nguy cơ n🌊hiễm virus mùa dịch cao hơn bình thường. Việc nhiễm virus, đặc biệt là Covid-19 phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như: môi trường; khoảng cách an toàn khi tiếp xúc với người nhiễm bệnh; điều kiện ngăn chặn việc lây nhiễm... Nếu đảm bảo các yếu tố an toàn, khả năng lây nhiễm Covid-19 ♓cũng giống người bình thường. Tuy nhiên, nếu nhiễm bệnh, tốc độ suy gan của người bệnh có thể tiến triển nhanh và khiến bệnh nhân rơi vào nguy kịch.

Dinh dưỡng và lưu ý khi sử dụng thuốc

Nói về chế độ dinh dưỡng cho người bệnh gan, PGS. TS Nguyễn Thị Lâm - Nguyên Phó viện trưởng Viện dinh dưỡng Quốc gia cho biết: "Người bị gan nhiễm mỡ kèm theo mỡ máu cao phải áp dụng chế ăn cân đối, nhiều rau xanh, quả chí♈n. Lượng chất đạm bổ sung vừa đủ, chất béo phải cân đối và ưu tiên sử dụng chất béo tốt cho sức khỏe".

Vị chuಌyên gia ví dụ, sử dụng chế độ ăn nhiều chất xơ, chất xơ hòa tan với các nguồn như: ngũ cốc, rau quả giúp giảm tình trạng mỡ máu cao, từ đó tình trạng gan thoái hóa mỡ, nhiễm mỡ cũng giảm hẳn.

Các bệnh nhân bị các vấn đề khác như đái tháo đường, kèm theo gan nhiễm mỡ, mỡ máu cao cần áp dụng chế độ ăn đảm bảo để đường trong máu không tăng. Đó là chế độ ăn nhiều rau xanh, gạo lứt... Người bệnh cần tránh sử dụng mỡ động vật, mỡ bão hòa và nhất 🐲là nội tạng động vật như tim, gan... vì sẽ khiến tình trạng gan nhiễm mỡ, mỡ máu nặng hơn. Người có chức năng gan kém nên hạn chế sử dụng rượu bia do gan phải làm việc quá sức, khả năng thải độc suy giảm.

Với câu hỏi về bệnh 𒉰nhân mỡ máu cao hay tăng huyết áp, phải dùng thuốc tây hàng ngày dễ bị viêm gan, suy giảm chức năng gan, bác sĩ Hồng cho biết: "Hầu hết các thuốc khi dùng đều phải qua gan chuyển hóa, sau đó đà🌊o thải ra ngoài qua thận. Khi có suy gan, suy thận, việc sử dụng thuốc đều phải giảm. Bệnh nhân đang sử dụng thuốc[ phải theo dõi thường xuyên để biết có phải giảm liều lượng, dừng thuốc hay thay đổi loại thuốc mình sử dụng hay không".

Nhiều trường hợp sử dụng thuốc điều trị gây ra tình trạng hủy hoại tế bào gan, ứ mật tại gan, bắt đầu có rối loạn đông máu và ảnh hưởng đến chức năng gan. Khi men gan tăng, việc sử dụng thuốc gây ảnh hưởng đến gan: thứ nhất là hủy hoại tế bào gan, thể hiện trên các thông số khi xét nghiệm kèm theo triệu chứng ൩mệt mỏi, chán ăn, hơi sút cân; thứ hai là tình trạng ứ mật tại gan và vàng da.

Theo BS Lâm, để chủ động bảo vệ sức khỏe trong mùa dịch, người bệnh cần áp dụng chế độ ăn lành mạnh để nâng cao sức khဣỏe. Chế độ ăn đảm bảo sẽ đủ 4 nhóm thực phẩm. Đơn cử chất đạm. Người bệnh gan giai đoạn mãn tính nên có chế độ ăn giàu đạm, đảm bảo thịt có giá trị sinh học cao như thịt, cá, trứng, sữa hoặc ăn thêm đạm t🍷ừ đậu phụ hoặc đậu đỗ.

Ngoài ra các nhóm chất béo cần bổ sung đầy đủ nhằm cung cấp ✨các axit béo thiết yếu cho cơ thể. Nhóm đường 🎉bột từ ngũ cốc, cơm, mì, ngô, khoai, sắn. Nhóm rau xanh, quả chín cũng cần ăn đa dạng.

Trong từng bữa ăn nên đa dạng thực phẩm kể trên. Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, nên đảm bảo 5/8 nhóm thực phẩm mỗi ngày. Thực phẩmꦺ trong bữa ăn phải đảm bảo sạch, an toàn, giúp dự phòng ngộ độc thực phẩm, nâng cao sức khỏe.

Ngoài ra, để tăng cường sức khỏe lá gan, ngoài các vitamin và khoáng chất, người bệnh cũng nên bổ sung thêm𒈔 các thực phẩm bổ gan. Chẳng hạn thực phẩm chức năng Boganic với thành phần dược liệu an toàn, được nhiều người tin dùng.

(Nguồn: Traphaco)