Đầu 2023, cộng đồng Bitcoin bắt đầu bàn tán về một giao thức có tên Ordinals. Được tạo bởi kỹ sư phần mềm Casey Rodarmor, Ordinals giúp người dùng có thể đưa chữ, ảnh, video vào bên trong mỗi satoshi - đơn vị nhỏ nhất của Bitcoinꦇ (có 100 triệu satoshi trong một Bitcoin). Đây được xem là điểm mới trên Bitcoin kể từ 2009, nhưng cũng làm tăng dung lượng của khối khiến phí giao dịch nâng lên.
Bên ngoài một khu vực khai thác Bitcoin ở Nga. Ảnh: Bloomberg
Bất chấp điều đó, Ordinals vẫn được ứng dụng mạnh vào blockchain Bitcoin, mở đường cho NFT🥂 và meme coin nở rộ kể từ đầu năm. Thay vì đúc trên ERC-20 của Ethereum như trong các cơn sốt trước, thông qua Ordinals, meme coin mới được xây dựng trên tiêu chuẩn BRC-20. Theo thống kê của Galaxy Digital Holdings, khoảng 25.000 meme coin trên BRC-20 đã ra đời kể từ đầu tháng 3, trong khi hệ sinh thái Bitcoin NFT cũng phát triển mạnh mẽ, dự kiến đạt giá trị 4,5 tỷ USD vào năm 2025.
🀅Hiện người khai thác Bitcoin có hai khoản thu, một từ phần thưởng khi giải mã các khối trong blockchain, hai là từ các khoản phí giao dịch. Tuy nhiên, cơn sốt NFT và meme coin trên BRC-20 giúp người khai thác tăng thêm thu nhập từ việc xác thực.
Theo Glassnode♌, có những ngày trong tháng 5, phí giao dịch chiếm hơn 40% doanh thu của thợ đào. Đây là con số rất lớn, bởi trước đây, 90% doanh thu của các trang trại tiền số là từ giải mã thuật toán và nhận về khoản thưởng Bitcoin - một hoạt động được gọi là đào (mining).
𝐆"Giao thức Ordinals đã kích thích sự thay đổi mang tính địa chấn trong bối cảnh khai thác Bitcoin ảm đạm", Jihan Wu, Chủ tịch công ty khai thác tiền số Bitdeer Technologies Group có trụ sở tại Singapore, nhận xét.
Giới chuyên gia đánh giá, sự bùng nổ về xác thực trong blockchain Bitcoin có thể làm giảm tác động tiêu cực của khai thác tiền số - hoạt động vốn bị chỉ trích thời gian qua vì tiêu tốn năng lượng và gây tác động xấu đến môi trường. Thời gian qua, thợ đào Bitcoin cũng đối mặt với gánh nặng kép và đang tìm giải pháp nguồn thu mới.
Dù vậy, ở chiều ngược lại, có ý kiến cho rằng Ordinals làm nghẽn mạng và can thiệp vào các chức năng lưu trữ giá trị và thanh toán của Bitcoin. Gần nhất, cơn sốt meme coin Pepe được xem là nguyên nhân khiến sàn tiền số lớn nhất thế giới Binanceജ phải hai lần đóng lệnh rút Bitcoin do khối lượng chờ giao dịch quá lớn vào ngày 7/5 và 8/5.
🅠Theo số liệu của CryptoQuant, từ tháng 4, phí trung bình cho mỗi giao dịch trên blockchain của Bitcoin ở mức 2,8 USD, nhưng sau đó đạt tới 30 USD vào ngày 8/5, rồi giảm còn 6 USD vào 18/5. Dữ liệu do Dune Analytics AS tổng hợp cho thấy, tổng chi phí xác thực có thể quy cho Ordinals là khoảng 37,4 triệu USD.
𝔉Nhà phân tích Carlos Gonzalez Campo của công ty trao đổi tiền số 21Shares AG đánh giá BRC-20 không mang lại nhiều lợi ích trong lĩnh vực blockchain. Theo ông, giao thức như Ordinals thu hút sự chú ý chỉ vì tạo ra một số khác biệt chưa từng có trên blockchain Bitcoin trước đây.
ꦯTrong khi đó, nhà phân tích Sami Kassab của Messari đánh giá cơn sốt meme coin trên BRC-20 sẽ nhanh chóng suy tàn, nhưng các nhà phát triển sẽ ứng dụng nó cho các hệ thống khác, chẳng hạn dùng Bitcoin làm lớp dữ liệu bảo vệ hoặc lưu trữ tài liệu quan trọng cần được bảo quản vĩnh viễn.
ꦫTheo ước tính, Bitcoin cuối cùng sẽ được khai thác hết vào năm 2140. Sau thời gian này, mọi hoạt động liên quan đến Bitcoin trên hệ thống máy đào chỉ xoay quanh việc xác thực. Mạng của Bitcoin bao gồm hàng nghìn máy tính được gọi là nút. Khi một người thực hiện giao dịch, các nút sẽ làm nhiệm vụ xác thực và nhận về khoản thưởng token có giá trị nhất định tùy vào kích thước dữ liệu khối. Phí giao dịch được sinh ra để tăng tốc độ xác thực giao dịch Bitcoin cũng như loại bỏ các giao dịch rác, từ đó bảo vệ và duy trì tính toàn vẹn của mạng Bitcoin.
✅"Ordinals đang giúp làm mới lĩnh vực khai thác Bitcoin. Cách làm này đang viết lại hoàn toàn cách mọi người nghĩ về lợi nhuận từ tiền số này", Colin Harper, trưởng bộ phận nghiên cứu của Luxor Technologies, nhận xét.
Bảo Lâm (theo Bloomberg)