Ngón tay tử thần hình thành dưới biển Nam Cực. Video: BBC
Bên dưới lớp băng biển Nam Cực, những khối nước mặn đông cứng chậm rãi vươn xuống đáy biển trông như ngón tay khổng lồ. Có tên gọi là brinicle, trên thực tế chúng giống miệng phun thủy nhiệt hơn là thạch nhũ thường thấy trong hang động trên mặt đất. Tuy nhiên, bất kỳ sinh vật nào nằm trên đường đi của brinicle sẽ đóng băng tới chết, theo IFL Science.
Theo Bruno Escribano, nhà nghiên cứu ở Trung tâm Toán ứng dụng Basque ở Tây Ban Nha, quá trình hình thành brinicle diễn ra khi nước biển đóng băng ở Nam Cực và Bắc Cực. Muối và các ion khác trong nước bị đẩy ra ngoài tinh thể nước. Phần nước biển bão hòa muối không đóng băng mà vẫn nằm rải rác bên trong khối băng, với nhiệt độ thường ở mức dưới 0 🍎độ C do nước độ mặn cao có nhiệt độ đóng băng thấp hơn nhiệ💯t độ đóng băng của nước biển thông thường.
Đến một lꦿúc nào đó, băng bị nứt vỡ, phần nước biển mặn thoát ra ngoài. Vì có mật độ nước cao, phần nước biển cực lạnh chìm xuống dưới đáy đại dương, làm đóng băng nước biển xung quanh, dần hình thành cột băng có biệt danh "ngón tay tử thần", hay là brinicle. Khi lớp băng xung quanh brinicle dày lên đến mức nhất định, cột băng này có thể tự duy trì độ lạnh của nó và kéo dài mãi ra dù gặp dòng nước ấm dưới đáy biển.
Đoạn video ghi lại hiện tượng được đoàn làm phim BBC quay dưới nước ở nhiệt độ -2 độ C tại đảo Little Razorback, thuộc quần đảo Ross t🤪ại Nam Cực. Toàn bộ quá trình hình thành cột băng brinicle trong video diễn ra rất nhanh, chỉ mất 5-6 tiếng. Khi brinicle chạm tới đáy biển, nó lập tức tiêu diệt tất cả sinh vật trên đường đi. Khu vực chịu ảnh hưởng có thể rộng tới hàng kilomet vuông. Trong video, những con nhím và sao biển chậm chạp bị đông cứng ngay khi tiếp xúc với hơi lạnh toát ra từ brinicle.
Một nghiên cứu vào năm 2013 trên tạp chí của Hi𝓀ệp hội Hóa học Mỹ ví brinicle như "vườn hóa học đảo ngược". Cách chúng mọc có nhiều điểm giống với núi lửa bùn và miệng phun thủy nhiệt. Theo các nhà nghiên cứu, sự phóng thích muối từ băng biển có thể tạo ra điều kiện phù hợp để khởi nguồn sự sống.
An Khang (Theo IFL Science)