Gần cuối giờ chiều 23/6, anh Nguyễn Văn Hòa (41༒ tuổi, trú xã Sơn Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình) được vợ đón về nhà sau chuyến ꦛđi rừng 2 ngày phục vụ tour du lịch khám phá hang động.
Anh Nguyễn Văn Hòa vô tình thấy cửa hang khi đi tìm nước nước uống giữa rừng nhiệt đới. Ảnh: Hoàng Táo
Dáng nhanh nhẹn, rắn rỏi của một sơn tràng, anh Hòa cười bảo hang động đã làm thay đổi cuộc sống của vợ chồng anh. Nhắc về hang động vừa được công bố, mang tên vợ chồng, aღnh Hòa nói không ngờ hang đó đặc biệt, được hình thành dưới nước từ hàng triệu năm trước.
Việc tìm ra cửa hàng này rất tình cờ, trong một chuyến đi tìm trầm thời thanh niên vào mùa hè 25 năm trước. Vào cuối buổi chiều, anh Hòa đi tìm nước uống cho cả nhóm tìm trầ๊m. Lần theo lạch nước nhỏ, anh hấy một cửa hang to, rộng. “Cửa hang cao chừng 4 m, rộng 3-4⛎ m, có gió to và mát lạnh thổi ra”, anh kể.
Đi sâu vào bên trong chừng 20 phút, anh Hòa chỉ tìm thấy một số vũng nước nhỏ nên trở ra. Câu chuyện tìm ra cửa hang này sau đó trôi dần vào quên lãng. Sau vài chuyến đi tìm trầm nhưn𒈔g không khấm khá lên, anh Hòa trở về với ruộng vườn, làmܫ thêm nghề phụ thợ xây những lúc nông nhàn.
Đến năm 2014, cửa hang này được anh Hòa nhớ lại và kể với đoàn chuyên gia hang động Hoàng gia An❀h. “Lúc này, tôi dẫn đoàn chuyên gia do bà Deb Limbert (vợ ông Howard Limbert) vào rừng tìm lại hang”, anh Hòa nói.
Từ km30 đường 20 Quyết Thắng, cả nhóm băng rừng khoảng 4 tiếng là tiếp cận được cửa hang. Nó gần với hang đﷺộng lớn nhất thế giới Sơn Đoòng.
Chuyến đi 4 ngày nhưng chỉ khám phá được 900 m của hang động. Sau chuyến đi, anh Hòa được bà Deb hỏi để đ💙ặt tên cho hang mới khám phá. Người đàn ông chất phác, hiền lành chưa biết chọn tên gì cho hang thì được mọi người gợi ý chọn tên vợ chồng. Anh Hòa đồng ý và từ đó hang mang tên Hòa Hương.
Vợ chồng anh chị Hòa Hương tự hào khi giúp các chuyên gia hang động khám phá ra các hang mới ở quê hương. Ảnh: Hoàng Táo
Do chưa khám phá hết nên đoàn chuyên gia chưa công bố hang này. Cho đến đợt khảo sát lần thứ hai vào tháng 3-4/2016, anh Hòa và bà Deb một lần nữa trở vào rừng trong chuyến đi 3 ngày và khám phá toàn bộ ha💞ng động này.
Ông Howard Limbert🍸, trưởng đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh cho hay, từ cửa vào hang đã chia 2 nhánh với chiều dài 900 m và gần 1.800 m. “Đây là lần đầu tiên chúng tôi khám phá ra một hang động hình thành ngầm dưới nước ở Quảng Bình. Hang có giá trị rất quý báu cho các nhà khoa học”, ông nói.
Theo mô tả của ông Howard, bên trên hang Hòa Hương là một hồ nước lớn, dòng nước theo các mạch đứt gãy địa chất chảy qua Lào rồi hình thành nên hang động. Sau này, biến đổi địa chất khiến hang Hòa Hương không còn nước, trong khi dòng nước tha♐y đổi hướng chảy qua hang Sơn Đoòng bây giờ.
Với trần hang cao rộng, có tuổi đời cao nhất trong số hang đã được khám phá ở Quảng Bình (khoảng 5 triệu năm), ông Howard Limbert đánh giá hang Hòa Hương chứa đựng những thông tin quý báu với các nhà khoa học về địa chất, đa dạng sinh học. “Hang này không thích hợp để làm ▨du lịch vì điều kiện địa hình khó tiếp cận”, ông Howard nói.
Hang Hòa Hương được hình thành ngầm dưới nước hàng triệu năm trước, được cho có gia trị quý báu với các nhà khoa học hơn là khai thác du lịch. Ảnh: Đoàn thám hiểm
Trở về sau những chuyến đi rừng, năm 2004 anh Hòa cưới chị Nguyễn Thị Hương (kém anh 9 tuổi) và có 5 con. Nói về hang mang tên vợ chồng, chị Hương cười tự hào: “Hang🧜 do chồng tìm ra chứ chị không giúp được gì, nhưng rất vui vì được gắn tên mình. Chỉ mong các chuyên gia giúp tìm ra nhiều hang để phát triển du lịch địa phương”, chị Hương nói.
Sống giữa vùng đá vôi trùng điệp, ruộng chỉ có 3 sào, chính hang động đã giúp gia đình anh chị có thêm thu nhập. Chị Hương làm thêm nghề chụp ảnh trong hang Phong Nha, còn anh Hòa làm nấu ă๊n cho một công ty du lịch địa phương.
Ngoài hang vừa đ🍨ược công bố, anh Hòa còn giúp tìm một hang động khác nhưng không có giá trị lớn.
Trước đóng góp của những người dân địa phươn🌸g,🌊 ông Howard Limbert bày tỏ rất cảm kích và biết ơn họ. “Chính những người này cung cấp thông tin, trợ giúp và dẫn đường để chúng tôi khám phá ra các hang động mới. Họ cũng giúp chúng tôi thêm kinh nghiệm sinh tồn giữa rừng”, ông Howard nói.
Hai hôm trước, thay mặt đoàn chuyên gia hang động Hoàng gia Anh, ông How🐼ard Limbert công bố 57 hang động mới được đoàn khám phá. 13 thành viên của đoàn cùng người địa phương, kiểm lâm và cán bộ Đại học Quốc gia Hà Nội thực hiện nhiều chuyến đi trong một tháng giữa rừng Quảng Bình để tìm ra các hang động mới.
Hoàng Táo