Chị Phương Liên và ca sĩ Kumiko. Ảnh: Tiền Phong |
Sinh năm 1958, bố mẹ là cán bộ tập kết nên chị Liên được sinh ra ở Hải Phòng và lớn lꦉên ở Hà Nội. Năm lên bốn tuổi, một trận sốt nặng đã làm đôi chân chị bại liệt hoàn toàn. Từ đó, mỗi ngày chị đến trường trên… lưng bạn bè và đi sơ tán tránh bom máy bay Mỹ trên lưng bố mẹ.
Chị tâm sự: “Hàng ngày, nằm vắt trên lưng bạn bè đến lớp và về nơi sơ tán, hoặc khẩn cấp xuống hầm trú bom, mình mới thấm thía được nỗi đau của một người không có đôi chân. Đã có lúc trong đầu mình lóe lên ý nghĩ bỏ học để không phải làm khổ người khác, nhưng sau đó nghĩ lại, nếu bỏ cuộc trong lúc này là phụ lòng tốt của bạn bè,🗹 thầy cô, mình cắn răng tiếp tục đi học”.
Ngày đất nước hoàn toàn thống nhất, chị theo ba mẹ về Huế và tiếp tục học hai năm cuối cấp 3 ở Trường THCS Hai Bà Trưng (Huế). Nhưng thi ꦡđại học, bộ phận tiếp nhận hồ sơ bảo chị không đủ sức khỏe.
Một bác sĩ tên Cươ🦩ng ở Huế cảm phục nghị lực và sự hiếu học của chị, ông... phê liều vào sổ khám bệnh: “ Phương Liên bị liệt hai chân nhưng đủ sức khỏe để học đại học”.
Chị thi đậu vào khoa Sử Đại học Tổng hợp Huế, theo quy chế của Bộ Đại học và Trung học chuyên nghi✨ệp, sức khỏe như Phương Liên lại... không được học đại học.
Thương người học sinh tà▨n 🔯tật nhưng có hoài bão lớn, thầy hiệu phó của Đại học Tổng hợp Huế phải khăn gói ra tận Hà Nội gặp Bộ trưởng Đại học và Trung học chuyên nghiệp Nguyễn Đình Tứ để xin cho chị được theo học suốt 4 năm đại học.
Năm 1986, sau 5 năm tốt nghiệp đại học nhưng đến đâu xin việc, người ta cũng từ chối vì bị liệt hai chân. Chị Trần Phương Liên quyết định gửi một 🐈bức thư cho Thủ tướng Phạm Văn Đồng với đại ý: Chị cần có một việc làm để cống hiến c𝕴hút sức mọn của mình cho xã hội và cần được đối xử công bằng như mọi người có học khác.
Chị nói: “🌜Bây giờ một công dân viết thư cho Thủ tướng là điều bình thường, nhưng thời điểm năm 1986 là một điều gì đó rất ghê gớm, 𝓀là chuyện “động trời”.
Một tuần sau khi gởi thư, chị nhận được hồi âm của Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Thủ tướng đã phê vào lá thư của chị với lời lẽ chân tình: “Anh Vũ Th🍸ắng. Mong anh giải quyết trường hợp đáng thương này…”.
Ông Vũ Thắng lúc ấy là Bí thư tỉnh Bình Trị Thiên lại chỉ đạo UBND thành phố Huế giải quyết cho chị một công việc ở Hợp tác xã thủ♏ công, cụ thể là một quầy bán hà🐻ng tại chợ Đông Ba.
Chị cắn răng từ chối công việc bán hàng ở chợ Đông Ba với lý do: Một người tàn tật như chị khôn﷽g hợp và không thể làm việc buôn bán ở chợ.
Bài hát làm thay đổi cuộc đời
Cuộc đời Phương Liên thay đổi kể từ khi chị học tiếng Nhật �💟�và sau đó trở thành một giáo viên dạy tiếng Nhật nổi tiếng. Cơ duyên đó bắt đầu và gắn liền với bài hát “Hãy dừng chiến xa” do nữ ca sĩ Yokoi Kumiko, người Nhật hát nhằm phản đối chiến tranh VN.
Lòng chị luôn thôi thúc bởi các câu hỏi người ca sĩ hát bài hát trên là ai, cô ta là người như thế nào, bài hát ra đời trong hoàn cảnh ra sao. Chính sự thôi thúc ℱvà ám ảnh đó đã dẫn dắt chị đến với việc muốn học tiếng Nhật và tìm hiểu về văn hóa, con người Nhật ⛄Bản.
Thế nhưng, tham vọng học tiếng Nhật của chị ngay lập tức bị giáng một đòn mạnh bởi một lý do như hồi đi học đại học và xin việc. Năm 1993, lúc ấy ở Huế hầu như chưa có ai học và biết ti🐼ếng Nhật.
Chị kể: “Trong lúc mình gần như đổ gục vì tuyệt vọng, một hôm, không biết nghe ai nói về hoàn cảnh, cũng như việc mình không được học tiếng Nhật vì tàn tật mà các giáo viên dạy tiếng Nhật đã tìmಌ về tận nhà mình để dạy൩. Bù lại, mình dạy tiếng Việt cho họ”.
Chỉ sau hai năm, với năng khiếu ngoại ngữ bẩm sinh cộng với sự kiên trì, chị đã thông thạo được tiếng Nhật và mở một lớp dạy tiếng Nhật ở nh🤡à.
Hơn mười năm qua, đã có hàng nghìn học trò đến học các lớp tiếng Nhật trong căn phòng rộng hơn♑ 10m2 ở số 75 đường Bến Nghé, thành phố Huế. Học trò tiếng Nhật của chị đủ mọi thành phần, lứa tuổi, từ cán bộ, bác sĩ, sinh viên, những tu nghiệp sinh, người khuyết tật...
Hiện tại, không chỉ dạy tiếng Nhật, chị còn là Ủy viên của Hội Ái hữu Nhật - Việt. Thông qua dạy tiếng và dịch sách tiếng Việt sang Nhật, chị đã góp phần rất lớn vào việc truyền bá văn hóa Việt Nam đến xứ sở hoa a🀅nh đào. Không ít các nhà nghiên cứu văn hóa, du khách là người Nhật Bản, khi đến Huế họ đều tìm đến chị để thăm hỏi và giao lưu.
Nhiều lần chị được mời sang Nhật Bả🐷n để nói 𒊎chuyện về văn hóa Việt Nam. Chị tiếp tục hỏi thăm tin tức về cô ca sĩ chưa một lần được gặp mặt, biết tên, nhưng đã làm thay đổi cả cuộc đời chị.
Ông Itotesuji - Giáo sư trường Đại học Ibaraki (Nhật Bản) tình cờ biết được câu chuyện của chị nên đã giúp tìm thông tin về cô ca sĩ. Chịꦬ viết thư cho ca sĩ Yokoi Kumiko, năm nay đã 63 tuổi, hiện sống ở Nhật Bản và thời gian qua đã qua Việt Nam rất nhiều lần để giúp đỡ các trẻ em bị chất độc da cam.
Sau mấy hôm, bất ngờ bà Kumiko hồi âm và hẹn gặp tại Huế vào ngày 3/5/2007, tại hội trường làng trẻ em Hò💮a Bì🔜nh.
Hai người phụ nữ... chào nhau bằng tiếng khóc vì quá sung sướဣng và hạnh phúc. Chị Liên nói trong nức nở: “Đây là một giấc mơ. Bài hát và tiếng hát của bà đã làm thay đổi cuộc đời tôi, dù tôi chỉ được nghe nó một lần cách đây đã hơn 30 năm và mãi đến gần đây tôi mới hiểu được nội dung”.
(Theo Tiền Phong)