“Nhiều người bước vào đấu trường, nhưng chỉ một người sống sót” - đó là quy tắc của đấu trường sinh tử trong loạt phim The Hunger Games, chuyển thể từ loạt truyện cùng tên của Suzanne Collins. Nhưng thực tế, câu nói này cũng có thể áp dụng cho loạt phim bom tấn dạng này khi tới giờ, có vẻ The Hunger Games là loạt phi🔥m duy nhất thành 𓆉công trong các phim chuyển thể từ tiểu thuyết thiếu niên (Young Adult Novel).
Doanh thu cuối tuần đầu tiên của Mockingjay - Part 1 (tập phim mới nhất của loạt The Hunger Games) là 121,9 triệu USD. Cùng thời gian đó, The Maze Runner thu về 33 triệu USD và The Giver thu được 12,3 triệu USD. Hai bộ phim sau đều là những tập đầu, trong khi Mockingjay la⛎̣i là tập thứ ba của loạtꦆ phim đã phần nào quen thuộc.
Sang năm sau, các rạp sẽ có phần cuối của The Hunger Games: Mockingjay - Part 2, phần tiếp theo của The Maze Runner: Scorch Trials, và phần tiếp theo của Divergent: Insurgent. Dường như dòng phim chuyển thể tiểu thuyết thiếu niên sẽ chỉ mang đến cho năm 2015 những phần tiếp theo của một số bộ phim thành công về doanh thu. Trong khi đó, nhiều cái tên từng ra mắt trong năm 2013 sẽ khó có thể có phần sau: Beautiful Creatures, The Mortal Instruments: City of Bones, Ender’s Game. Hollywood đa꧂ng đóng dần cánh cửa cho thể loại phim trẻ này.
Những cái tên chuyển thể thành công nhất ở dòng phim nà♒y.
Lý do gì khiến một dòng phim mới mẻ, hứa hẹn giờ dễ dàng thành lối đầu tư ngõ cụt cho các hãng phim?
Các tiểu thuyết thiếu niên đã tồn tại bao năm nay và việc chuyển thể chúng cũng đã được làm từ lâu. Nhưng chỉ đến khi loạt phim Harry Potter tạo tiếng vang và sau đó là Twilight, các nhà sản xuất mới lùng sục mọi cuốn tiểu thuyết thiếu niên trên giá sách với kế hoạch nghiêm túc biến chúng thành một franchise điện ảnh. Không có cùng nội dung và phong cách nhưng hai loạt truyện này vô tình đã xây dựng một phong trào phim chuyển thê෴̉ với rất nhiều motip học theo chúng.
Series Harry Potter đã tạo nên cốt truyện “người được chọn” - lấy một nhân vật tình cờ bị đặt trước một sứ mệnh hay phải gánh vác vận mệnh ngân hà (sau đó có Percy Jackson, The Host, Mortal Instruments: City of Bones, Ender’s Game, Divergent). Motip này thường được áp dụng tối đa khi thế giới trong phim mang yếu tố giả tưởng hoặc Dystopia (hậu thảm họa) - nơi Trái đất đang cần một ꦛcú hích để thay đổi.
Khi ra mắt tập đầu Divergent, nữ diễn viên Shailene Woodley - đảm nhận vai chính Tris xuyên suốt loạt phim - đã phát biểu cô phản đối Twillight vì dựng nên những tấm gương xấu cho phái nữ. Thế nhưng Shailene Woodley đã không nghĩ tới việc nếu không có loạt truyện hay phim này, sẽ khó mà có những loạt phim chuyển thể có nhân vật nữ được đứng giữa poster như The Host, The Hunger Games và cả chính Divergent cô đang quảng bá.
Dù bị khán giả chê bai, Twilight cũng cho thấy tiềm năng lợi nhuận khi cho một nhân vật nữ lĩnh xướng loạt phim, đẩy thị trường phim chuyển thể dồi dào hơn với nhiều cốt truyện mới bên cạnh những nhân vật nam trong thế giới viễn tưởng xếp hàng sau Harry Potter như Eragon hay Percy Jackson.
Theo hai motip này, các bộ phim chuyển thể ra mắt hàng loạt nhưng chúng lại không có thành công tương tự, thậm chí tệ hại hơn là phải dừng chặng đường ngay từ tập đầu tiên như The Mortal Instruments: City of Bones.
Những bộ phim này có xu hướng đẩy ba dòng hành động, giả/viễn tưởng và lãng mạn lại với nhau, cố gắng tạo tiếng vang với nhiều lớp khán giả. Về phần sản xuất, công thức thường thấy là studio sẽ đầu tư thấp cho tập một, đẩy mạnh các🌸 yếu tố thu hút bằng việc🤪 sử dụng diễn viên gạo cội xen diễn viên mới, cốt truyện đủ lạ, đủ dễ hiểu với không gian tương lai hoặc giả tưởng kích thích thị giác, cố gắng tạo thương hiệu nhằm có nhu cầu từ khán giả để sản xuất tiếp các phần sau.
Những bộ phim chuyển thể từ tiểu thuyế🐓t thanh thiếu niên thất bại và phải dừng ngay từ tập một.
Nhưng nhiều khi các nhà sản xuất vô tình xây dựng câu chuyện trong phim theo công thức trên mà quên mất điều quan trọng nhất: tư liệu gốc. The Giver, một trong các phim chuyển thể thất bại của năm nay, là ví dụ rõ nhất của việc này. Bộ truyện gốc dù có những chủ đề khoa học - viễn tưởng nhưng được giải quyết và hướng tới đối tượng trẻ hơn những người đọc Twilight hay The Hunger Games.
Khi chuyển thể lên màn ảnh, có thể thấy những người sản xuất cố o ép bộ phim vào dòng chuyển thể truyện thiếu niên. Thay vì một nhân vật tầm tuổi 11 như Jonas trong truyện vào vai chính, bộ phim chọn diễn viên Brenton Thwaites (25 tuổi) để thu hút nhiều lớp khán giả hơn, cùng với việc thêm thắt các phân đoạn hành động để câu khách, dù cốt truyện vẫn có nguyên sự đơn giản của tiểu thuyết gốc. Sự nhồi nhét này khiến The Giver, như nhiều phim thuộc dòng chuyển thể hiện giơ𒆙̀, có giọng kể gượng gạo và thất bại là khó tránh khỏi.
Series Harry Potter sẽ ra sao nếu không có những thông 𓃲điệp tuyệt đẹp về tình bạn? Thông điệp xuyên suốt cũng là điều quan trọng mà các nhà sản xuất hay bỏ qua. Việc các nhà làm phim đẩy mạnh yếu tố “ăn liền” mà không tạo cho loạt phim của họ một thông điệp 𓆏chạm tới khán giả là lý do lớn nhất khiến loạt phim không được ghi nhớ dài lâu.
Quay lại việc The Hunger Games là series chuyển thể duy nhất còn đứng vững trong cuộc đào thải đang xảy ra, có thể thấy thành công của bộ phim không nhất thiết đến từ những giá trị dễ thấy. Mockingjay - Part 1 vẫn đang bay cao trên phòng vé mà không cần đấu trường, không cần liên tiếp các màn bắn cung của Katniss Everdeen hay những cảnh hôn nhau nồng nàn. Các fan vẫn ủng hộ bộ phim, bởi đơn giản họ thấy cuốn truyện mình thích được các nhà sản xuất tôn trọng và phát triển một cách có quy mô chứ không phải đẽo gọt theo nhu cầu giải trí của số đông. Yếu tố tự do và nhân quyền được đẩy cao trong phần ba của phim, thu hút khán giả với những trò chơi chính trị, truyền thông - điều ít thấy trong các phim giải trí thiếu niên - là yếu tố giữ The Hunger Games trên đỉnh cao dòng chuyển thể.
Thời điểm cũng rất quan trọng. Harry Potter, Twilight và The Hunger Games đều là những bộ truyện được biết đến và yêu mến ít nhiều khi những phim ăn theo ra mắt. Bộ phim Harry Potter đầu tiên ra mắt sau tập truyện thứ tư. Twilight ra mắt bốn tháng sau khi Breaking Dawn lập kỷ lục về lượng mua truyện. Đáng chú ý là tập năm của Harry Potter và Breaking Dawn đều là những tậ🌳p mang sự thay đổi về tông, mang lạiꦑ những nội dung và xung đột không đơn thuần dành cho giới trẻ mà còn có thể phù hợp với người lớn.
Những chuyển đổi ở bộ truyện đem lại lượng khán giả ở nhiều lứa tuổi cho các tập phim và giúp chúng cán đích tập cuối cùng với doanh thu cao (381 triệu USD cho Harry Potter and the Deathly Hallows Part 2 và 292 triệu USD cho Twilight: Breaking Dawn Part 2).
Còn quá sớm để nói về thành công sau cùng của The Hunger Games, nhưng bộ truyện này có lợi thế là bộ truyện thiếu niên đầu tiên về thời kỳ hậu tận thế, hơn nữa lại có vài khẩu hiệu đáng nhớ và một biểu tượng được cài cắm, lặp lại rất khéo, giúꦗp tạo được hiệu ứng dây chuyền và không lẫn vào những sản phẩm đi sau. Sự nổi tiếng và thành công của nữ diễn viên chính Jennifer Lawrence với các loạt phim khác cùng những giải thưởng cô có cũng quảng bá cho chất lượng của loạt phim.
Như vậy, việc tạo nên một loạt phim chuyển thể không hề đơn giản, không chỉ cần một tư liệu gốc tốt mà còn từ sự ứng biến thông minh từ nhà sản xuất. Nhưng năm 2014 đã mang lại hai trường hợp mới của dòng phim này, là khi các nhà làm phim tập trung cho bộ phim duy nhất thay vì muốn nó tạo ra loạt phim ăn khách.
"Th🦋e Fault in Our Stars" và "If I Stay" là hai bộ phim chuyển thể từ sách dành cho thanh thiếu niên khá ăn khách năm qua và mở ra một hướng đi mới cho dòng phim này.
The Fault in Our Stars và If I Stay, hai bộ phim chuyển thể từ hai tiểu thuyết thiếu niên, đã hoàn toàn chinh phục khán giả năm nay. Doanh thu của hai bộ phim lần lượt là 300 triệu USD và 60 triệu USD, gần như khổng lồ so với vốn đầu tư 12 triệu và 11 triệu USD. Bối cảnh phim cũng rất đời thường (với một chút giả tưởng của If I Stay), nhưng những vấn đề đề cập đế𝓀n đều gây suy nghĩ, với trung tâm là 👍cái chết và những lựa chọn trong cuộc đời.
Cùng sự đầu tư cho diễn xuất, cách phát triển dung dị nhưng chân thật, hai bộ phim đã mang lại những phong cách mới cho dòng chuyển thể truyện thiếu niên một tập, mà gần đây Hugo và The Perks of Being a Wallflower là những điểm sáng bé nhỏ.
Các bộ phim chuyển thể từ tiểu thuyết thiếu niên gần đây phần lớn được phát hành bởi những nhánh studio phim độc lập như Lionsgate (The Hunger Games, Divergent), Weinstein Company (The Giver) hay Entertainment One (The Mortal Instruments: City of Bones). The Maze Runner là phim hiếm hoi được nhánh studio lớn là Fox phát hành. Điều này càng khẳng định dòng phim này đã không còn là mảnh đất màu mỡ cho các hãng phim nữa, và dù sẽ vẫn còn những kế hoạch chuyển thể được lên lịch, khoảng trống Mockingjay - Part 2 để lại sau tháng 11/2015 sẽ là không nhỏ.
Phương Hà