"Khi đó tôi là thư ký Hội đồng An ninh Nga. Tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang khi đó là đại tướng Anatoly Kvashnin tới chỗ tôi nói về ý tưởng chiếm sân bay Pristina", Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 14/6 nói trên kênh Rosiya 1, kể về quyết định táo bạo n💖ăm 1999, vào gia⭕i đoạn cuối của cuộc chiến Kosovo.
Xung đột bùng phát ở Kosovo năm 1998, khi phe ly khai Quân g💝iải phóng Kosovo đụng độ với lực lượng an ninh♑ Nam Tư và người Serbia dưới quyền tổng thống Slobodan Milosevic. Từ tháng 3/1999, NATO can thiệp, ném bom các mục tiêu của chính phủ và quân đội Serbia, buộc Milosevic đồng ý ký thỏa thuận hòa bình, theo đó quân đội Serbia sẽ rút khỏi Kosovo và thay vào đó là lực lượng gìn giữ hòa bình của NATO - Nga.
Vladimir Putin năm 1999. Ảnh: AP.
Khi chiến tranh ꧅Kosovo kết thúc vào ngày 11/6/1999, Nga lên kế hoạch triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình độc lập với NATO tại Kosovo, nhưng vấp phải sự phản đối và cản trở của NATO. Giới chức NATO lúc đó ๊lo ngại một khu vực do Nga kiểm soát riêng rẽ có thể dẫn tới việc Kosovo bị phân tách thành hai vùng của người Serbia và người Albania.
Putin, người phụ trách Hội đồng An ninh Quốc gia Nga lúc đó, đã hỏi tướng Kvashnin về sự cần thiết của hành động quân sự mạo hiểm nhằm chiếm sân bay Pristina. "Ông ấy nói rằng chúng ta sẽ phải rời khỏi 🥀đó sau thời gian ngắn, nhưng ít nhất cũng có thứ gì đó để thỏa thuận", Putin kể lại. "Tôiౠ nói với ông ấy rằng cứ tiến hành nếu thấy phù hợp".
Chiến dịch đánh chiếm sân bay Pristina tại Kosov♒o, khi đó thuộc Nam Tư, được lực lượng đổ bộ đường không Nga (VDV) tiến hành ngày 12/6/1991 với sự tham gia của 206 lính dù, 15 thiết giáp BTR cùng 35 xe cơ giới. Lực lượng VDV này đang làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình tại Bosnia, được điều sang Kosovo để tiến hành chiến dịch.
Quân nhân Nga tuần tra tại sân bay Pristina, Kosovo, năm 1999. Ảnh: AP.
Trước hành động táo bạo của phía Nga, chỉ huy tối cao của NATO khi đó là đại🐼 tướng lục quân Mỹ Wesley C💟lark muốn phong tỏa các đường băng sân bay Pristina để quân đội Nga không thể sử dụng. Tuy nhiên, trung tướng lục quân Anh Michael Jackson, chỉ huy lực lượng gìn giữ hòa bình NATO tại Kosovo, từ chối thực thi mệnh lệnh.
Các báo cáo sau này cho biết tướng Jackson khi đó không phong🃏 tỏa sân bay Priಌstina vì ông cho rằng hành động đối đầu như vậy có thể châm ngòi cho Thế chiến III.
Sau các cuộc đàm phán, Nga đạt được thỏa thuận triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tại K🌠osovo và lực lượng này nằm ngoài quyền chỉ huy của bộ tư lệnh 🦹NATO.
Sân ༺bay Pristina dưới quyền kiểm soát của Nga mở cửa và đón các chuyến bay quốc tế từ ngày 15/10/1999. Lực lượng gìn giữ hòa bình Nga tiếp tục đóng quân tại Kosovo tới 🐽tháng 7/2003 rồi rút về nước.
Nguyễn Tiến (Theo AP, RIA Novosti)