Chắc bạn đã học đi xe máy và thi lấy bằng, khi mới tập, bạn có điều khiển xe theo vòng số 8 ngay lập tức được không? Chắc bạn đã học đánh máy, bạn có đánh máy đúng và nhanh ngay lập tức đư🅰ợc 📖không? Chắc b🐓ạn đã thử nấu ăn theo một công thꦬức mới, bạn có nấu ngon ngay lập tức được không? 𒅌Câu trả lời của tôi cho tất cả các câu hỏi trên là không. Tôi không làm được.
Thế mà trẻ con bây giờ phải ngay và luôn nhiều th𒈔ứ. Trẻ con không được quyền sai, không được khóc, không được xị mặt ra khi 🦹bị mắng, không được quyền làm ra những sản phẩm xấu, không được làm đổ vỡ,... không được là một em bé.
Công ước quốc tế về quyền trẻ em không có Q෴uyền được sai. Thế nên 1/6 này, mẹ 🔯tặng con món quà đó. Mẹ tặng con Quyền được sai vì mẹ yêu con nhất trên đời.
Ngày xưa khi còn bé, mẹ mà💮 sai là bị phạt ngay. Giờ, tức là qua 3-4 thập kỷ, mẹ thấy trẻ con xung quanh vẫn phải trải qua những điều như thế. Hằng ngày mẹ nghe tiếng trẻ con bị quát mắng, bị dọa, bị đánh vì đủ mọi yêu cầu vượt quá sức và kỹ năng của những em bé.
Ảnh minh họa: Missmillmag.
Từ trước khi học Montessori, mẹ đã học được những bài học quý giá từ những nơi khác nhau trên trái đất. Dự án đầu tiên của mẹ khi học năm thứ nhất ở trường đại học, mỗi nhóm có 3.000 Euro và một cái đĩa CD hướng dẫn tất cả mọi thủ tục lập một công ty cùng tất cả các điều liên quan, hãy nhập một sản phẩm, bán nó ra và mang về thật nhiều lợi nhuận. Sau một học kỳ tất cả các nhóm đều lỗ gần hết 📖số vốn. Không một sinh viên nào bị mắng. Bài học lớn nhất ai cũng học được: Thất bại luôn là một phần của cuộc sống và thường thì thất bại nhiều hơn thành công.
Khi sang Anh, để có tiền đi học, mẹ đi làm. Mẹ hăm hở giúp chị A, 6 tuổi, làm bài tập về nhà. Mẹ của A bảo “Cứ để cho bạn ý tự làm. Nếu bạn ý làm sai có nghĩa là bạn ý chưa hiểu bài trên lớp. Như thế cô giáo mới biết là không pꦦhải học sinh nào cũng hiểu bài giảng của cô để họ rút kinh nghiệm và nghĩ ra nhiều cách tiếp cận học sinh khác nhau. Trẻ con không cần phải lúc nào cũng đúng”.
Bác R là một phụ nữ chiến thắng ung thư. Ung thư gì thì mẹ không biết. Hai đứa con của bác R cũng không biết. Người phụ nữ Aust✨ralia này, gầy như một cây sậy, chuyên tổ chức tiệc cho tất cả những ngôi sao danh giá nhất ngay giữa London, có một sức sống mãnh liệt và một lòng dũng cảm phi thường. Bác không bao giờ kêu ca, không bao giờ ngừng hy vọng, không bao giờ làm khổ người khác. Trái lại, mọi câu bác nói ra đều hài hước và làm mọi người xung quanh cười. Mẹ chỉ biết R bác R từng bị ung thư khi thấy tóc giả và rất nhiều kiểu mũ trong nhà bác. Và người phụ nữ chiến thắng cái chết đó nói trẻ con không cần phải lúc nào cũng đúng. Lúc đó mẹ còn rất trẻ, mẹ chưa▨ có con, mẹ chưa hiểu được sâu sa ý nghĩa của câu nói ấy như bây giờ - khi mẹ một mình nuôi con và đang làm cô giáo. Trẻ con không thể, không cần và không phải luôn luôn đúng, một người mẹ bình thường đã dạy mẹ bài học đó.
Rồi mẹ học Montessori. Ngạc nhiên hơn nữa, Montessori nói trẻ luôn luôn đúng. Trẻ không bao giờ chủ định làm sai. Những điều trẻ đang làm sai đều là do bắt chước các hành vi sai từ môi trường xung quanh. Thế nên nếu trách, mắng hay phạt phải trách, mắn𓃲g hay phạt người lớn xung quanh trẻ.
Ở trường, trẻ làm sai vì cô giáo hướng dẫn chưa đủ hay, sai thời điểm hoặc không đúng cách học của cá nhân em bé đó hay cô chưa hướng dẫn bài học kỹ năng đó. Với mọi kỹ năng, cần phải phải được luyện tập và thực hành nhiều lần mới dần 🐻dần đi đến cái đúng. Khi trẻ làm chưa đúng có nghĩa là năng lực của bạn ấy đang ở mức đó. Các cô nhìn thấy thế thì sẽ hướng dẫn lại khi hợp lý. Điều quan trọng là niềm vui trên chặng đường đi chứ không phải chỉ là vinh quang ở đích đến. Nếu chặng đường đi không vui thì ai cố đến đích làm gì?
Kཧhi bạn quay lại nhìn khi trẻ làm rơi vỡ cái bát, bạn đã ngầm gửi một thông điệp “Con chẳng làm được cái trò trống gì cả.”
🌠Khi bạn ngồi đó nhìn xem trẻ sẽ làm đúng hay sai. Bạn dạy trẻ “Làm đi xem nào. Làm đi cho mẹ. Phải đúng để xứng đáng với công sức mẹ vừa giảng giải đấy nhé”.
Khi bạn cầm 𝓰tay emꦇ bé để uốn nét chữ cho tròn trịa theo đúng ý bạn, bạn dạy trẻ: “Con sẽ chẳng bao giờ tự làm được cái gì cho nên hồn nếu thiếu mẹ”. Tệ hơn, bạn đang bẻ gẫy ý chí non nớt của trẻ trước khi nó có cơ hội để trở nên mạnh mẽ hơn - đó là ý chí của mỗi con người điều khiển hành vi của chính mình, không phải bàn tay can thiệp từ bên ngoài vào.
Khi người lớn làm hộ trẻ để trẻ có sản phẩm mang đến lớp hôm sau, khi cô giáo làm hộ trẻ, để sản phẩm đó trông cho đẹp theo ý kiến cá nhân cô... người lớn đang dạy trẻ dối trá chứ không sống bằng thực lực 🎀của mình 🐬và lấy làm hạnh phúc vì sống thật với mình.
Cả xã hội yêu cầu tất cả mọi thứ phải đúng, ngay và luôn với bất cứ ai. Ai không đúng ngay và luôn là thứ yếu, là kém cỏi, là không xứng đáng, là sẽ không bao giờ có tương lai.... Và câu hỏi lớn nhất mẹ phải tự vượt qua lúc đó là “Nếu mẹ được lớn lên theo cách các giảng viên đang dạy mẹ, với những người lớn như các giảng viên đang dạy mẹ, mẹ sẽ thành con người như thế nào?”. Câu hỏi không có lời giải đáp đó▨ mẹ mong con không bao giờ phải hỏi như mẹ từng phải trải qua.
Bố rủ mẹ đi nhảy dù, mẹ sợ dù không mở. Bố rủ mẹ đi lặn biển, mẹ൲ sợ tai nạn chết đuối. Bố rủ mẹ đi trượt tuyết, mẹ sợ ngã gẫy cổ. Khi học trượt patin với con, con trượt vèo vèo, mẹ lò dò đằng sau sợ ngã. Con ngồi xích đu, đu cao lên đến gần xà ngang, mẹ lại ▨thót tim sợ con ngã. Con có thể lấy tay cầm đủ các con từ con lươn, trạch, giun đến sâu, mẹ sợ không dám sờ vào. Cái sợ ăn sâu vào tiềm thức ảnh hưởng đến mọi suy nghĩ hoạt động của con người. Nỗi sợ thật là đáng sợ. Khổ hơn, toàn là những nỗi sợ vô căn cứ.
Nꦍếu ngày trước mẹ không bị dọa, không bị áp lực không được phép sai, mẹ nghĩ mình cũng sẽ không sợ nhiều thứ đến thế. Và để vượt qua những nỗi sợ vô lý như thế, sao mà tốn kém quá. Tốn thời gian, tốn năng lượng, ওtốn công sức, tốn cơ hội, cộng dồn lại tốn đi một phần cuộc đời không bao giờ lấy lại được.
Càng sống, càng gặp nhiều người khác nhau, càng trải nghiệm, càng làm việc nhiều với các em bé, mẹ lại càng hiểu hơn tại sao Montessori lại coi môi trường được chuẩn bị quan trọng đến thế. Và con người trong môi trường đó là đồ dùng học tập quan trọng nhất cho các em bé. Chỉ cần con được th꧒ả vào một môi trường thân thiện với trẻ, được sống với những người thực sự yêu quý, tôn trọng và hiểu con một cách khoa học, cho con quyền được sai để con học qua các trải nghiệm và phát triển theo đúng nhịp độ của mình, con sẽ lớn lên hạnh phúc, vui vẻ, tự tin và làm gì cũng sẽ thành công.
Vậy nên 1/6/2015, quà của mẹ cho con là Quyền được sai, viết thành văn bản để nhắc mẹ luôn luôn làm đúng. Đây cũng là văn bản chính thức cho mẹ quyền xù lông xù cánh lên bảo vệ c꧋on khi bất cứ ai khác xung quanh dám tước đi của con cái Quyền Được Sai đấy cho dù người ta có nói gì về mẹ đi nữa.
Chúc mừng ngày quốc tế thiếu nhi. Chúc các em bé luôn được chúc mừng cả năm.
|
Montessori là một phương pháp giáo dục trẻ em dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của bác sĩ và nhà giáo dục Italia Maria Montessori (1870–1952). Phương pháp này chấp nhận sự duy nhất của mỗi trẻ và cho phép trẻ phát triển tuỳ theo những khả năng riêng và thời gian riêng của mình. Do đó việc tổ chức ൲các lớp học theo mô hình Montessorri phải đảm bảo sự tôn trọng tính riêng biệt của mỗi trẻ, phải bố trí phòng học và bài học phù hợp những nhu cầu và mục đích của mỗi em. |
Lê Mai Hương
Giáo viên Montessori