Zona thần kinh (giời leo) và thủy đậu cùng do virus Varicella Zoster (VZV) thuộc họ Herpesviridae gây ra, tuy nhiên cơ chế gây bệnh có sự khác nhau. Với những người chưa bị, khi phơi nhiễm virus sẽ phát triển thành thủy đậu và sau khiꦓ khỏi sẽ có kháng thể chống lại bệnh.

Còn những người mắc bệnh zona thần kinh là những người từng nhiễm virus Varicellla Zoster và bị thủy đậu lúc nhỏ, khi hết bệnh, virus này vẫn "ngủ lại" suốt đời trong các tế bào, hạch thần kinh dưới dạng bất ho💖ạt. Sau một thời gian, khi gặp điều kiện thuận lợi như hệ miễn dịch bị suy yếu, tinh thần chấn động, cơ thể suy nhược, mắc bệnh mạn tính..., virus VZV sẽ tái phát thành bệnh Zona. Khoảng 15% người mắc thủy đậu sẽ bị giời leo (hay còn gọi Zona thần kinh) sau này.

Bệnh thủy đậu rất dễ lây lan, trong kh🤡i zona thần kinh không lây nhiễm. Một người nhiễm virus Varicella Z♕ostar từ người bị zona thần kinh có thể phát bệnh thủy đậu chứ không phải bệnh zona.

Hiện hai bệnh này đều có ᩚᩚᩚᩚᩚᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ𒀱ᩚᩚᩚthể ngăn chặn bằng🤪 vaccine, nhưng cần chủng ngừa bằng hai loại vaccine khác nhau.

Sự khác biệt cơ bản giữa vaccine phòng ngừa hai bệnh có chung nguồn gốc virus nằm ở thành phần và đối tượng sử dụng. Thủy đậu thường ảnh hưởng đến trẻ nhỏ, trong khi zona thần kinh xuất hiện nhiều hơn ở người lớn và người cao tuổi. Dù cùng gây ra bởi một loại virus nhưnꦺg hệ thống miễn dịch của trẻ nhỏ và người lớn khác nhau. Càng lớn tuổi, khả năng mắc zona càng cao do hệ thống miễn dịch thay đổi.

Vaccin▨e chủng ngừa thủy đậu là loại vaccine sống giảm độc lực, có dạng đông khô của virus Varicella Zostar, được tiêm thành hai liều riêng biệt. Với trẻ em, liều đầu tiên nên được tiêm vào giai đoạn khoảng 12 tháng tuổi, liều tiếp theo nhắc lại sau 4 tuổi. Vaccine thủy đậu không thể ngăn ngừa được bệnh zona thần kinh vốn thường xảy ra với những người trên 50 tuổi.

Khác với thủy đậu, vaccine phòng zona thần kinh không chứa virus sống giảm độc lực và được sản xất riêng biệt cho nhóm người🦄 cao tuổi. Thuốc chủng ngừa bệnh này có chứa một loại protein được tách biệt từ virus Varicella zoster. Sử dụng protein thay vì virus sống giảm độc lực sẽ hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn lên người già. Vaccine được chứng minh ngăn ngừa 90% nguy cơ mắc zona thần kinh.

Vaccine với virus sống giảm độc lực có thể gây ảnh hưởng ở ♛những người có hệ miễn dịch kém và dù virus đã được làm yếu đi nhiều lần, nguy cơꦫ với hệ miễn dịch suy yếu của người cao tuổi vẫn tồn tại.

Để chặn đứng nguy cơ mắc thủy đậu và zona thần kinh, các chuyên gia khuyến cáo việc chủng ngừa virus Varicella Zostar nên thực hiện từ khi còn bé và tiêm nhắc lại đúng lịch. Nếu từng mắc thủy đậu, các bác sĩ khuyến nghị tiêm vaccine zona với người trên 50 tuổi có tình trạng sức khỏe bình thường. Vacccine này ít được áp dụng cho người dưới 50 tuổi vì hệ miễn dịch ở những đối tượng này hoạt động tốt và có khả năng đối kháng với virus gây bệnh. Vaccine hoạt động đối với cả người chưa mắc bệnh hoặc đã phát bệnh zona thần kinh.

Thảo Miên (Nguồn: PassportHealth)