Những căn bệnh nguy hiểm

Trong chương trình tư vấn trực tuyến "Chủng ngừa Rotavirus, 6 trong 1 và phế cầu cho trẻ nhỏ" phát sóng trên VnExpress và Fanpage VNVC hôm 24/2, BS Trương Hữu Khanh - Ng✃uyên Trưởng khoa Nhiễꦺm - Thần kinh, BV Nhi đồng 1, TP HCM, cho hay ở giai đoạn đầu đời, hệ miễn dịch của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện nên rất dễ bị các virus, vi khuẩn tấn công gây bệnh.

"Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể nhận được kháng thể truyền từ mẹ sang con lúc mang thai và cho bú, nếu người mẹ đã tiêm vaccine phòng bệnh. Tuy nhiên, lượng kháng thể này là không đủ để bảo vệ trẻ, trong khi có vô vàn tác nhân gây bệnh luôn chực chờ tấn công hệ miễn dịch còn nonꦚ yếu. Nếu trẻ mắc bệnh trong giai đoạn này sẽ tăng tỷ lệ bệnh nặng, mang gánh nặng tàn tật lớn, cản trở sự phát triển về thể chất, trí não và tinh thần, thậm chí tử vong", BS Khanh nói.

Trong đó, bạch hầu - ho gà - uốn ván - bại liệt, viêm gan siêu vi B, viêm phổi, viêm màng não💧, tiêu chảy cấp là những căn bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, đe dọa đến sức khỏe, tính mạng của trẻ nhỏ, nhất là trẻ dưới 6 tháng tuổi.

Cùng tham gia chương trình, BS Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết tiêu chảy cấp do virus Rota là một bệnh nhiễm trùng đường ruột rất nặng, thường phổ biến ở trẻ từ 3 đến 7 tháng tuổi. Khi xâm nhập vào cơ thể qua đường phân và miệng, virus Ro𝔉ta có thể khiến trẻ vừa tiêu chảy vừa nôn ói liên tục, sốt và sốc, gây co giật khiến trẻ nhanh chóng suy kiệt do mất nước và c🐎ác chất điện giải, có thể tử vong nhanh nếu không được cấp cứu kịp thời.

Mỗi năm Việt Nam có khoảng 5.300 - 6.800 trẻ dưới 5 tuổi tử vong do virus Rota, chiếm 8-11% trường hợp tử vong ở độ tuổi này. Những trẻ nhiễm bệnh phải trải qua quá trình điều trị dài ngày, gánh nặng chi phí điều trị lớn. Trẻ càng nhỏ tu🏅ổi chi phí điều trị càng cao.

Nhờ chương trình Tiêm chủng Mở rộng, các bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván - bại liệt, viêm màng não mủ do H.influenzae týp B (Hib) ở trẻ nhỏ đã thuyên giảm đáng kể, khiến cộng đồng phần nào quên lãng. Tuy nhiên, theo BS Chính, các bệnh này vẫn chưa được loại trừ hoàn toàn mà vẫn bùng phát lẻ tẻ và có thể quay lại bất cứ lúc nào nếu khô♌ng có biện pháp phòng ngừa.

"Trẻ dưới 3 tháng tuổi mắc bạch hầu có thể tự nhiên ngưng thở, suy nhiều cơ quan, biến chứng nhanh lên não, phổi, đặc biệt là gây viêm cơ tim. Ho gà khiến trẻ ho dữ dội, ho nhiều đến mức gãy xương, nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não, vỡ phế nang, tràn khí màng phổi, thậm chí ngừng thở gây tử vong. Trong khi đó, uốn ván gây gồng, co thắt đường thở, dẫn tới phải thở máy, nhiễm trùng... Vi khuẩn Hib, nguyên nhân chủ yếu gây bệnh viêm màng não mủ, có thể khiến não ꦍúng thủy, tay chân yếu chậm vận động, chậm thính lực", BS Chính cảnh báo.

Bệnh viêm gan B có tỷ lệ lưu hành cao ở Việt Nam, với ước tín🦋h có khoảng 8,6 triệu người nhiễm virus viêm gan B, do tỷ lệ tiêm chủng còn thấp. Bệnh có thể lây truyền từ mẹ sang con, qua máu hoặc quan hệ tình dục, dẫn đến nhiều biến chứng như xơ gan, bệnh não gan, suy gan cấp, ung thư gan. Trẻ dưới 6 tuổi nhiễm virus viêm gan B rất dễ trở nên nhiễm virus mãn tính, trong đó tỷ lệ ở trẻ sơ sinh là 80-90% và trẻ 1-6 tuổi là 30-50%.

Theo BS Khanh,༺ các bệnh do phế cầu cầu trước đây chỉ xuất hiện ở trẻ lớn nhưng nay cũng xảy ra ở trẻ nhỏ 2-3 tháng tuổi. Phế cầu khuẩn gây ra nhiều bệnh nghiêm trọngཧ như viêm màng não, viêm phổi và nhiễm trùng huyết, với tỷ lệ tử vong đến hơn 50%.

"Đặc biệt, ꦏviêm phổi do phế cầu đang là mối đe dọa lớn trên toàn thế giới trong bối cảnh đại dịch Covid-19 kéo dài. Trẻ em mắc Covid-19 có thể chỉ bị bệnh nhẹ nhưng các tác nhân như phế cầu khuẩn có thể thừa cơ tấn công hệ hô hấp của ಌtrẻ vào lúc này, dẫn tới tình trạng bội nhiễm nghiêm trọng", BS Khanh cho biết.

"Chủng ngừa càng sớm càng tốt’

Các chuyên gia cảnh báo thời tiết lạnh giá, mưa nhiều và ẩm ướt ở miền Bắc hay ♎chuyển mùa rõ rệt ở miền Nam hiện nay gây nguy cơ dịch bệnh bùng phát cao. Thời điểm này trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dꦍưới 1 tuổi là đối tượng rất dễ nhiễm bệnh nếu không được chủng ngừa bằng vaccine.

"May mắn rằng tất cả những căn bệnh trên đều có vaccine để phòng ngừa cho trẻ ngay từ 6 tuần tuổi. Đặc biệt, chỉ một mũi tiêm vaccine phối hợp 6 trong 1 đã có thể phòng ngừa hiệu quả 6 bệnh ho gà, bạch hầu, uốn ván, viêm gan B, bại liệt, và các bệnh viêm phổi, viêm màng não do Hib, giúp trẻ giảm số mũi tiêm, số lần tiêm, giảm các tác dụng phꦦụ nếu có, tiết kiệm thời gian cho phụ huynh", BS Chính cho biết.

Tuy nhiên, BS Chính lưu ý rằng 3 loại vaccine trên đều có gꦗiới hạn nhất định về độ tuổi nên phụ huynh cần cho trẻ "chủng ngừa càng sớℱm càng tốt". Tại Việt Nam hiện có 3 loại vaccine Rotavirus với giới hạn uống cho trẻ chỉ đến 6 hoặc 8 tháng tuổi và không có trong chương trình Tiêm chủng Mở rộng. Nếu bỏ lỡ mốc thời gian này, trẻ sẽ không có miễn dịch phòng bệnh bởi không còn loại vaccine nào khác để thay thế.

Tương tự, trẻ cũng cần hoàn thành lịch tiêm vaccine 6 trong 1 trước 2 tuổi. So với vaccine 5 trong 1, vaccine 6 tro♐ng 1 dịch vụ phòng được nhiều bệnh cùng lúc chỉ trong một mũi tiêm và ít gây sốt cho trẻ hơn do chứa thành phần kháng nguyên ho gà vô bào.

Hiện nay, vaccine phế cầu được chỉ định cho trẻ từ 6 tuần đến 5 tuổi với nhiều phác đồ khác nhau tùy theo độ tuổi. Việc chủng ngừa vaccine phế cầu cho trẻ ngay từ đầu đời rất quan trọng bởi ngoài biến chứng nguy hi🍷ểm, tình trạng kháng kháng sinh cũng là một trở ngại lớn trong việc điều trị các bệnh lý do phế cầu, gây kéo dài thời gian, bệnh nhân lâu hồi phục, chi phí tốn kém.

Tại gần 60 trung tâm trong Hệ thống Tiêm chủng VNVC hiện có 40 loại vaccine phòng gần 50 bệnh truyền nhiễm, bao gồm vaccine Rotavirus, 6 trong 1 và phế cầu, cho trẻ nhỏ. BS Chính cho biết khi đ𒐪ăng ký tiêm chủng cho trẻ, hệ thống sẽ tự động gửi tin nhắn đến các phụ huynh để nhắc lịch tiêm, hạn chế việc bố mẹ bỏ lỡ nhữ𓆉ng mũi tiêm quan trọng của trẻ.

Sau khi tiêm vaccine, phụ huynh cần cho trẻ ở lại cơ sở tiêm chủng 30 phút để theo dõi các phản ứng và kịp thời xử lý khi cần thiết. Phản ứng sau ti꧃êm tùy vào loại vaccine và cơ địa của từng trẻ.

"Những tác dụng phụ sau tiêm vaccine không thể so sánh được với gánh nặng nếu trẻ kh🎀ông may mắc bệnh. Các nghiên cứu đã chứng minh tính an toàn và khả năng sinh miễn dịch của vaccine Rotavirus, 6 trong 1 và phế cầu ở cơ thể trẻ từ 6 tuần tuổi. Vì vậy, phụ huynh hoàn toàn có thể yên tâm cho trẻ chích ngừa vaccine cho trẻ ngay từ đầu đời. Đây là biện pháp an toàn và hiệu quả nhất để tránh nguy cơ tử vong🎐 và di chứng suốt đời ở trẻ nhỏ", BS Chính cho hay.

Anh Ngọc

• Tư vấn c🦂hủng ngừa Rotavirus, 6 trong 1 và phế cầu cho❀ trẻ nhỏ
• Những vaccine cần chủng ngừa cho trẻ đầu đời