Hai nguồn tin tình báo Anh hôm qua cho biết Amir Mohammed Abdul Rahman al-Mawli al-Salbi, một trong những kẻ sáng lập Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, được xác định là thủ lĩnh mới của nhóm phiến quân. Y lên nắm quyền chỉ vài giờ sau khi thủ lĩnh tối cao Abu Bakr al-Baghdadi chết trong cuộc đột kích của đặc nhiệm Mỹ hồi tháng 10/2019 tại Syria.
Vào thời điểm đó, IS thông báo người kế nhiệm Baghdadi là Abu Ibrahim al-Hashimi al-Quraishi. Tuy nhiên,📖 các cơ qua🎐n tình báo cho rằng đây là tên giả bởi những kẻ cầm đầu tổ chức thường dùng tên mới sau khi được bổ nhiệm, nên chưa thể ngay lập tức xác minh rõ ràng về tân thủ lĩnh bí ẩn này.
Ba tháng kể từ chiến dịch tiêu diệt Baghdadi, các điệp viên trong khu vực và tình báo phương Tây đã cùng nhau chắp nối thông tin và xác định Salbi là tân thủ lĩnh IS, đồng🐭 thời có cái nhìn đầy đủ hơn về y.
Tân thủ lĩnh IS Amir Mohammed Abdul Rahman al-Mawli al-Salbi. Ảnh: NY Daily News.
Sinh ra trong một gia đình người Iraq gốc Thổ Nhĩ Kỳ tại thị trấn Tal Afar, phía tây bắc Iraq, Salbi là một trong số ít phiến quân không phải gốc Arab vươn lên hàng ngũ chỉ huy của IS. Y còn có tên khác là Haji Abdullah, hoặc được một số người gọ🌱i là Abdullah Qardash. Tuy nhiên, giới chức Iraq cho rằng Abdullah Qardash là một phiến quân IS khác đã chết hai năm trước.
Salbi từng làm binh sĩ và được cho là có ít nhất một con trai. Y được mô tả cũng tàn bạo và có tầm nhìn giống Baghdadi, không ngần ngại thể hiện lòng trung thành với IS và là một trong những kẻ cầm đầu khi tổ chức ra quyết định. Trong khi phiến quân IS ngày càng rệu rã trước những thất bại liên tiếp trên chiến trườꦚng, Salbi được cho là kẻ hiếm hoi vẫn giữ vững hệ tư tưởng cực đoan của tổ chức.
Năm 2004, Salbi bị quân đội Mỹ giam tại nhà tù Trại Bucca ở thành phố Umm Qasr, miền nam Iraq, nơi y gặp Baghdadi và trở thành bạn bè thân thiết. Theo các nguồn tin tình báo, sau khi Baghdadi ra tù và thành lập 💃IS, Salbi thăng tiến nhanh trong tổ chức nhờ nền tảng là một học giả Hồi giáo, sở hữu bằng luật Hồi giáo của Đại học Mosul.
Với bằng cấp này, Salbi được gọi là "Giáo sư" hay "Kẻ hủy diệt" trong tổ chức, đưa ra những phán quyết tôn giáo để các phiến quân IS thực hiện tội ác. Salbi cho phép phiến quân ném đá đến chết những người có hành vi ngoại tình, hoặc ném người đồng tính từ trên nhà cao tầ🦩ng xuống đất.
Y cũng là kẻ phụ trách chiến dịch diệt chủng chống lại🔥 người Yazidi, một trong những nhóm thiểu số tôn giáo bị bức hại﷽ nhiều nhất tại Iraq. Với phán quyết của Salbi, phiến quân IS sát hại đàn ông, thanh niên người Yazidi và cưỡng hiếp, bắt hàng nghìn phụ nữ dân tộc này, biến họ thành nô lệ tình dục bị mua đi bán lại như món hàng.
Bộ Ngoại giao Mỹ từng treo thưởng 5 triệu USD cho người tìm thấy Salbi cùng hai thành viên cấp cao khác của IS. Các nguồn tin cho biết Salbi từ hồi tháng 8/2019 đã𝓡 được chọn làm người thay thế tiềm năng cho Baghdadi vốn đang ốm yếu, nhưng quá trình xác nhận việc kế nhiệm mất vài tháng.
Từ khi tiếp quản quyền lực, Salbi được cho là đang cố gắng đoàn kết và củng cố đội ng♈ũ chỉ huy mới của IS, bởi gần như tất cả chúng đều thuộc thế hệ phiến quân mới, quá non trẻ để đóng vai trò quan trọng trong các nhiệm vụ.
Việc săn lùng Salbi đã mở rộng tới Thổ Nhĩ Kỳ, nơi anh trai của y là Adel Salbi đang làm đại diện cho một đảng chính trị. Tân thủ lĩnh IS được cho là vẫn duy trì liên lạc với anh trai cho tới khi lên nắm quyền. Các quan chức tình báo không có nhiều thông tin về nơi ở của y, nhưng♕ cho rằng y sẽ không theo chಞân Baghdadi tới tỉnh Idlib, Syria mà có khả năng trú tại thị trấn nào đó ở phía tây Mosul, Iraq.
Trong đoạn ghi âm IS tung ra sau cái chết của Baghdadi để thông báo người kế nhiệm, phát ngôn viên của tổ chức kêu gọ🦩i các tín đồ trung thành với "quốc vương" mới, một ngườiꦓ từng chiến đấu với lực lượng Mỹ và nắm rõ về cuộc chiến, đồng thời khuyên người Mỹ "đừng vui mừng".
"Nước Mỹ, các người có biết rằng IS hiện ở ngưỡng cửa của châu Âu và đang hiện diện tại Trung Phi hay không? Tổ chức cũng đang mở rộng và vẫn duy t💃rì từ đông sang tây", băng ghi âm có đoạn.
IS đã mất phần lớn vùng đất từng kiểm soát và chưa lấy lại được bất൲ cứ động lực nào giống như thời kỳ đỉnh cao hồi giữa năm 2014, khi Baghdadi tự xưng là quốc vương của thế giới Hồi giáo. Tuy nhiên, nhóm phiến quân có dấu hiệu đang cải tổ kể từ khi mất thành trì cuối cùng tại vùng sa mạc ở miền đông Syria hồi tháng 3/2019.
Lực lượng dân quân người Kurd phía bắc Iraq năm ngoái cảnh báo về tình trạng gia tăng các cuộc tấn công vào vùng trung tâm và phía bắc nước này. IS tuyên bố nhận trách nhiệm 106 vụ tấn công từ ngày 20 đến 26/12 nhằm trả thù cho cái chết của Baghdadi và Abu Hassan al-Muhajir, phát ngôn viên IS thiệt mạng cùng ngày với cựu thủ lĩnh.
"Các mạng lưới của IS ở vùng nông thôn hầu như còn nguyên vẹn. Rốt cuộc, những phiến quân IS tại Iraq vẫn nhận được tiền lương mỗi tháng và được huấn luyện ở các vùng núi xa xôi. Mạng lưới đó giúp tổ chức cầm cự được ngay cả khi bị đánh bại về mặt quân sự", một ꦗquan chức cấp cao Iraq cho hay.
Ánh Ngọc (Theo Guardian)