Đó là anh hùng lao động, giáo sư, nhà giáo ưu tú Lý Hòa. Năm nay đã 76 tuổi, nhưng thày vẫn rất minh mẫn, khỏe mạnh so với những người cùng𝓡 tuổi. Vết thương trên chiến trường không đánh bại được tinh thần và thể chất của thà♔y.
Học trên giường bệnh
 |
|
Thày Hòa vui cùng trẻ nhỏ. Ảnh: SGGP. |
Sinh ra tại Mỹ Tho (Tiền Giang) nên ký ức của thày luôn gắn liền với những con sông nơi quê ngoại. Khi đang học chương trình lớp 3 trường làng, gia đình gặp khó khăn về kinh tế, cậu bé Hòa đã phải nghỉ học, ở nhà phụ giúp gia đình.
Hòa xin tham gia Vệ quốc đoàn bảo vệ quê hương. Trong một lần tiêu diệt tiểu khu quân sự Mỹ Long của địch, Hòa bị thương ở chân trái. Vết thương nhiễm trùng nặng. Lúc ấy thuốc men còn thiếu thốn, không thể chữa trị khỏi, các bác sĩ đoán cậu sẽ khó qua khỏi, nên chuyển ra Bắc để mổ. Sau 16 lần mổ dần dần Hòa đã bình phục lꦗại.
Trong thời gian mổ và điều trị vết thương, Hòa đã mượn sách của những người vào thăm nuôi thương binh, nhờ y tá mua sách và tự học. Thế mạnh của cậu là các môn tự nhiên. Sau gần 20 tháng say mê học tập trên giường bệnh, Hòa đã nắm vững kiến thức cơ 💧bản của bốn môn Toán, Lý, Hóa, Si💞nh đến lớp 10 (hệ 10 năm).
Học xong lớp 3, xin thi lớp 10
Trong thời gian điều trị, chờ mổ động mạch phòng, thương binh Lý Hòa tuy chưa lành bệnh, nhưng đã cảm thấy ngán nằm một chỗ. Thày xin cho xuất viện về Sư đoàn 338. Tại đây thày xin sư đoàn cho phép đi liên hệ tìm một việc làm gì đó như ở ban phát hành báo chí, làm mậu dịch viên, làm văn thư ở một xí nghiệp…, nhưng ở đâu thày Hòa cũng bị từ chối vì đi lại khó khăn.
Cuối cùng, Lý Hòa đã xin thi vào lớp 10 bổ túc văn hóa công nღông. Sau nhiều lần bị các cán bộ sư đoàn từ chối vì lý do: “Trong giấy chiêu sinh chỉ tuyển những thí sinh đã học xong lớp 9, còn cậu mới học xong lớp 3 như theo lý lịch🍎 quản lý của sư đoàn, nên không thể thi vào được”.
| Năm 1977, thày Hòa được phân ngôi nhà 105 (số mới107) đường Trần Bình Trọng, phường 2, quận 5, TP HCM. Đây là biệt thự có hai cổng, diện tích sân vườn rộng rãi, nhưng thày đã nhường lại để xây trường mẫu giáo cho các cháu, còn gia đình thày mua một ngôi nhà trong hẻm sâu ở đường Trần Hưng Đạo. |
Sau nhiều lần giải thích thế nào cũng k⛎hông được, Hòa đã phải nhờ Chính ủy Sư đoàn 338 là Tô Ký can thiệp. Ông Tô Ký sau khi xem xét đã có lệnh cho quân lực: “Cậu ấy là thương binh, xin đi thi thì mình cứ cho cậu ấy đi thi, nếu đậu thì đi học, cò🎀n không đậu thì cậu ấy trở về đây sư đoàn nuôi tiếp”.
Trong đợt thi ấy có 110 người dự thi, thương binh Lý Hòa là một trong 8 người đạt điểm cao nhất. Thày trở về sư đoàn để báo kết quả và nộp giấy gọi nhập trường, được sư đoàn cấp giấy chuyển ngành với giấy chứng nhận sức khỏe loại D. Cũng từ đây t𒁃hày trở lại thời học trò.
Giáo sư đi bằng cây gậy mây
Được bạn bè và các thày tư vấn, thày Hòa chọn thi vào khoa Vật lý, ĐH Tổng hợp Hà Nội hệ 4 năm khóa đầu tiên. Sau 4 năm học, ngoài bằng tốt nghiệp ngành Vật lý quang và quang phổ, thày còn đậu bằng chuyên tu ngoại ngữ Nga, được nhà trường tuyển làm cán bộ giảng dạy khoa Vật lý.
Bấy giờ, vết thương tuy đã lành, nhưng chân trái bị mất đầu xương đùi, phần xương đùi còn lại co rút làm chân ngắn đến 15 cm. Thày đã luyện tập, từ đi hai tó sau đó đi một gậy một tó và cho đến khi chỉ đi bằng một gậy mây. Với việc di chuyển đã dễ dàng hơn, thày được chọn học và làm cán bộ giảng dạy ngành Vật lý thực nghiệm.
Tháng 10/1965, thày Hòa được đi nghiên cứu sinh ở Liên Xô với đề tài quang phổ phân tử. Nhiều người rất ngạc nhiên, bởi từ một thương binh hạng nặng, có lúc tưởng không qua khỏi, bây giờ lại được đi nghi🍎ên cứu sinh ở nước ngoài.
Kết thúc 3 năm miệt mài học tập, nghiên cứu, thày trở về tiếp tục giảng dạy ĐH Tổng hợp Hà Nội. Ông đã soạn được 5 giáo trình chuyên ngành và có rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học, đặc biệt là đề tài “G-H” chống bom của Mỹ, phục vụ chiến đấu và đảm bảo giao thông miền Bắc. Tập thể nghiên cứu đề tài trên được thưởng Huân chương Lao động hạng ba và riêng thày được Thủ tướng tặng bằng 🔯khen.
Sau ngày 30/4/1975, trở lại quê hương, thày được phân về tiếp quản ĐH Cần Thơ. Một thời gian sau, thầy được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng ĐH Tổng hợp🅘. Với những cống hiến cho ngành giáo dục nước nhà, thày được nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động. Nay tuy đã về hưu, thày vẫn tiếp tục góp phần đào tạo sau đại học và dạy Vật lý đại cương cho một số trường.
(Theo Sài Gòn Giải Phóng)