Từ hôm nhận thông báo thưởng Tết cao hơn 30% so với năm ngoái, chị Huỳnh Trúc My Kha, 42 tuổi, công nhân Công ty TNHH Pou Yuen Việt Nam ❀ở quận Bình Tân (TP HCM) "đi làm không biết mệt". Trước đó, chị thường xuyên lo lắng bởi nghe thông tin cắt giảm lao động, nhiều người mất việc khi Tết cận kề. Tại Pou Yuen, từ tháng 12 đến tháng 2/2023, 18.000 lao động ở một số bộ phận phải ngh🥃ỉ luân phiên thứ 7 vì đơn hàng giảm.
Công nhân Pou Yuen trong giờ sản xuất. Ảnh: Lê Tuyết
Tết năm ngoái, người cao nhất nhận 1,54 tháng và con số này năm trước đó là 1,87 tháng. Sau hai năm giảm, mức thưởng Tết 2023 bằng thời điểm chưa xuất hiện Covid-19. Người làm đủ một năm nhận mộ♍t🀅 tháng lương, tiền thưởng tăng dần theo thâm niên nhưng không quá 2,2 tháng. Hơn 20 năm làm việc, chị Kha nhận thưởng ở mức cao nhất dành cho công nhân trực tiếp sản xuất, tức gần 26 triệu đồng.
"Sau khi nhà máy công bố thưởng, cả xưởng xôn xao, lo lắng biến mất. Mọi người lấy điện thoại bấm coi tiền😼 thưởng của mình. Ai cũng vui", nữ công nhân kể.
C🔯hị Kha là một trong hơn 130.000 lao động ở 8 nhà máy (Pou Yuen ở TP HCM❀; Pou Chen, Pou Sung, Pou Phong tại Đồng Nai; Dụ Đức tại Tiền Giang; Pou Hung, Pou Li ở Tây Ninh và Prime Asia ở Bà Rịa - Vũng Tàu) thuộc Tập đoàn Quốc tế Pou Chen, nhận niềm vui thưởng Tết tăng giữa khó khăn đang bủa vây các ngành sản xuất.
Theo đại diện Tập đoàn Pou Chen, việc tăng thưởng Tết lên cao so với hai năm trước để chia sẻ khó khăn với công nhân khi những tháng cuối năm đơn hàng ở một số bộ phận giảm, công nhân thiếu việc. Lãnh đ🐷ạo tập đoàn dự báo năm 2023 sẽ còn nhiều thách thức, mong người lao động tiếp tục gắn bó với các nhà máy💫.
Ông Lê Nhật Trường, Chủ tịch công đoàn Công ty Pou Sung Việt Nam ở Khu công nghiệp Bàu Xéo (Đồng Nai), nói rằng mức thưởng 2023 bằng thời điểm chưa có dịch là sự nỗ lực rấ🉐t lớn của doanh nghiệp, nhân đôi niềm vui cho người lao động. Không chỉ có thêm một khoản tiền để sắm Tết, công nhân cảm thấy an tâm về việc làm sắp tới.
"Năm nay t🍰hưởng Tết tăng có ý nghĩa lớn về mặt tinh thần, giải tỏa áp lực thiếu việc, giảm lương trong những tháng cuối năm cho công nhân", ông Trường nói.
Tương tự, hơn 20.000 công nhân Công ty TNHH Freetrend Industrial Việt Nam, đóng tại Khu chế xuất Linh Trung I (TP HCM) nhận niềm vui thưởng Tết tăng 20% so với năm ngoái và bằng thời đꦛiểm chưa xuất hiện dịch. Năm nay, công nhân chưa đủ 3 năm sẽ nhận một tháng lương và tăng dần theo thâm niên, người cao nhất nhận 3 tháng.
Theo ông Liêu Quang Vinh, Chủ tịch công đoàn công ty, từ quý 3 một số đơn hàng của nhà máy có dấu hiệu bị ảnh h🧸ưởng, đến quý 4 bắt đầu giảm. Từ tháng 10, công nhân phải nghỉ vào thứ 7, không còn tăng ca . Dự báo sang năm tình hình tiếp tục khó khăn khi đơn hàng chỉ còn khoảng 60%. Đi kèm với tình hình không mấy sáng sủa là thu nhập của người lao động giảm.
"Lãnh đạo doanh nghiệp muốn chia sẻ 𓃲khó khăn và giữ chân công nhân sau Tết", ông Vinh nói về lý do thưởng Tết tăng. Trái ngược với mọi năm, giữa nhà máy và công đoàn phải trải qua một số cuộc thương lượng mới chốt được mức thưởng, năm nay phía công ty chủ động đưa ra phư🐽ơng án.
Ng𓆉oài Freetrend, các nhà máy c🌠ùng tập đoàn như Freetrend A, Long Rich ở Khu chế xuất Linh Trung II (TP Thủ Đức), Freeview ở Tiền Giang, Jiawei ở Bình Phước... với hàng chục nghìn công nhân cũng nhận mức thưởng tương tự, tức tăng đồng loạt so với năm ngoái.
Công nhân Chang Shin Việt Nam tham gia sản xuất hồi đợt dịch thứ 4 bùng phát. Ảnh: An Phương
Tình hình sản xuất khó khăn nhưng mức thưởng Tết được chốt nhanh so với mọi năm cũng là trường hợp của Công ty TNHH Chang Shin Việt Nam, quy mô 42.000 lao động, lớn nhất Đồng Nai. ꦉCông nhân làm đủ một năm được thưởng một tháng lương. Sau đó, cứ thêm một năm, mức thưởng tăng thê𝔉m 5%, tối đa không quá 2 tháng.
Theo ông Đặng Tuấn Tú, Chủ tịch công đoàn công ty, so với trưಞớc mức thưởng không tăng nhưng tổng số tiền công nhân nhận được cao hơn do nâng lương hai lần trong năm. Lần thứ nhất, vào tháng 7, nhà máy tăng đồng loạt do nhà nước điều chỉnh lương tối thiểu vùng. Lần thứ hai, người lao động được nâng bậc theo thang bảng lương. Tại Chang Shin, ở khối trực tiếp sản xuất, mức thưởng Tết thấp nhất khoảng 6 triệu đồng và công nhân lâu năm gần 35 triệu đồng.
"Không chỉ từ phía doanh nghiệp mà chính người lao động cũng muốn chia sẻ khó khăn với công ty", ông Tú nói. Những tháng cuối năm, đơn hàng giảm nên công nhân không được tăng ca nhiều. Sau Tết, nhà máy có kế hoạch sẽ nghỉ 2🌌-4 ngày mỗi tháng vì thiếu việc. Trong khi đó, công nhân chứng kiến nhiều đồng nghiệp ở cùng khu trọ bị mất việc nên giai đoạn này không kỳ vọng nhiều vào thưởng Tết mà chỉ mong giữ được việc.
"Những lý do này đã làm giảm nhiệt những cuộc thươ🐲ng lượng tiền Tết nhưng kết quả lại ngoài mong đợi của người lao động", ông Tú nói.
Đánh giá từ Trung tâm nghiên cứu quan hệ lao động (ERC), những nhà máy lớn là nhà c🐽ung ứng cấp một của các tập đoàn toàn cầu🃏 thường tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật của địa phương cũng như quy tắc nhãn hàng. Do đó, những cam kết về lương, thưởng thể hiện trong hợp đồng, thỏa ước lao động bắt buộc nhà máy thực hiện ngoại trừ các trường hợp bất khả kháng như thiên tai, địch họa hoặc do công đoàn thương lượng lại.
Đại diện ERC cho rằng năm nay Covid-19 đã được kiểm soát, trong khi đó thiếu đơn hàng không phải là lý do bất khả kháng nên cꩲác doanh nghi🌌ệp phải tôn trọng các thỏa thuận khi trả thưởng cho công nhân. Một lý do khác, mức thưởng Tết tốt còn giúp các công ty giữ chân nhân sự giỏi để vận hành khi sản xuất phục hồi.
Phía ERC cho rằng việc các nhà🌠 máy lớn trả thưởng Tết tốt sẽ có vai trò dẫn dắt trong giai đoạn cuối 🥀năm. Các đối thủ cạnh tranh cũng phải tính toán để đưa ra mức thưởng tương đương nếu không muốn lao động rời đi.
Công nhân làm việc trong nhà máy ở quận Bình Tân tan ca. Ảnh: Hữu Khoa
Ông Lê Đình Quảng, Phó ban Quan hệ lao động (Tổng liên đoàn lao động Việt Nam), nói 𒆙theo quy định hiện hành thưởng Tết không phải bắt buộc mà tùy thuộc kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy trong bối cảnh đơn hàng ở nhiều ngành giảm nhưng các nhà máy lớn công bố thưởng Tết cao hơn năm ngoái thể hiện chia sẻ khó khăn với người lao động.
Nhiều năm theo dõi lĩnh vực lao động, ông Quảng cho rằng nhiều chính sách tốt thường được xây dựng từ những cách làm hay của các doanh nghiệp lớn. Vì vậy các nhà máy đông lao động sớm công bố thưởng Tết góp phần lan tỏa việc xây dựng mức thưởng cuối năm ở các công ty khác. Qua nắm sơ bộ từ các cấp công đoàn, trừ 🧸những trường hợp quá khó khăn, phải cắt giảm lao động, năm nay các doanh nghiệp đều cố gắng duy trì thưởng Tết, ít nhất một tháng lương. Do lương tối thiểu vùng tăng, số tiền người lao động nhận được cao hơn năm ngoái.
Theo yêu cầu của Bộ Lao độn🌺g, Thương binh và xã hội các địa phương báo cáo tình hình thực hiện lương tối thiểu, tiền thưởng, kế hoạch thưởng Tết cho người lao động trong doanh nghiệp trước n🔥gày 25/12.
Lê Tuyết