Một nhân viên bảo vệ đứng sau cánh cửa sắt của một ngân hàng ở thủ đô Caracas, Venezuela ngày 14/2. Ảnh: Washington Post.
Lạm phát phi mã. Chính phủ Venezuela không kịp in tiền. Tiền mặt trở nên khan hiếm. Bỗng một bộ phận người dân "không một xu dính túi" theo đúng nghĩa đen. "Dù bạn có bị móc mất ví thì cũng chẳng đồng nào trong đó cả", Yordin Ruiz, 58 tuổi, làm nghề đánh giầy nói với Washington Post.
Từng là quốc gia giàu có bậc nhất ở khu🐠 vực Nam Mỹ, Venezuela đang ở bờ vực sụp đổ. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Venezuela đã giảm hơn 40% kể từ năm 2013. Không ai thoát ảnh hưởng của suy thoái kinh tế, kể cả tội phạm.
Các toán cư♎ớp từng lùng sục khu ngoại ô quanh thủ đô Caracas trên những chiếc xe máy phân khối lớn, chúng thọc súng ngắn qua cửa sổ ôtô và buộc tài xế móc ví giao nộp. Thế nhưng giờ đây, những tên cướp hành nghề bằng cách đi bộ. Đơn giản bởi các cửa hàng sửa chữa xe máy không có linh kiện để thay thế. Trước kia, trộm thường giật điện thoại di 🐎động của khách đi xe buýt trên các tuyến đường cao tốc nườm nượp đi vào thủ đô. Nhưng giờ đây, hệ thống giao thông công cộng gần như tê liệt, xe buýt hoạt động cầm chừng, và những tên cướp giật mất địa bàn hoạt động.
Theo ước tính của tổ chức phi lợi nhuận Quan sát Bạo lực ở Venezuela, số lượng các vụ giết người đã giảm từ 89 vụ trên 100.000 người năm 2017 xuống còn 81,4 vụ vào năm ngoái. Bản báo cáo năm 2018 của tổ chức này, dựa trên khảo sát tại 8 trường đại học khắp cả nước, chỉ ra các dấu hiệu cho thấy số vụ phạm pháp khác cũng💯 đang giảm.
Ví dụ, các vụ cướp ngân hàng ꩲgiảm t🎃hấy rõ vì không mấy người có đủ tiền để gửi vào ngân hàng. Ít xe ôtô lưu thông trên đường, do thiếu phụ tùng nhập khẩu thay thế, đồng nghĩa với ít các vụ ăn cắp xe hơn.
Nhiều tội phạm, theo là♓n sóng hơn 3 triệu người dân Venezuela, đang di cư ra nước ngoài để tìm kiếm cơ hội sống tốt hơn, báo cáo tiết lộ. "Ở Venezuela, hành nghề trộ✨m cắp không sinh lợi nữa", nhà xã hội học Roberto Briceño-Leon, người cộng tác với tổ chức phi lợi nhuận, cho biết.
Thành phố Caracas đang biến mất. Trên dãy phố thương mại trung tâm, những cửa hàng đóng kín sau cánh cổng sắt, công việc kinh doanh đóng băng. Phố xá thưa thớt xe c𝐆ộ và người qua lại. Các quầy hàng siêu thị trống huơ trống hoác.
Bà Felicita Blanco là một cựu phóng viên. Dáng người thấp và mái đầu bạc phơ, người phụ nữ 70 tuổi nà🌜y cầm trên tay một cuốn sổ ghi chép và mẩu bút chì viết dở. Bà dành trọn 40 năm trong nghề để đưa tin về tình hình tội phạm ở Caracas cho nhật báo El Carabobeño. Trước kia, bà rất bận rộn đưa tin về các vụ cướp xe ôtô và cướp ngân hàng. Nhưng bây giờ thì không.
"Kể từ khi đồng nội tệ mất giá, việc 🍃cướp ngân🔜 hàng chẳng còn nghĩa lý gì", bà Blanco nói.
Mario Roja, 59 tuổi, làm nghề lái xe taxi ở thủ đô hơn 30 năm nay. Ông Roja rất tự hào khoe chiếc xe sedan gầm thấp hiệu Dodge sản xuất năm 1972, chiếc cần câu cơm của mình. Ông kể trước kia cứ hai ba tháng ông lại bị cướp một lần nhưng 1-2 năm ไtrở lại đây thì không gặp chuyện như vậy nữa. "Năm ngoái, tôi không kiếm được đồng nào. Ít lắm!"
Ông Roja ngày càng khó kiếm khách hà꧑ng, đặc biệt vào buổi tối bởi vì rất ít người♔ có tiền đi ăn nhà hàng, thậm chí ăn đủ ba bữa mỗi ngày cũng không dễ dàng.
Những người vật vờ trong đói khát ở Venezuela. Nguồn: CNN.
Yender Batista hiện làm nghề lau chùi cửa sổ. Chàng thanh niên 27 tuổi này từng đi tù một năm vì tội cướp tài sản. Khi mãn hạn tù, Batista không thể tiếp tục hành nghề kể cả muốn "ngựa quen đường cũ". Ngoài những thành phần phạm tội đã di🔴 cư ra nước ngoài hoặc thiệt mạng trước họng súng cảnh sát, nhiều kẻ không đủ tiền để trang bị công cụ hành nghề. Như nhiều mặt hàng nhập khẩu khác, súng ngắn trở nên vô cùng đắt đỏ, khoảng 1.200 USD mỗi khẩu. Batista cho biết s🤪ố tiền đó tương đương với 20 năm làm việc với mức lương tối thiểu.
Năm 2009, một nghiê♔n cứu của chính phủ cho thấy 2/3 các vụ bắt cóc nhắm vào tầng lớp trung lưu hoặc các gia đình nghèo hơn. Nhưng ༺ngày nay, những người lao động như các công nhân nhà máy và giáo viên không còn đủ khả năng để chi trả tiền chuộc. Hơn nữa, lạm phát phi mã khiến đồng bolívare mất giá, một khoản tiền chuộc 5.000 USD tương đương với hơn 90 kg tiền giấy. Mang vài bao tải tiền mặt đi chuộc lại con tin không phải là giải pháp hợp lý.
Mặc dù các hoạt động phạm tội nghiêm trọng giảm mạnh, điều đó không có nghĩa là thủ đô Caracas an toàn hơn. Các vụ đột 🔥nhập vào nhà riêng để lấy cắp đồ ăn trong tủ lạnh tăng mạnh. Hoặc tội phạm rình mò tại các góc đường để trấn lột đồ thực phẩm của những người trên đ𝓀ường đi chợ về.
Nhân viên tại một siêu thị tư nhân trong khu nhà giàu ở thủ đô cho biết xảy ra không ít trường hợp xông vào cửa hàng, xé tung gói bánh quy hoặc kẹo và ăn ngấu nghiến📖. "Những người đó làm vậy vì đói quá", nam nhân viên giấu danh tính nói. "Họ thực chất không phải là kẻ cắp".
An Hồng