Theo báo cáo tình hình trẻ em thế giới năm 2019 của Quỹ Nhi đồng Liên h✨iệp quốc (UNICEF), trên thế giới cứ 3 trẻ dưới 5 tuổi thì có một trẻ thiếu dinh dưỡng hoặc thừa c🐼ân. Cứ 3 trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi có 2 trẻ không được cho ăn những thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng giúp phát triển thể chất, trí não.

Tại Việt Nam, theo TTND.PGS.TS. BS Lê Bạch Mai - nguy♕ên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia; Giám đốc Y khoa miền Bắc,❀ Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, kết quả điều tra của Viện Dinh dưỡng Quốc gia các năm cho thấy, tỷ lệ trẻ em thiếu vi chất dinh dưỡng vẫn còn ở mức cao. Nguyên nhân do trẻ không được bổ sung đầy đủ vi chất từ lúc mang thai đến khi ăn dặm, lứa tuổi học đường.

Theo đó, hơn 50% trẻ em dưới 5 tuổi thiếu vi chất ở các mức độ khác nhau. Đây là "nạn đói tiềm ẩn" vì trẻ thiếu vi chất có thể không có biểu hiện rõ nét. Sự thiếu hụt vi chất ở trẻ có thể✅✨ có liên quan đến các hệ lụy dây chuyền như: 24% trẻ em dưới 5 tuổi thấp còi; 6% gầy còm; 6% thừa cân.

PGS.TS.BS Lê Bạch Mai cho biết, trẻ sẽ dễ đối mặt với nhiều nguy cơ, ảnh hưởng xấu đến phát triển trí tuệ, thể chất, hệ miễn dịch suy yếu và có thể dẫn đến tử vong. Can thiệ🍨p và phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng từ sớm giúp tạo nền tảng sức khỏe tốt cho trẻ.

Có nhiều vi chất dinh dưỡng khác nhau và đều cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Theo PGS.TS.BS Lê Bạch Ma🌜i, một số vi chất quan trọng đối với trẻ và thường có nguy cơ cao thiếu hụt bao gồm: vitamin A, sắt, kẽm, iốt, canxi, vitamin D...

Vitamin A

Vitamin A có vai trò 🐻quan trọng trong quá trình tăng trưởng, ảnh hưởng đến thị lực, sự phân 𒉰bào và tăng cường hệ miễn dịch. Trẻ thường có biểu hiện chậm lớn, tổn thương mắt, suy giảm hệ miễn dịch, thường mắc các bệnh nhiễm khuẩn.

Để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng cho trẻ, cụ thể vitamin A, bố mẹ nên bổ sung thường xuyên các loại thực phẩm giàu vitamin A như rau quả có màu cam hoặc màu vàng đậm (cà rốt, cà chua, đu đủ, quả gấc, x𝕴oài, bí đỏ...), rau xanh (mồng tơi, rau đay, rau dền..) hoặc các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật như (gan, thịt, cá, trứng sữa) trong chế độ ăn của trẻ.

Bên cạnh chế độ ăn, bố mẹ cũng nên duy trì bổ sung viên uống vitamin A cho trẻ theo định kỳ 6 tháng một lần. Liều lượng theo sự chỉ định của 🍨bác sĩ chuyên kh♚oa.

Vitamin D

Theo PGS.TS.BS Lê Bạch Mai, là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh còi xương,♓ có thể để lại di chứng suốt đời. Để bù đắp nguồn vitamin D trẻ bị thiếu hụt, bố mẹ nên cho trẻ tắm nắng khoảng 10✱ phút mỗi ngày, trước 9h và nên luân phiên thay đổi vị trí phần da tiếp xúc với ánh nắng.

Trẻ nê🥂n thường xuyên ăn các loại thực phẩm giàu vitamin D ꧋như các loại cá béo (cá hồi, cá mòi, cá trích, cá basa), hàu, tôm, cua, lòng đỏ trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa. Phụ huynh nên tham vấn ý kiến của bác sĩ để cho trẻ uống bổ sung với liều lượng cân bằng hợp lý giúp trẻ phát triển tốt.

Canxi

98% canxi nằm ở xương và răng nên rất cần thiết đối với hệ xương đang phát triển của trẻ. Thiếu canxi có thể dẫn đến bệnh còi xương ở trẻ nhỏ và loãng xương trong tương lai. PGS.TS.BS Lê Bạch Mai cho biết, để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng canxi cho trẻ, bố mẹ nên cho con ăn các loại thực phẩm giàu canxi như: tôm, tép, cua, cá, sữa, phomai, rau dền, raꦬu mồng tơi...

Iốt

Iốt là vi chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của cơ thể, tổng hợp hormon tuyến giáp, duy trì th𝔍ân nhiệt, phát triển xương, quá✅ trình biệt hóa và phát triển của não và hệ thần kinh trong thời kỳ bào thai.

Khi cơ thể bị thiếu iốt, tuyến giáp làm việc nhi🌠ều hơn để tổng hợp thêm 𒅌nội tiết tố giáp trạng nên tuyến giáp to lên, gây ra bướu cổ. Khi thiếu iốt nặng, trẻ sinh ra có thể bị đần độn với tổn thương não vĩnh viễn.

Ngườiౠ mẹ thiếu iốt trong quá trình mang thai sinh con có nguy cơ bị các khuyết tật bẩm sinh như liệt tay, chân, nói ngọng, điếc, câm, mắt lác. Trẻ bị thiếu iốt chậm phát triển trí tuệ, chậm lớn, nói ngọng, học kém, thiếu nặng trẻ có thể bị đần độn. Cá biển, rong biển, rau cải xoong, tảo... là những thực phẩm giàu iốt bố mẹ nên ᩚᩚᩚᩚᩚᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ𒀱ᩚᩚᩚbổ sung cho con.

Kẽm

Nh𝓰iều căn bệnh nghiêm trọng liên quan đến việc thiếu hoặc thừa kẽm, nhất là đối với trẻ như: chậm phát triển trí não, chiều cao, rối loạn chức năng xương chậm dậy thì và giảm chức năng sinh dục. Thiếu vi chất này còn khiến bé biếng ăn và suy dinh dưỡng kéo dài.

Bố mẹ nên🌌 cho trẻ ăn các loại như hàu, trai, sò, thịt nạc đỏ (lợn, bò), ngũ cốc thô, các loại đậu, cá, các loại rau củ, và trái cây... để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng.

Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, mẹ cho bé bú mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời để bổ sung thêm lượng kẽm cần thiết. Vì so 🃏với sữa tươi hay sữa công thức lượng kẽm trong sữa mẹ sẽ giúp trẻ dễ hấp thu hơn. Trường hợp con thiếu kẽm ở mức độ nặng cần phải bổ sung bằng viên uống. Mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ, không được tự ý bổ sung vì sẽ gây ra nhiều biến chứng đáng tiếc do ngộ độc kẽm.

Sắt

Thiếu máu và thiếu sắt ở trẻ nhỏ có thể dẫn tới chậm phát triển về tinh thần thể chất và ảnh hưởng xấu khác tới sức khỏe. Trẻ được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời thườn💝g ít khi bị thiếu sắt do nguồn dự trữ sắt từ mẹ truyền sang vẫn đủ cung cấp trong giai đoạn này. Tuy nhiên, khi trẻ lớn hơn, nhất là giai đoạn chuyển sang ăn dặm thường bị thi🦹ếu hụt chất sắt do chế độ ăn uống không đủ hoặc khả năng hấp thu sắt ở trẻ kém.

Để phòng chống , trong chế độ ăn hàng ngày bố mẹ nên 🔜tăng cường bổ sung các loại thực phꦜẩm giàu sắt như thịt bò, thịt heo, thịt gà, gan động vật, rau dền, rau đay mộc nhĩ cho trẻ.

Tuy nhiên, theo PGS.TS.BS Lê Bạch Mai, để xác định chính xác cơ thể trẻ đang t💜hiếu nhữ☂ng vi chất dinh dưỡng nào, thiếu nhiều hay ít, cần bổ sung ra sao, các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đi khám dinh dưỡng.

Tại Nutrihome, có hệ thống máy sắc ký lỏng hiệu năng cao UPLC với độ nhạy và độ đặc hiệu cao có khả năng định lượng nồng độ vi chất ở mức thấp (nanogram/ml). Ngoài ra, hệ thống máy đánh giá thành phần cơ thể cho kết quả đến 50 thông số khác nhau cùng nhiều máy móc chuyên dụng cho ngành dinh dưỡng khác. Từ đó, bác sĩ có thể xác định chính xác tình trạng dinh dưỡꦏng của trẻ và lên phác đồ tư vấn, điều trị, hướng dẫn thực đơn phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng cho trẻ phù hꦏợp.

Ngọc An