Cái tên Donald Trump không có trong lá phiếu ngày 8/11, nhưng cu꧂ộc bầu cử giữa kỳ có thể cung cấp manh mối quan trọng về tương lai chính trị của cựu tổng thống Mỹ.
Ông Trump tối 3/11 tổ chức một cuộc vận động ở thành phố Sioux, bang Iowa với sự góp mặt của một số thành viên nổi bật từ đảng Cộng hòa như Thống đốc Iowa Kim Reynolds v𒆙à thượng nghị sĩ Chuck Grassley.
Nhưng nguồn gốc dẫn tới buổi vận động này và lời giải thích về nó cho thấy phe Cộng hòa dường như đang đ🧸iều chỉnh lại quan điểm của họ về những lợi ích mà ông Trump có thể mang lại⛄ cho đảng.
Các đảng viên Cộng hòa tại Iowa cho biết họ đã tiếp cận ông Trump khoản🎐g một tháng trước và chuyến đi tới thành phố Sioux của cựu tổng thống Mỹ được qꩵuyết định sau khi một cuộc thăm dò do Des Moines Register thực hiện cho thấy Grassley đang dẫn trước khá sít sao so với đối thủ đảng Dân chủ Mike Franken.
Chủ tịch đảng Cộng hòa bang Iowa Jeff Kaufmann cho hay họ lo ngại khu vực phía tây bang, trong đó có cả thành phố Sioux, đang bị lãng quên so với phần phía đông. Vì thế, việc ông Trump đến và thúc đẩy cử tri đi bầu cho đảng Cộng hòa càng trở nên cấp tꦫhiết hơn.
Một số thành viên đảng Cộng hòa khao khát nhận được sự ủng hộ của Trump. Thượng nghị sĩ Marco Rubio đã đích thân mời ông thực hiện một cuộc mít 🍸tinh ở F🍒lorida, nơi ông dừng chân tại hạt Miami-Dade, khu vực được cho là nghiêng về đảng Cộng hòa.
Theo bình luận viên Bernd Debusmann Jr. từ BBC, cuộc bầu cử giữa kỳ sẽ cho thấy liệu đảng Cộng hòa có trở thành "đảng của Trump" như lời con trai ônඣg, Eric Trump, thường mô tả hay không.
Nhiều nhà quan sát chính trị coi cuộc bầu cử giữa kỳ là 🅺một bài kiểm tra xác thực nhất về ảnh hưởng của Trump trong đảngꦺ cũng như tiềm năng ông có thể tranh cử tổng thống vào năm 2024 lớn đến đâu.
Trong các cuộc tranh cử sơ bộ của đảng Cộng hòa, nơi những ứng viên được bầu chọn để cạnh tranh với các đối thủ đảng Dân chủ, 221 ứng viên được ông Trump ủng hộ đã🎉 giành chiến thắ🅠ng và chỉ 20 người thất bại.
Tỷ lệ thành công của các ứng viên được Trump ủng hộ là 89%, dù giới chuyên gia nói rằng nhiều người trong đó trên🐼 thực tế đã có cơ hội chiến thắng lớn ngay cả khi chưa được cựu tổng thống Mỹ hậu thuẫn.
Với Trump, thành công của các ứng viên như vậy có thể✅ là cơ hội để ông đánh giá mức độ ảnh hưở🍨ng của bản thân đối với cử tri Mỹ.
"Một tౠrong những thước đo ảnh hưởng chính trị quan trọng là khả năng ꧂hậu thuẫn các ứng viên và cơ hội chiến thắng của họ", John Hudak, chuyên gia cấp cao tại Viện Brookings, trụ sở tại Washington, cho hay.
Hudak lưu ý chiến thắng của các ứng viên Cộng hòa có thể giúp Trump tron🦹g♕ tương lai, nhưng cuộc bầu cử giữa kỳ cũng là "con dao hai lưỡi" đối với ông.
"Nếu ứng viên được Trump hậu thuẫn thua cuộc, điều này sẽ đặt ra câu hỏi về độ nhạy bén c🥀hính trị của ông", chuyên gia này nói.
Doug Heye, cựu phát💃 ngôn viên Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa, tỏ ra hoài nghi về vai trò của Trump trong thành công của các ứng viên Cộng hòa, bởi theo ông, trong các sự kiện vận động, Trump thường 🌄có xu hướng tập trung vào bản thân ông nhiều hơn.
ౠTrong lịch sử, những cuộc chạy đua cho ghế tổng thư ký bang thường không được công chúng Mỹ quan tâm. Nhiệm vụ chủ yếu của tổng thư ký bang là phụ trách toàn bộ công tác bầu cử của bang như thực thi các quy định bầu cử, giám sát bầu cử, đăng ký cử tri, kiểm phiếu. Ngoài ra, tổng thư ký bang còn chịu trách𒈔 nhiệm quản lý công chứng viên, lưu trữ hồ sơ hành chính.
Nhưng giờ đây, các cuộc đua như vậy trở thành tâm điểm chú 🔴ý, đặc biệt khi một số ứng viên đảng Cộng hòa được đề cử cho những vị trí này, như Mark Finchem ở Arizona hay Kristina Karamo ở Michigan, đang lặp l𝔍ại những tuyên bố của ông Trump rằng cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 là "gian lận và bị đánh cắp".
Một số𒉰 chuyên gia đánh giá việc các đồng minh của Trump được bầu trở thành tổng thư ký bang sẽ giúp ích rất nhiều cho ông nếu cựu tổng thống Mỹ quyết định tranh cử ra tổng thống vào📖 năm 2024.
"Việc đảng viên Cộng hòa giành những vị trí tổng thư ký bang sẽ vô cùng hữu ích trong trường hợp cuộc bầu cử xảy ra tra🅘nh chấp", Matt Lacombe, giáo sư về chính trị Mỹ tại Đại học Case Western Reserve ở Ohio, giải thích. "Có đồng minh, dù ở cấp quốc gia hay địa phương, đều mang đến lợi ích nhất định cho tương lai chính trị của ông Trump".
Heye thậm chí bày tỏ𝔍 lo ngại các tổng thư ký bang thân cận với Trump còn có khả năng "chuyển hướng kết quả bầu cử " theo hướng có lợi cho ông.
Theo giới quan sát, Trump sẽ có được lợi íc﷽h rõ ràng nhất nếu đảng Cộng hòa giành được quyền kiểm soát Hạ viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ, điều đang được hầu hết các nhà phân tích chính trị 𓆉dự đoán.
Nếu điều này xảy ra, ủy ban điều tra của Hạ viện về vụ bạo loạn Đồi Capitol ngày 6/1/2021 có thể bị đình chỉ. Ông Trump lâu nay vẫn cố gắng mô tả cuộc điều tra của ủy ban này là "săn phù thủy" nhằm đánh lạc h🦹ướng cử tri khỏi những "thảm họa" điều hành mà đảng Dân chủ phạm phải.
"Ủy ban điều tra bạo loạn Đồi Capitol có thể bị giải thể khi đảng Cộng hòa nắm Hạ viện", Grant Reeher, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Syracuse,ܫ nhận định. "Hoặc nꦜó có thể minh oan cho ông ấy".
Trong khi đó, các đảng 𒉰viên Cộng hòa tại Hạ viện cũng đã thảo luận ꧟về việc khởi động các cuộc điều tra của riêng họ nhắm vào Tổng thống Biden nếu họ giành được thế đa số tại cơ quan này.
Nếu đảng Cộng hòa giành chiến thắng cuộc bầu cử giữa kỳ, "đây sẽ﷽ là thắng lợi lớn đối với Donald Trump và những đồng mi⛄nh của ông sẽ được tiếp thêm rất nhiều sức mạnh", David Gergen, cố vấn Nhà Trắng cho 4 đời tổng thống Mỹ, bình luận.
Theo Gergen, khi đó đảng Cộng ♎hòa sẽ rất khó ngăn được bước tiến và ảnh hưởng của Trump trong đảng. "Ông ấy sẽ trở thành ứng viên tiềm năng nhất cho vai trò đại diện đảng tranh cử tổng thống năm 20♏24", ông nói.
Trump đế🐓n nay vẫn chưa công bố ý định tranh cử tổng thống vào năm 2024. Nhưng cuộc mít tinh ngày 7/11 tại thành phố Dayton, bang Ohio đã mang đến gợi ý rõ ràng nhất rằng ông sẽ hiện thực hóa kế hoạch của mình.
"Tôi sẽ đưa ra thông báo rất quan trọng vào thứ ba, ngày 15/11 tại Mar-a-Lago, Palm Beach, bang Florida", ông Trump nói trước đám đông người ủng hộ trong cuộc mít tinh, nhưng không công bố𒆙 thêm chi tiết. Tuyên bố này là dấu hiệu mới nhất cho thấy ông Trump có thể sẽ tái tranh cử tổng thống hai năm tới.
Đa phần các chuyên gia đều cho rằn🔜g Trump sẽ được ghi công nếu đảng Cộng hòa thể hiện tốt trong cuộc bầu cử giữa kỳ, qua đó mở rộng đường tranh cử tổng thống của ông. Nhưng số khác lưu ý🌺 rằng Trump vẫn có thể ra tranh cử, bất kể các ứng viên được ông hậu thuẫn có kết quả ra sao trong bầu cử giữa kỳ.
"Nếu ứng viên được ông hậu thuẫn thua cuộc, Trump sẽ tuyên bố rằꦉng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp", chuyên gia Hudak từ Viện Brookings nói. "Cuối cùng nó vẫn củng cố nền tảng ủng hộ của ông ấy".
Vũ Hoàng (Theo BBC, Politico, Guardian)