“Star Wars” ở phương Tây
Star Wars (tựa Việt là Chiến tranh giữa các vì sao) ra đời lần đầu tiên vào năm 1977. Tác phẩm có kinh phí 11 triệu USD đặt bối cảnh tại “một thời xưa, rất xưa ở một dải thiên hà xa, rất xa” và kể về cuộc đối đầu giữa phe nổi loạn với thế lực Galatic Empire. Chàng trai trẻ Luke Skywalker (Mark Hamill thủ vai) dần được vị Jedi Obi Wan (Alec Guinness) dạy cho cách điều khiển thần lực “The Force”. Luke đại diện cho phe thiện, với sự hỗ trợ của công chúa Leia (Carrie Fisher), tay buôn Han Solo (Harrison Ford) và bộ đôi người máy C3PO - R2D2. Những con người nhỏ nhoi đó phải đương đầu với đế chế hắc ám mà🗹 hung thần Darth Vader (James Earl Jones lồng tiếng) đại diện...
Bộ phim vay mượn nhiều yếu tố từ các phim kinh điển của Nhật là The Hidden Fortress và Yojimbo, kèm theo kỹ xảo mang tính đột phá thời bấy giờ. Song bản thân đạo diễn Lucas vẫn hoài nghi về khả năng thành công của bộ phim. Sau khi tới trường quay bộ phim Close Encouters of the Third Kind của người bạn Steven Spielberg, Lucas tin rằng tác phẩm này sẽ thành công hơn Star Wars của mình. Spielberg lại tin điều ngược lại, dẫn tới cuộc cá cược đổi 2,5% lợi nhuận bộ phim của người này cho người kia. Cuộc cá cược này đến nay vẫn đem lại cho Spielberg rất nhiều tiền bởi thành công của Star Wars là chưa từng có tiền lệ.
Vào thời điểm Star Wars ra rạp, George Lucas quyết định đi nghỉ ở Hawaii cùng vợ. Mãi tới khi ông thấy một bản tin truyền hình nói về việc Star Wars đang tạo ra cơn sốt chưa từng có tại các rạp chiếu trên toàn nước Mỹ, ông mới nhận ra mình đã sai lầm đến thế nào về đứa con tinh thần. Star Wars khiến cả nước Mỹ say mê và giúp tất cả dàn diễn viên vụt sáng trở thành những ngôi sao. Ba tuần sau khi bộ phim được chiếu, cổ phiếu của hãng 20th Century Fox tăng gấp đôi. Với 461 triệu USD doanh thu tại Mỹ và 314 triệu USD doanh thu tại các thị trường quốc tế, Star Wars vượt qua Jaws (1975) để trở thành phim ăn khách nhất mọi thời đại lúc bấy giờ. Nếu quy đổi tỷ giá lạm phát ra💖 thời điểm hiện tại thì doanh thu bộ phim tương đư๊ơng khoảng 2,8 tỷ USD.
Không chỉ thành công rực rỡ về doanh thu, Star Wars còn nhận 10 đề cử Oscar năm 1978 và chiến thắng sáu hạng mục, chủ yếu dành cho Âm thanh và Kỹ xảo mang tính đột phá. Hơn một thập niên sau, bộ phim được đưa vào Viện Lưu trữ phim Mỹ bởi “những ảnh hưởng sâu sắc về văn hóa”. Tác phẩm này luôn nằm trong danh sách những phim được ưa thích nhất mọi thời đại và nổi tiếng tới mức một nhân vật trong loạt phim How I Met Your Mother từng khẳng định: “Trên đời này, những người duy nhất chưa từng xem Star Wars là dàn diễn viên phim đó bởi họ đã đưꦡợc sống trong nó rồi”.
Sau tập phim đầu mang tính lịch sử, hai tập kế tiếp là The Empire Strikes Back (1980) và Return of the Jedi (1983) được trình làng trong sự đón nhận nhiệt liệt từ người hâm mộ lẫn giới phê bình. Ba tập phim trên được biết tới với cái tên “Origina🅠l Trilogy” (Ba tập phim gốc).
Tới năm 1999, đạo diễn George Lucas quyết định cho ra mắt tập phim The Phantom Menace để giới thiệu về những sự kiện “tiền Star Wars”. Vào ngày bộ phim ra mắt, hàng loạt công ty tại Mỹ đã phải đóng cửa vì... nhân viên bỏ việc để tới rạp xem phim. Ước tính có ✨khoảng 2,2 triệu nhân viên công sở nghỉ việc vào dịp cuối tuần đó và gây thiệt hại khoảng 293 triệu USD cho các công ty mà họ làm việc. Thành công này dẫn đến🌃 hai tập phim tiếp theo là Attack of the Clones (2002) và Revenge of the Sith (2005) - kết thúc “Prequel Trilogy”.
Các ngôi sao tham gia loạt phim mới này đều là những tên tuổi được biết đến như Liam Neeson, Samuel L. Jackson, Hayden Christensen, Ewan McGregor hay Natalie Portman. Dù k𓃲hông được đánh giá cao về nội dung như “Original Trilogy”, “Prequel Trilogy” vẫn phá nhiều kỷ lục phòng vé và nằm trong danh sách những phim ăn khách nhất mọi thời đại.
Ở phương Tây, Star Wars đã vượt qua khuôn khổ một loạt phim thông thường và trở thành hiện tượng văn hóa. Ngày 4/5 hàng năm được chọn làm “Ngày Star Wars” còn những nhân vật như Darth Vader, Luke Skywalker hay Han Solo... đều thường xuyên xuất hiện trong các lễ hội hóa trang, những câu chuyện phiếm thường ngày. Tổng doanh thu của sáu tập phim đạt 4,38 tỷ USD và nếu tính cả các trò chơi điện tử, loạt phim truyền hình, đồ chơi... ăn theo tựa phim này thì Star Wars là một thương hiệu trị giá tới 30,7 tỷ USD.
Chưa tạo nên cơn sốt tại Việt Nam
Dù đã trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa điện ảnh phương Tây, tại Việt Nam, Star Wars vẫn chưa thực sự hấp dẫn được khán giả đại chúng. Có nhiều lý do khiến tựa phim này chưa chinh phục được phần đông khán giả. Tại Việt Nam, những bản phim Star Wars đ𓄧ầu tiên có mặt tại thị trường vào khoảng đầu thập niên 1𓆏990 qua các băng video lậu với chất lượng kém.
Ngay cả khi loạt phim “Prequel Trilogy” ra mắt, các rạp tại Việt Nam thời điểm đó cũng chưa chiếu loạt bom tấn này từ đầu (tập ba ra rạp nhưng không hút khách). Những người ưa thích điện ảnh chỉ có thể tự tìm kiếm phim thông qua đĩa VCD hay trên Internet một cách nhỏ lẻ, thay vì có một cộng đồng hâm mộ hùng hậu. Bản thân loạt phim này cũng thuộc thể loại khoa học viễn tưởng, vốn không phải “gu” của phần đông khán giả Việt Nam. Với thời lượng trung bình trong khoảng hai 𒊎tiếng rưỡi, đây có vẻ như là một lựa chọn “khô khan” nếu đem so sánh với nhiều phim hành động giải trí khác.
Tháng này, Star Wars tái xuất với phần bảy mang tên The Force Awakens. Tại phương Tây, cơn sốt Star Wars đã được bắt đầu từ vài tháng trước khi lượng đặt vé trước qua mạng đã đạt mức kỷ lục. Sau tròn một thập niên, bom tấn này sẽ lại xuất hiện tại các rạp chiếu. Ở thị trường Việt Nam, bộ phim ra mắt từ ngày 18/12 với cái tên Thần Lực thức tỉnh.
Tình hình hiện nay đã khác so với hơn chục năm trước, khi khán giả có thể dễ dàng tìm hiểu về loạt phim kinh điển này qua mạng Internet và tới rạp để xem phim. Đạo diễn của bộ phim là J.J.Abrams cũng là người thực hiện Star Trek Into Darkness - tác phẩm thuộc tựa phim khoa học viễn tưởng Star Trek đến với khán giả Việt Nam cách đây hai năm và nhận được nhiều phản ứng tích cực. Star Wars: The Force Awakens được trông đợi là chất xúc tác đưa loạt phim huyền thoại này đến với khán giả đại chúng Việt Nam và mở đường cho những🏅 bom tấn♓ tiếp theo thuộc thương hiệu này.
Thịnh Joey