Nam thanh niên 25 tuổi (thường trú Đồng Nai, ở trọ TP HCM) và bạn gái 22 tuổi (ngụ Bình Dương) vừa được xác định mắc đậu mùa khỉ, nhưng đều không đi nước ngoài, không tiếp xúc người nước ngoài trong 21 ngày qua (thời gian ủ bệnh). Giới chức y tế xác nhận hai người này khởi bệnh đậu mùa khỉ tại nơi cư trú - gọi là ca bệnh nội địa. Hiện chưa ꦕrõ nguồn lây bệnh cho cả hai.
Ngày 27/9, Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM Nguyễn Văn Vĩnh Châu cho rằng khi thế giới xuất hiện một tác nhân mới, biến thể mới, như virus đậu mùa khỉ, thì một thời gian sau bệnh xuất hiện tại Việt N🐎am - tức ca nội địa, "là điều phổ biến thường gặp".
"Về nguyên tắc, những ca bệnh nội địa này có nguồn gốc từ du nhập, tức bệnh từ nước ngoài đã du nhậpᩚᩚᩚᩚᩚᩚᩚᩚᩚ𒀱ᩚᩚᩚ vào Việt Nam, tác nhân gây bệnh thầm lặng lây truyền vài thế hệ trước khi bị phát hiện tro🦂ng cộng đồng", bác sĩ Châu nói, thêm rằng "hai ca mới phát hiện này chỉ là phần nổi của tảng băng".
Giữa năm ngoái, TP HCM cũng ghi nhận hai ca đậu mùa khỉ đầu tiên, song họ đều bị lây nhiễm từ nước ngoài và khi về nước được cách ly điều trị kịp thời n🌟ên không lây lan cộng đồng.
PGS.TS.BS Đỗ Văn Dũng, Trưởng Khoa Y tế công cộng, ĐH Y dược TP HCM, cũng đánh giá "bệnh có thể đã du nhập Việt Nam và lây truyền từ ngư𒉰ời sang người trong cộng đồng". Ông cho rằng trước đây các ca nhiễm chủ yếu được ghi nhận tại những nước xa Việt Nam như châu Phi, châu Âu, cơ hội bệnh xâm nhập thấp. Tuy nhiên vài tuần nay, số ca mắc đậu mùa☂ khỉ ở Trung Quốc và một số nước Đông Nam Á như Thái Lan tăng cao. Cụ thể, trong tháng 8, Trung Quốc ghi nhận hơn 500 ca, Thái Lan thêm 145 trường hợp, xu hướng tiếp tục tăng nhanh.
Đây là những nước có nhiều hoạt động giao lưu với Việt Nam, tần suất người dân qua lại tiếp xúc nhiều hơn, do đó khả năng lây nhiễm bệnh cao hơn. Vấn đề cần quan tâm hiện nay không chỉ người đến từ khu vực châu Phi mà cả người đi lại từ các nước lân cận n👍hư Trung Quốc, Thái Lan, theo ông Dũng.
"Trong bố🦩i cảnh toàn cầu hóa, giao thương du lịch dễ dàng giữa các quốc gia như hiện nay, nguy cơ bệnh từ nước ngoài xâm nhập vào và lây lan là ♕hoàn toàn có thể", bác sĩ Lương Chấn Quang, Phó Khoa Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật, Viện Pasteur TP HCM, khuyến cáo.
Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP HCM (HCDC) đang tiếp tục điều tra dịch tễ, xác định nguồn lây hai ca nội địa, song các chuyên gia nhận định "có thể rất khó xác định". Điều này tương tự dịch Covid trước đây, giai đoạn đầu của dịch đ♍a số bệnh nhân ngoại nhập, sau đó đến giai đoạn F0 bị lây nội địa thì rất khó tìm ra nguồn gốc.
Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng của Đại học Oxford (OUCRU) đang giải mã trình tự gene virus để so sánh với hai ca bệnh đầu tiên Việt Nam có nguồn nhiễm bệnh từ nước ng💞oài.
Trong bối cảnh hiện nay, để phòng tránh dịch bệnh lây laဣn rộng trong cộng đồng, các chuyên gia khuyến cáo mỗi người dân cần nâng cao ý thức, tuân thủ các hướng dẫn của ngành y tế. Không phân biệt hay kỳ thị người bị nhiễm để khuyến khích người bệnh có triệu chứng đi khám, không giấu bệnh, từ đó giúp việc kiểm soát bệnh tốt hơn.
"Người dân cần cảnh giác nhiều hơn, song🏅 không nên quá lo sợ vì ꧑tiếp xúc gần mới có nguy cơ lây", phó giáo sư Dũng nói.
Bác sĩ Quang khuyến cáo người có triệu chứng sốt, phát ban cấp tính dạng mụn mủ quanh bộ phận sinh dục, lòng bàn tay, chân, thân mình, mặt, cần liên hệ ngay cơ sở y tế để đư💜ợc theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.
Bệnh đậu mùa khỉ lây truyền từ người qua người kể từ khi xuất hiện tr♑iệu chứng đầu tiên, qua tiếp xúc trực tiếp, bao gồm cả quan hệ tình dục, qua giọt bắn lớn. Cố gắng tránh tiếp xúc gần với bệnh nhân đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở, nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, thông báo cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.
Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tꦅiết đường hô hấp. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng. Thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường v൩ận động thể lực, nâng cao sức khỏe.
Dịch đậu mùa khỉ bùng phát vào tháng 5/2022, xuất hiện tại những nước chưa từng có virus lưu hành trước đây như Mỹ, Anh, Thụy Điển, Bỉ, Thái Lan, Ấn Độ, Tây Ban Nha... Đến nay tổng số ca nhiễm toàn thế giới là hơn 90.000, chủ yếu là nam giới có quan hệ tình dục đồng tính. Tỷ lệ tử vong do bệnh đậu mùa khỉ là 0-11% và cao hơn ở trẻ nhỏ. Ngày 23/7/2022, WHO tuyên bố đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế, xếp vào nhóm b♍ệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Hiện Việt Nam chưa có vaccine và thuốc đặc trị cho đậu mùa khỉ, 𒅌chỉ có vaccine bệnh đậu mùa.
Lê Phương