Các tác dụng phụ có thể xuất hiện trong điều trị và kéo dài đến khi kết thúc liệu pháp hoặc xảy ra vài tháng, vài năm sau điều trị. Một số biến chứng do hóa trị là vĩnh viễn nhưng cũng có thể giảm dần theo thời gian. Tác dụng phụ từ hóa trị ở mỗi người là khác nhau và thường khó ngăn ngừa. Các bác sĩ có thể đánh giá ảnh hưởng giúp bệnh nhân chọn thuốc và liệu pháp phù hợp. Dưới đây là 11 tác dụng phụ thường gặp theo Medical News Today.

Mệt mỏi

🌠Hóa trị ung thư thường gây ra mệt mỏi và có thể kéo dài cho đến khi kết thúc điều trị. Nếu tình trạng này vẫn tiếp diễn sau hóa trị, bạn nên gặp bác sĩ để xác định lý do cụ thể và các biện pháp kiểm soát triệu chứng.

Rụng tóc

ꦬRụng tóc là tác dụng phụ phổ biến. Theo nghiên cứu của Italy, 65% người đang hóa trị bị rụng tóc, tỷ lệ có thể tăng lên tùy thuộc vào thuốc. Người bệnh có thể bị rụng một phần hoặc toàn bộ và thường mọc lại sau điều trị. Ở một số người, tóc mọc lại có kết cấu hoặc màu khác. Nếu người bệnh trải qua hóa trị liệu cường độ cao trong thời gian dài có thể tóc không mọc lại.

Sức khỏe tâm thần

🎃Hóa trị ung thư có thể khiến người bệnh bị ảnh hưởng sức khỏe tâm thần như lo lắng, trầm cảm và tự ti về cơ thể (thường gặp ở người sống sót sau ung thư). Tập hợp 24 nghiên cứu ở 7 quốc gia với hơn 4.000 bệnh nhân ung thư cho thấy, có 20% người bị trầm cảm sau một thời gian điều trị.

Loãng xương

🐟Hóa trị có thể ảnh hưởng đến các tế bào trong xương và tủy, đẩy nhanh quá trình loãng xương. Phương pháp này cũng khiến người bệnh gặp các vấn đề về xương khác do thiếu vitamin D. Người bệnh có nguy cơ mất xương cao nên đo mật độ xương cơ bản trước khi bắt đầu các liệu pháp hóa trị giúp xác định hiệu quả điều trị và đề xuất các biện pháp phòng ngừa.

Bệnh răng miệng

♏Các tác dụng phụ lâu dài của phương pháp này là tăng nguy cơ mắc các vấn đề về răng miệng như sâu răng và ê buốt. Các liệu pháp điều trị khác cũng có thể ảnh hưởng đến nướu răng hoặc sản xuất nước bọt ít hơn. Người điều trị ung thư đầu và cổ thường gặp vấn đề về răng nhiều hơn.

Bệnh phổi

ꦗHóa trị có thể gây giảm dung tích phổi, gia tăng mô sẹo (xơ phổi), viêm phổi, khó thở hoặc hụt hơi. Các vấn đề về phổi xảy ra khác nhau với các loại thuốc cụ thể và nhiều hơn khi xạ trị vùng ngực. Người có nguy cơ cao mắc các bệnh phổi khác nên thảo luận với bác sĩ trước khi lựa chọn các phương pháp điều trị.

Bệnh tim

♛Hóa trị có thể gây ra tác dụng phụ lên tim như nhịp tim không đều hoặc loạn nhịp tim, bệnh tim mạch, huyết áp cao, suy tim sung huyết, bệnh van tim và đột quỵ. Theo nghiên của cứu Mỹ, một số tác dụng phụ liên quan các biến chứng tim mạch có thể không xảy ra cho đến sau 20 năm điều trị ung thư. Các triệu chứng này thường rõ ràng hơn ở người ung thư phổi xạ trị ngực.

Tổn thương thần kinh

ꦏTổn thương dây thần kinh hoặc bệnh thần kinh ngoại biên là một tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư, trong đó có hóa trị. Các yếu tố như chế độ ăn uống, tình trạng bệnh khác và loại thuốc hóa trị cũng là nguy cơ làm tổn thương thần kinh. Triệu chứng này có thể cải thiện theo thời gian nhưng với một số người là vĩnh viễn.

Ảnh hưởng nhận thức

𝓡Một nhóm các vấn đề về nhận thức liên quan trí nhớ, khả năng tập trung gọi là "não hóa trị" có thể xảy ra muộn ở người hóa trị ung thư. Triệu chứng thường là hay quên, hay làm mất đồ đạc, suy giảm trí nhớ, gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động đòi hỏi đa tác vụ hoặc duy trì sự chú ý. Xạ trị cho khối u não cũng gây ra các vấn đề nhận thức tương tự.

Ảnh hưởng nội tiết

Các phương pháp điều trị ung thư (hóa trị, xạ trị, kết hợp cả hai) có thể ảnh hưởng đến nội tiết phụ nữ, khiến người bệnh gặp có các triệu chứng♈ như thay đổi ham muốn tình dục, bốc hỏa, kinh nguyệt ít, gặp vấn đề trong kiểm soát bàng quang. Các triệu chứng này có thể hết sau điều trị. Nam giới cũng gặp các triệu chứng như mất ham muốn tình dục, rối loạn cương dương và bốc hỏa do điều trị ung thư tuyến tiền liệt, tinh hoàn và các liệu pháp ảnh hưởng đến tuyến giáp.

Vô sinh

⛄Vô sinh do hóa trị ung thư là một rủi ro đối với một số người. Người bệnh nên thảo luận với bác sĩ về nguy cơ vô sinh trước khi hóa trị. Nếu có kế hoạch sinh con trong tương lai, bạn có thể áp dụng phương pháp bảo quản phôi hoặc tinh trùng còn sống, cho phép có con ngay cả khi vô sinh.

Mai Cát
(Theo Medical News Today)