BS.CKI Nguyễn Thị Kim Dung, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết melanin là sắc tố quyết định đến màu da, màu mắt và màu tóc của mỗi con người. Tăng sắc tố♉ là tình trạng tăng sinh quá nhiều melanin ở một số vùng da nhất định trên cơ thể, thường gặp nhất là da mặt. Đặc trưng của tăng sắc tố là sự xuất hiện của những mảng da phẳng, tối màu hơn vùng da xung quanꦉh với kích thước lớn nhỏ và hình dạng khác nhau. Trong đó, phổ biến là nám, sạm nắng và đồi mồi.
Nám xảy ra khi nội tiết tố thay đổi, thường gặp ở phụ nữ mang thai và tiền mãn kinh. Nám chủ yếu ở vùng trán, hai bên má, mũi và ở những vùng da khác trên cơ thể. Sạm nắng biểu hiện qua những đốm da nâu sạm ở những khu vực tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như bàn tay, mặ𒉰t. Đồi mồi có màu sắc trải dài từ nâu nhạt đến đen, xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể. Tình trạng tăng sắc tố này chủ yếu do tia UV 💝từ ánh nắng mặt trời gây ra.
Tăng sắc tố da không ảnh hưởng ✨nhiều đến sức khỏe, tuy nhiên, cũng có thể là triệu chứng của một bệnh lý nào đó. Để phòng ngừa tình trạng này, bác sĩ Kim Dung đưa ra 6 lưu ý dưới đây:
Hạn chế tổn thương da: Tránh gãi, cạy những thương tổn, vì có😼 thể gꦛây viêm nhiễm, làm trầm trọng tình trạng tăng sắc tố da.
Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Tia UV khiến các sắc tố 𒁏hoạt động quá mức, làm các đốm đen trở nên sẫm màu hơn. Nên bôi kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên và thoa lại mỗi hai tiếng sau khi đi ra ngoài; kết hợp với đội mũ r💞ộng vành, đeo kính râm, mặc áo khoác.
Chống oxy hóa gây viêm và lão hóa da: Điều chỉnh chế đ🐠ộ ăn uống khoa học, bổ sung thực phẩm chứa nhiều chất béo không bão hòa (omega-3 và omega-6), các loại rau quả vào thực đơn giú𓄧p giảm viêm và lão hóa da.
Cẩn trọng khi sử dụng mỹ phẩm: Nên lựa chọn mỹ phẩm phù hợp, an toàn và không gây kíc🍌h ứng cho da. Mỹ phẩm cần có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng và duy trì thói quen chăm sóc da đúng cách.
Cân nhắc khi sử dụng các loại thuốc có nguy cơ làm tăng sắc tố. Nên ngưng dùng thuốc khi thấy làn da xuất hiện những đốm nâu, đen, đồng thời ꧑đến gặp bác sĩ để được ki🍸ểm tra, tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Hạn chế căng thẳng: Stress kéo dài có thể kích thích sắc tố melanin sản sinh. Do đó, cần kiểm soát căng thẳng, giữ tinh thần luôn thoải mái, tránh thức khuya hoặc ꦅlàm việc quá sức.
Ngoài việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nám, sạm có thể xuất phát từ nội tiết tố thay đổi; các bệnh nội khoa; ảnh hưởng của thuốc, hóa chất và kim loại nặng. Phản ứng viêm sau khi xuấ♛t hiện các bệnh về da như viêm da cơ địa; viêm da tiếp xúc, mụn hay bỏng, tác dụng phụ sau khi peel da... cũng có thể gây tăng sắc tố melanin. Sau khi chữa khỏi những tổn thương, vùng da sẽ trở nên sẫm màu. Đây là cဣhứng tăng sắc tố sau viêm.
Với người mắc chứng gai đen, làn da sẽ trở nêไn dày và sẫm màu ở vùng cổ sau gáy, nách, bẹn. Một số yếu tố, chẳng hạn như mang thai; bệnh addison (giảm chức năng tuyến thượng thận); xơ gan ứ mật nguyên phát... cũng có thể tăng sản xuất melanin.
lưu ý, việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây tăng sắc tố và tình trạng da của mỗi người. Ngay khi thấy những biểu hiện, người bệnh nên tìm đến bác sĩ da liễu🦹 - thẩm mỹ da để được kiểm tra, tư vấn và lên phác đồ điều trị thích hợp. Không nên tự ý dùng thuốc uống hoặc thoa khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ vì có♊ thể làm tình trạng tệ hơn, ảnh hưởng đến quá trình điều trị sau này.
Nguyễn Vân