Vợ tôi dặn hai cha con phải kiêng khem đủ thứ, trong đó có trứng vì gây xơ gan. Tôi không biết thực hư trứng không tốt thế nào nhưng mỗi lần đến b🐷ữa ăn là vợ chồng lại trái ý nhau, sinh lục đục. Nhờ bác sĩ giải đáp giúp gia đình tôi? (Thành Kiêng, 53 tuổi, Sóc Trăng)

Trả lời:

Trứng có chứa chất đạm (protein), chất béo, axit amin, choline và các loại vitamin, 🍒khoáng chất khác cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể, có lợi cho trí não, giúp🀅 giảm cân... Một quả trứng lớn khoảng 50 g có khoảng 72 calo, 6,2 g chất đạm, 5 g chất béo, 1,6 g chất béo bão hòa... Đây là món ăn rất phổ biến, được nhiều gia đình, nhất là trẻ nhỏ yêu thích.

Người khỏe mạnh có thể𒀰 ăn tối đa một quả trứng mỗi ngày. Song, người mắc bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ, tăng men gan... nên hạn chế trứng, chỉ ăn khoảng 2-3 quả mỗi tuần. Người bị gan nhiễm mỡ, xơ gan ở mức độ nặng, men gan tăng quá cao được khuyến khích thay trứng bằng những thực phẩm khác có lợi hơn nhằm giảm tải gánh nặng cho gan.

Sở dĩ có nhiều người lo lắng ăn nhiều trứng không tốt cho gan như bà xã của anh vì trứng có hàm lượng cholesterol cao.ജ Một quả trứng có khoảng 200 mg cholesterol. Nếu ăn quá nhiều trứng (hơn một qu🎀ả mỗi ngày) có thể làm tăng cholesterol trong máu, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, nhất là với người bị gan nhiễm mỡ.

Ngoài trứng, người có bệnh gan nhiễm mỡ nên🦩 chọn lựa và cân đối các thực phẩm có nhiều cholesterol như phô mai, thịt bò, cá mòi, sữa chua... Điều này nhằm cân đối lượng cholesterol ăn vào dưới 300 mg mỗi ngày. Đồ chiên rán, thức ăn nhanh, thịt chế biến sẵn, nội tạng động vật... có chứa nhiều cholesterol nhưng không tốt cho sức khỏe, cần tránh.

Trong trứng có chất phospholipid giúp gan đào thải các độc tố ra khỏi cơ thể. Nếu ăn lượng phù hợp thực phẩm này có thể mang đến lợi ích cho gan. Trường hợp tiêu thụ quá nhiều sẽ làm tăng lượng chất đạm, chất béo khiến gan phải làm việc nhiều hơn để chuyển hóa các chất này. Gan vốn suy yếu do mắc bệnh lý nên khi độc tố quá nhiều, cần chuyển hóa nhiều 𒐪chất... có thể làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh của gan.

Bệnh gan nhiễm mỡ thường có liên quan đến lối sống và chế độ ăn uống. Một số nghiên cứu còn cho thấy nhiều trứng còn có làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Chẳng hạn nghiên cứu của Đại học Khoa học Y tế Tehran (Iran) năm 2017 trên gần 1.000 người phát hiện, những người ăn 2-3 quả trứng mỗi tuần có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu g꧃ấp 3,5 lần so với những người ăn ít hơn 💝2 quả trứng mỗi tuần.

Tuy nhiên, ăn nhiều trứng không gây ra bệnh xơ gan mà có thể khiến gan "quá tải". Gan có chức khả năng tự phục hồi sau có tổn thương. Nhưng khi những tổn thương quá mức trong thời gian dài làm hình thà๊nh các sẹo, mô xơ khiến chức năng gan mất dần và gây ra xơ gan. Quá trình xơ hóa (tạo sẹo) ở gan do nhiều tác nhân khác nhau gây ra, thường gặp là do viêm gan virus, nghiện rượu mạn tính꧋. Tương tự như người bệnh viêm gan, gan nhiễm mỡ, người bị xơ gan không thể ăn trứng thường xuyên.

Nếu người có bệnh lý về gan cảm thấy thèm trứng có thể chọn ăn lòng trắng vì lòng đỏ có nhiều cholesterol. Lòng trắng trứng giàu canxi, chất đạm, selen, ít calo, có sự khác biệt với chất dinh dưỡng so với lòng đỏ. Phương pháp chế biến như luộc sẽ tốt hơn là chiên, rán với nhiều dầu mỡ. Người bệnh nên hạn chế trứng luộc lòng đào vì có nguy cơ nhiễm khuẩn, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Ngoài trứng, anh và cha của anh bị gan nhiễm mỡ, xơ gan cũng nên lưu ý chọn các thực phẩm lành mạnh, ăn uống cân bằng, nhiều rau củ quả mỗi ngày. Tránh thức khuya vì﷽ gan làm việ📖c tích cực nhất từ 23h-3h, khi cơ thể ngủ say. Tập thể dục đều đặn còn giúp tăng cường sức khỏe, chống lại bệnh tật tốt hơn.

Bác sĩ chuyên khoa I Hoàng Đình Thành
Trung tâm nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM