Hôm 15/10, Đỗ Hoàng Diệu ra mắt sách Lam Vỹ tại Hà Nội - đánh dấu sự trở lại của chị kể từ tập truyện ngắn Bóng đè (2005).
- Vì sao phải mất hơn 10 năm chị mới trở lại văn đàn?
- Tôi vẫn viết đều. Năm ngoái tôi gửi về Việt Nam một bản thảo do tôi viết trong năm, sáu năm nhưng tất cả nhà xuất bản đều từ chối. Nhiều bài báo viết Đỗ Hoàng Diệu "tịt" rồi và không thể viết thêm ꦗđược gì. Tôi ức chứ. Tôi muốn nói với mọi người tôi vẫn ở đây, tôi có chết đâu. Tôi quyết định viết tác phẩm mới này trong vòng sáu tháng. Viết làm sao để nó có thể được xuất bản trong nước.
- Trong sách mới, chị được cho là tự thỏa hiệp với trang viết. Quá trình đó diễn ra thế nào?
- Ban đầu, tôi nói mình sẽ viết tiểu thuyết ngôn tình ba xu xem sao, chắc sẽ dễ dàng được in. Nhưng tôi không làm được và bắt đầu "lồng lộn" viết. Sau đó, tôi chấp nhận tự cắt bỏ. Tôi bỏ🌄 các chi tiết mơ hồ như có phải cô Thơ - nhân vật chính - đã đẩy bố của người yêu cũ xuống hồ hay ông ấy bị sốc tim mà chết. Tôi cũng cắt nhiều cảnh sex và nhiều đoạn chỉ trích đạo Nho.
Nguyên bản là 400 trang nhưng tôi cắt 100 trang trước khi gửi đi. Khi cắt bỏ, tôi ⛄tự thấy rất xấu hổ và hèn. Tuy nhiên, nếu ai đọc sách vẫn nhận ra đó là tôi, không lẫn vào đâu hết. Nhà văn Phạm Ngọc Tiến hay một số người bạn của tôi đều có phản hồi tốt, nói rằng văn chương trong cuốn này rất đẹp. Tôi muốn người đọc nhìn nhận mình ở mặt văn chương nhiều hơn là viết cái gì.
Nhà văn chia sẻ tại buổi ra mắt sách t🌸ại Hà Nội hôm 15/10.
- Nếu bỏ đi nhiều thứ "nặng đô" như thế, chị nghĩ sức nặng của tác phẩm mới nằm ở đâu?
- Tôi đã xác định trước, tác phẩm này không thể "đè" được Bóng đè. Tôi cũng không cố dụng công để làm g🌼ì. Cứ đểܫ tự nhiên. Có muốn cũng không được.
Nhà văn muốn có tác phẩm thành công thì phải có sự bí hiểm, giàu cảm xúc, gần gũi với người đọc. Tôi có hai điều đầu tiên. Nhưng sự gần gũi với bạn đọc - cả ở tác phẩm lẫn ngoài đời - tôi đều không có. Tôi xa cách từ văn chương tới ý tưởng nên rất khó đọc. Đến Lam Vỹ, tôi nghĩ c🐷ó gì đó dễ đọc hơn, hy vọng mọi người đóꩵn nhận.
- Vấn đề tình dục từng gây xôn xao trong cuốn sách đầu tiên của chị. Ở sách mới, chị khai thác và xử lý yếu tố này ra sao?
- Tôi nghĩ đừng coi nặng vấn đề tình dục. Khi viết Bóng đè, tôi 26, 27 tuổi. Bây giờ 40 tuổi tất nhiên phải khác. Tuy nhiên, tác phẩm này tôi cũng không viết ✱về sex mà mạch câu chuyện buộc điều đó phải diễn ra. Tôi kể theo mạch truyện thôi chứ không cố ý miêu tả thế này thế kia.
- Chị nghĩ tác phẩm mới sẽ được đón nhận thế nào?
- Nhà văn Phạm Ngọc Tiến bảo chắc chắn sẽ có hai luồng. Một luồng chê dở quá, không vượt qua được Bóng đè. Còn sẽ có những người khen viết khác đi, mượt mà hơn. Nhưng tôi nghĩ nó không gây tranh cãi dữ dội. Lam Vỹ chỉ l🌃à cuốn sách đặt ra các vấn đề văn hóa, đạo giáo.
- Nếu sách chỉ được đón nhận trong bình lặng, chị thấy thế nào?
- Trước đây, khi ra mắt Bóng đè và bị người ta chỉ trích, tôi chỉ muốn đấm hoặc nếu mà gặp thì ném cốc nước vào mặt. May là khi đó tôi chỉ bức xúc thôi chứ vẫn giữ được bình tĩnh, hòa nhã cho đế൩n cuối cùng. Nhưng tôi cho rằng đó lại là may mắn cho cuốn sách đầu tiên của tôi.
Bây giờ tôi già rồi. Tôi thấy mệt mỏi mà cũng muốn để cho độc giả quyết định. Có một điều vui là tôi nghĩ sách đang bán chạy. Tôi chỉ mong muốn sá✱ch đến được với nhiều người đọc൲ hơn.
- Tác phẩm của chị thường mang nhiều bóng tối, u ám, ma quái. Chị lý giải gì về điều này?
- Tôi thích đọc những cuốn sách u ám, 𝄹tăm tối và buồn. Đối với tôi vă🥃n chương đích thực phải viết về cái gì buồn và ám ảnh chứ văn chương mà cứ hơn hớn lên thì kinh dị lắm. Tất nhiên, khi đọc vẫn phải vui. Ví dụ, văn của Nguyễn Việt Hà đặc trưng là giễu nhại, hài hước, đọc rất hay nhưng đằng sau đó để lại nỗi buồn.
Đọc sách tôi xong mà có người thất tình tự tử thì tôi coi đó là thành công của tác phẩm. Nói thế thì hơi cực đoan. Nhưng giống như bản nhạc Gloomy Sunday, được gọi là bản nhạc chết chóc dù có nhiều chuyện hoang đường thêu dệ♋t về tác phẩm này. Ý tôi là: nếu văn chương có thể ám người khác khiến họ hành động theo thì thành công quá. Làm được điều đó, tôi quá xuất sắc rồi. Nhưng chắc chắn tôi không thể nên đừng có lo.
Đỗ Hoàng Diệu nói chị không lựa chọn cách sống cô độc nhưnꦐg "bản thể sinh ra như thế".
- Cuộc sống của chị bên Mỹ hiện nay thế nào?
- Chồng tôi dạy tại trường Ohio, Mỹ - đại học công nằm ở một thị trấn nhỏ. Hầu hết dân số là sinh viên, giáo sư. Môi trường hẹp nhưng rất trong lành. Cuộc sống của tôi khá bình lặng, nội trợ, nấu cơm, đưa đón hai con đi học, đọc sách, ngồi viết. Tôi may mắn vì không phải lo cơm𓂃 áo gạo tiền. Lúc con nhỏ tôi không viết được nhiều nhưng bây giờ con út đã bốn tuổi, có nhiều thời gian để viết hơn.
Ở chỗ tôi ở có nhiề♛u hội như Hội phụ nữ châu Á... mỗi người thường làm một món đến chia sẻ, ăn uống với nhau. Tôi không thích tham gia những thứ "của nợ" này. Tôi từ chối những cuộc vui, hội hè, khoe khoang dù có nhiều thứ để khoe. Tôi muốn thu mình, giấu bản thân trong "cái vỏ", ngồi trong bóng tối nhìn cuộc đời.
ꦦMọi người nghĩ tôi buồn nhưng tôi cố ý làm thế. Ngày xưa ở Việt Nam tôi cũng thích sống kiểu cô độc. Tôi không có nhu cầu chia sẻ. Tôi nghĩ mình là người tự kỷ.
- Vẻ ngoài cá tính, dữ dội như văn chương. Vậy bên trong chị là con người như thế nào?
- Điên, khùng, tâm thần. Tôi cũng là người yếu đuối, nhiều tình cảm, mau nước mắt. Tôi đang phải tự kiề🌳m chế, không được khóc nhiềuꦰ nữa. Ngoài ra, tôi hay bị những mối ơn huệ ràng buộc, không sống phũ phàng được. Có thể gọi là tôi sống biết điều.
>> Xem thêm: