Anh Trần Tuấn Ngọc (34 tuổi, Hà Nội) mắc hen suyễn nhiều năm, phải dùng thuốc corticoid và thuốc giãn phế quản xịt hàng ngày. Từ tháng 10, anh Ngọc hết thuốc nhưng do bận việc gia đình nên không tái khám, cũng không mua thuốc. Sau đó, anh xuất hiện các đợt khó thở, tức nặng ngực về đêm. Anh Ngọc từng cảm thấy không thở được sau khi chạy xe máy về, phải cấp cứu tại khoa Hô hấp BVĐK Tâm Anh Hà Nội. Các bác sĩ nhanh chóng điều trị bằng corticoid tiêm tĩnh mạch, khí dung corticoid, thuốc giãn phế quản, thở oxy để cắt cơn henꦐ. Bệnh nhân qua ✤cơn nguy kịch, xuất viện sau một tuần điều trị.

PGS.TS.BS Chu Thị Hạnh, Trưởng ಞkhoa Hô hấp BVĐK Tâm Anh Hà Nội, cho biết từ đầu tháng 10, lượt bệnh nhân đến khám triệu chứng hô hấp do thay đổi thời tiết tăng mạnh, chiếm phần lớn các mặt bệnh. Phổ biến nhất là viêm phế quản, viêm phổi, hen suyễn, COPD, nhiều ca trở nặng phải nhập viện.

Thời tiết giao mùa thu đông không tốt cho đường thở, đặc biệt với người có sẵn bệnh hô hấp mạn tính. Hít thở không khí lạnh khô khiến lớp chất lỏng bao phủ trên bề mặt niêm mạc phế quản bị khô nhanh, không kịp tái tạo dễ dẫn đến kích ứng, gây triệu chứng ho, thở khò khè, khó thở. Các đợt nóng lạnh đan xen nhau cũng khiến cơ thể không kịp thích nghi, dễ bị virus, vi khuẩn xâm nhập. Hai tác nhân này gây bùng phát đợt cấp ở người bệnh hen suyễn, COPD với tần suất dồn dập, đ🙈ặc biệt là về đêm hoặc khi gắng sức.

Nếu không nhận biết, xử lý kịp bằng cách dùng thuốc cắt cơn, thuốc kháng viêm, tình trạng khó thở kéo dài có thể dẫn đến giảm oxy máu, thiếu máu não, ngất, mất ý thức, thậm chí tử vong. Nguy cơ gặp cơn hen cấp tính nặng cao hơn khi người bệnh gián đoạn dùng thuốc kháng viêm (corticoid hít, xịt) do tâm lý chủ qಌuan, thường bỏ thu♛ốc khi thấy bệnh thuyên giảm hoặc sợ tác dụng phụ của thuốc.

Giao mùa thu đông cũng là nỗi ám ảnh với người bệnh viêm mũi họng, đặc biệt là viêm mũi dị ứng. Ghi nhận tại khoa Tai mũi họng BVĐK Tâm Anh Hà Nội từ đầu tháng 10, số c𝓰a bệnh mũi họng tăng 10-30%, bao gồm cả trẻ em, người lớn, trong đó nhiều ca tái phát viêm mũi dị ứng. PGS.TS.BS Lê Minh Kỳ, Phụ trách chuyên môn khoa Tai mũi họng, nhận định không khí khô hanh và phấn của các loại hoa nở rộ vào mùa thu như hoa sữa làm kích hoạt phản ứng dị ứng, gây hắt hơi, chảy nước mũi, nghẹt mũi, sưng đau hốc mũi. Triệu chứng thường kéo dài dai dẳng gây mệt mỏi, suy giảm miễn dịch, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống người bệnh.

Theo PGS Kỳ, tâm lý người dân khi xử trí bệnh mũi họng còn chủ quan, thường tự điều trị tại nhà thay vì đi khám, dễ mắc một số sai lầm như lạm dụng kháng sinh, thuốc chống co mạch để điều trị ngạt mũi, lạm dụng súc miệng, rửa mũi bằng nước muối sinh lý, tự ý ngưng thuốc khi thấy bệnh đỡ, nghe theo các bài thuốc truyền miệng không có cơ sở khoa học... Nhiều ca sau một thời gian𝔉 điều trị sai cách, bệnh chuyển nặng mới đến bệnh viện, lúc này việc điều trị rất khó khăn, có thể không chữa khỏi hoàn toàn vì đã thành mạn tính.

Do đó bác sĩ khuyến cáo khi có dấu hiệu của viêm mũi họng cần đi khám, điều trị dứt điểm để🐼 ngăn tái đi tái lại. Hiện nay bệnh lý mũi họng có thể phát hiện chuẩn xác qua nội soi, chụp CT-scan...; điều trị dứt điểm bằng phác đồ nội khoa tùy theo nguyên nhân gây bệnh.

Đối với nhóm bệnh hô hấp mạn tính như hen suyễn, COPD, PGS Hạnh cho biết kết hợp điều trị nội khoa, tập vật lý trị liệu phục hồi chức năng phổi là phác đồ "vàng" để ngăn bệnh tái phát hoặc trở nặng. Vật lý trị liệu bao gồm phương pháp tập hít thở, vỗ rung, vận động trị liệu làm sạch đường thở... giúp bệnh nhân cải thiện triệu chứng, thở dễ chịu hơn, giảm nguy cơ biến chứng khi thওay đổi thời tiết.

Người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị, lịch♏ tái khám, kết hợp thực hiện các biện pháp bảo vệ đường hô hấp, tiêm các loại vaccine phòng cúm, phế cầu, ho gà, Covid-19... để phòng bệnh tái phát mùa lạnh. Những người không mắc bệnh cũng cần chú trọng bảo vệ sức khỏe hô hấp trong thời điểm này, bởi các yếu tố kích thích đường thở như không khí lạnh, phấn hoa, bụi khói, khí độc có thể là tác nhân khởi phát các bệnh hô hấp tiềm ẩn.

Hoài Phạm