V🧸iêm da tiếp xúc do kiến ba khoang và zona thần kinh (zona, giời leo) là hai bệnh da khác nhau nhưng có chung triệu chứng mụn nước và đau rát nên nhiều người nhầm lẫn.

Tiến sĩ, bác sĩ Đặng Thị 🌟Ngọc Bích, phụ trách chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nhiều người tự chẩn đoán dẫn đến dùng nhầm thuốc, ꦇảnh hưởng hiệu quả điều trị, có thể khiến zona hoặc viêm da nặng hơn, kéo dài quá trình phục hồi. Người bệnh dễ bị biến chứng nặng hơn như bội nhiễm (nhiễm thêm vi khuẩn, vi nấm khác), nhiễm trùng da, sẹo...

Bác sĩ Bích chỉ ra nhữ♉ng dấ♈u hiệu riêng của từng bệnh này dưới đây.

Zona thần kinh

Đây là bệnh do virus gây ra, ảnh hưởng đến da và thần kinh. Triệu chứng ban đầu là sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức, mỏi ꧋cơ, uể oải... khℱi virus lan truyền dọc dây thần kinh. Sau đó, người bệnh cảm thấy ngứa, nóng rát, đau nhức, thậm chí đau dữ dội dọc một hoặc nhiều dây thần kinh nửa bên người trong 1-7 ngày. Cảm giác khó chịu này nhiều nhất về đêm.

Ở giai đoạn khởi phát, vùng da bị đau trước đó xuất hiện những mảng đỏ, hơi nề nhẹ, gờ cao hơn mặt da. Chúng sắp xếp dọc theo dây thần kinh ở một nửa bên người và dần nối𒀰 với nhau thành dải, vệt. Trên bề mặt mảng đ🔴ỏ có những mụn nước nhỏ li ti bằng đầu kim.

Vài ngày sau, zona vào giai đoạn toàn phát, mụn nước li ti phát triển to dần, có dạng hình chùm như chùm nho. Mụn nước có thể liên kết lại tạo thành bóng nước. Lúc đầu mụn nước căng, dịch trong, sau đó chùn lại, mụn nước có thể hóa đục, hó𓆏a mủ (do bội nhiễm vi trùng), có thể vỡ để lại vết trợt da, đóng vảy ti𒐪ết. Thời gian trung bình từ khi mọc mụn nước đến khi lành sẹo khoảng 2-4 tuần.

Sang thương zona thường xuất hiện ở mộ🌊t bên cơ thể như mặt, cổ, thân mình, mông, vùng kín, đùi... Nếu ở cổ, vai mụn nước có thể lan đến các khu vực lânౠ cận như cánh tay, cẳng tay, bàn tay; hoặc ở mông thì có thể lan xuống đùi, cẳng chân và gót chân.

Người trẻ tuổi bị tổn thương da ít, mau lành hơn so với người già và trẻ em hoặc người có bệnh nền. Vùng tổn thươn♈g ở người cao tuổi thường nhiều và nghiêm trọng hơn. Mụn nước, bọng nước có thể xuất huyết, hoại tử da, nhiễm khuẩn, sẹo xấu và kéo dài.

Hạch cũng thường nổi ở vùng phát ban zona. Mức độ đau của zona rất đa dạng, nhẹ là rát bỏng, âm ỉ tại chỗ🍌, nặng hơn là châm chích, đau ꦡdữ dội, cơn đau giật từng cơn.

Viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang

Viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang thường gặp vào mùa mưa, có thể rải rác trong năm. Kiến này chứa độc tố pederin (C24H43O9N) có thể gây bỏng da, viêm da kích ứng. Da có thể tiếp xúc với kiến ba khoang như bị kiến rơi vào cổ, mặt, thân mình hoặc kiến rơi vào bồn tắm, bám vào khăn mặt, quần áo... Lúc này, người bệnh vô tình quệt, chà xát hoặc dùng tay bắt kiến làm chất pederin tiếp xúc với da, tạo thành vết thương. Khi đổ mồ hôi, độc tố lan theo đường mồ h🌼ôi và gây viêm da ngoài vị trí ban đầu.

Tại vị trí kiến tiếp xúc da, ban đầu chỉ có một hoặc vài đám da đỏ, dài như vết cào xước, hơi phù nề, kích thước vài mm đến vài cm. Sau vài giờ hoặc một ngày xuất hiện mụn nước🍌, bọng nước giữa dát đỏ.

Người bệnh nhẹ chỉ cảm thấy rát, ngứa, nổi một vài vết đỏ lấm tấm kèm mụn nước, mụn mủ nhỏ. Sau 3-5 ngày, tổn thương khô mà không thành phỏngꩲ nước, bọng mủ. Vảy bong hết nhưng để lại các vết thâm rất lâu. Nếu nặng hơn, thương tổn 🍃rộng, bọng nước, bọng mủ nông lan rộng, có thể trợt loét, hoại tử da.

Vị trí viêm da có thể ở bất kỳ nơi nào nhưng hay gặp ở các vùng da hở. Mắt tổn thương có thể bị sư🦩ng nề, trợt đỏ, chảy nước mắt; ở các vị trí khác 🎐như nách, bẹn, sinh dục... có thể gây sưng đau, hạn chế đi lại.

Cảm giác bỏng rát, ngứa là dấu hiệu đặc trưng của viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang. Nếu bội🐟 nhiễm có thể dẫn đến đau nhức, khó chịu. Một số trường hợp tổn thương lan rộng có thể gây đau nhức, sốt, mệt mỏi, nổi 🍒hạch cổ, nách hoặc bẹn tùy theo vùng tổn thương.

Bác sĩ Bích khuyến cáo người có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên da như đau 𓃲rát, nổi mụn nước, phồng rộp hay trợt loét... nên đến  để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Người bệnh không nên tự mua thuốc hoặc đắp các loại lá cây, thoa dầu, bôi vôi... tránh biến chứng nặng hơn.

Anh Thư