Thừa cân và béo phì có thể gây ra những thay đổi trong cơ thể dẫn đến ung thư. Những thay đổi này bao gồm tình trạng viêm kéo dài cũng như tăng nồng độ insulin, yếu tố tăng trưởn⛎g giống insulin và các hormone sinh dục. Nguy cơ mắc ung thư càng cao khi cân nặng💜 dư thừa càng nhiều và bệnh nhân bị thừa cân càng lâu.
Người béo phì có nguy cơ mắc 13 loại ung thư cao hơn người bình thường. Trong đó, có hai loại thuộc nhóm bệnh ung ♏thư thường gặp là ung thư vú (ở phụ nữ sau mãn kinh) và ung thư đại trực tràng cùng với ba loại thuộc nhóm ung thư khó điều trị là ung thư thực quản, tuyến tụy và túi mật.
Ung thư vú ở phụ nữ mãn kinh
Sau khi mãn kinh, khả năng sản xuất estrogen của buồng trứng bị suy giảm. Lúc này, lượng estrogen trong cơ thể phụ nữ đa số đến từ quá trình chuyển hóa nội tiết tố androgen trong mô mỡ. Phụ nữ thừa cân, béo phì có nhiều mô mỡ nên sản xuất được nhiều estrogen hơn, một trong những yếu tố liên quan mật thiết đến s♏ự phát triển của ung thư vú.
Chất béo dư thừa còn có thể làm tăng lượng insulin trong máu. Ngoài ra, mô mỡ ở những người béo phì cũng tiết ra cytokin và adipokin gây viêm. Cả hai yếu tố đều có thể thúc đẩy quá trình phát triển khối u ở vú. Phụ nữ béo phì có khả năn✨g mắc ung thư vú sau mãn kinh cao hơn so với người bình thường. Tình trạng này cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú ở nam giới.
Ung thư đại trực tràng
Cơ thể béo hơn có thể dẫn đến thay đổi nội tiết tố, chẳng hạn như tăng mức insulin, thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư ở đại tràng và ức chế quá trình apoptosis (quá trình tự chết của tế bào). Nồng độ insulin và IGF-1🐽 trong huyết thanh tăng lên có liên quan đến nguy cơ ung thư đại trực tràng cao hơn trong các nghiên cứu trên người. Tăng cân cũng kích thích phản ứng viêm của cơ thể, một trong những yếu tố thúc đẩy sự phát triển của ung thư đại trực tràng.
Bệnh nhân béo phì có thể bị ung thư đại trực tràng cao hơn 30% so với người có cân nặng bình thường. Chỉ số BMI càng cao🌼 thì nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng ở cả hai giới càng tăng nhưng mức tăng ở nam giới thường cao hơn nữ giới.
Ung thư thực quản
Lượng mỡ dư thừa trong cơ thể sẽ khiến bệnh nhân dễ bị trào ngược dạ dà👍y mạn tính hoặc viêm thực quản, từ đó dẫn đến sự phát triển của Barret thực quản. Tình trạng viêm mạn tính 🌌cục bộ do các bệnh lý này có khả năng dẫn đến ung thư biểu mô tuyến ở thực quản. Nguy cơ mắc ung thư thực quản của người béo phì thường cao gấp hai lần người bình thường.
Ung thư tuyến tụy
Tình trạng thừa cân, béo phì có liên quan đến việc kích hoạt tín hiệu NF-kappaB, tăng sản xuất cytokin tiền viêm và hỗ trợ các tế bào ức chế miễn dịch xâm nhập vào tuyến tụy, từ đó làm tăng nguy cơ gây ung thư tuyến tụy. Ngoài ra, nồng độ insulin cao trong máu cũng là yếu tố thúc đẩy sự phát triển của các khối u tại✅ cơ quan này. Người thừa cân, béo phì sẽ có nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy cao gấp 1,5 lần so với người có cân nặng bình thường.
Ung thư túi mật
Mối liên hệ giữa béo phì và ung thư túi mật thường có liên quan đến sự phát triển của hội chứng chuyển ꦑhóa, chẳng hạn như rối loạn lipid máu, tăng đường huyết, tăng insulin máu và tăng huyết áp. Ngoài ra, tình trạng béo phì và các hội chứng chuyển hóa cũng có thể làm tăng nguy cơ sỏi mật, đặc trưng bởi tình trạng viêm túi mật mạn tính. Sỏi mật là một trong những yếu tố góp phần gâ♉y ung thư túi mật.
So với người có cân nặng bình thường, nguy cơ mắc ung thư tওúi mật cao hơn khoảng 20% ở người thừa cân và 60% ở người béo phì. Phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư túi mật nhiều hơn nam giới. Điều này có thể là do tác động bất lợi của hormone sinh dục nữ đối với chức năng của túi mật và sự bài tiết mật của gan.
Ngoài 5 loại ung thư kể trên, người béo phì cũng có nguy cơ mắc thêm nhiều loại ung thư khác. Cụ thể, bệnﷺh nhân có khả năng mắc ung thư nội mạc tử cung cao gấp 2-4 lần, dạ dày, gan, thận cao gấp hai lần so ng🌃ười bình thường. Nguy cơ mắc u màng não sẽ cao hơn 50% ở người béo phì và khoảng 20% ở người thừa cân, đồng thời khả năng mắc u đa tủy sẽ tăng 10-20% ở nhóm đối tượng này...
Phương Quỳnh
(Theo American Institute for cancer research, Nation cancer Institue)