Suy gan cấp tính xảy ra khi các tế bào gan bị tổn thương đột ngột và giảm khả năng hoạt động, gây rối loạn chức năng gan nghiêm trọng. Theo bác sĩ, tiến sĩ Vũ T꧂rường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa - Gan mật tụy, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, bệnh không phổ biến nhưng có thể phát triển nhanh chóng, ngay cả ở người khỏe mạnh, không có bệnh gan từ trước. Nếu không sớm phát hiện và điều trị, suy gan cấp có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như suy thận, nhiễm trùng huyết, phù não, não gan, rối loạn đông máu và suy đa tạng, thậ🍰m chí đe dọa tính mạng.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến suy gan cấp, trong𝄹 đó, nhiễm virus viêm gan và sử dụng thuốc sai cách là phổ biến nhất.
Nhiễm virus viêm gan
Viêm gan virus là nguyên nhân chính gây suy gan cấp. Trong đó, loại virus gây bệnh phổ biến nhất là virus viêm gan B (HBV), có thể đồng nhiễm hoặc bội nhiễm virus viêm gan D. 🌟Suy gan cấp tính có thể xảy ra sau nhiễm HBV cấp tính hoặc trong đợt cấp (phát bệnh) của viêm gan virus B mạn tính. Mặc dù, hiếm gặp nhưng viêm gan A, E có thể gây suy gan cấp. Viêm gan C không phải nguyên nhân thường gặp.
Một số loại virus khác có thể gây ra tình trạng này như Cytomegalovirus (CMV), Epstei👍n-Barr (EBV), Herꦿpes Simplex (HSV), Parvovirus B19, Varicella-zoster, các virus gây sốt xuất huyết...
Dùng quá liều thuốc giảm đau, hạ sốt
Paracetamol hay acetaminophen (còn được biết đến với tên Tylenol) là loại thuốc không kê đơn được dùng phổ biến trong các trường hợp hạ sốt, giảm đau. Tuy nhiên, theo bác sĩ Khanh, nếu dùng không đúng cách, chẳng hạn uống rượu quá gần lúc uống thuốc hoặc dùng thuốc quá liều lượng trong thời gian dài, paracetamol có thể gây suy gan, đe dọa t🅰ính mạng người bệnh. Ngay cả khi chưa xuất hiện , sau khi phát hiện đã uống quá liều acetaminophen, bạn nên đi khám bệnh càng sớm càng tốt.
Một số loại thuốc kê đơn, bao gồm kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid, thuốc chống lao Isoniazid, chống co giật... có thể suy gan. Các loại thực phẩm chứng năng hoặc thuốc thảo dược chiết xuất từ rễ hồ tiêu (kava), chi ma hoàng, bạc hà hăng, skullcap (hoàng cầm và các loài cùng chi scutellaria) có liên quan đến suy gan cấp nên cần cẩn trọng khi sử dụng.
Dùng quá liều paracetamol trong thời gian kéo dài có thể gây suy gan cấp. Ảnh: Freepik
Nhiễm độc
Tình trạng ngộ độc do ăn phải loại nấm mũ Amanita phalloides hoặc nhiễm độc carbon tetrachloride khi tiếp 🦩xúc với hóa chất này thường xuyên có ꦡthể gây suy gan cấp. Carbon tetrachloride thường được dùng trong công nghiệp làm lạnh, dung môi cho sáp, vecni và các vật liệu khác.
Mắc các bệnh lý khác
Suy gan có thể do viêm gan tự miễn - căn bệnh khiến hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các tế bào gan, gây viêm và tổn thương cơ quan này. Một số bệnh gây ra tình trạng tắc nghẽn tĩnh mạch gan, thiếu máu gan cục bộ có thể dẫn đến suy gan cấp. Bệnh nhân mắc các bệnh chuyển hóa hiếm gặp như Wilson, gan nhiễm mỡ cấp ở phụ nữ mang thai hoặc ung thư gan cũng dễ gặp phải biến chứng này.
Ngoài ra, đột quỵ nhiệt do hoạt động thể chất quá sức trong 𒉰môi trường nóng hoặc tình trạng sốc do nhiễm trùng huyết làm suy giảm lưu lượng máu đến gan cũng dẫn đến suy gan cấp tính.
Theo Tiến sĩ Khanh, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà suy gan cấp sẽ được điều trị bằng nhiều cách khác nhau. Thông th𓃲ường bác sĩ sẽ tập trung điều trị tổn thương gan và kiểm soát biến chứng. Trong một số trường hợp, ghép gan là phương pháp chữa trị duy nhất. Theo thông tin đăng tải trên Thư viện y học Mỹ cho thấy, nhờ những tiến bộ y học 🐻trong quản lý chăm sóc đặc biệt và ghép gan mà tỷ lệ sống của bệnh nhân suy gan cấp được cải thiện đáng kể, tăng từ 20% đến khoảng hơn 60% trong vài thập kỷ qua.
Suy gan cấp dù hiếm gặp nhưng tiến triển nhanh với nhiều triệu chứng đa dạng. Khi có biểu hiện vàng da, cổ trướng, đau hạ sườn phải, nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen, buồn nôn, nôn..., người bệnh nên đi thăm khám chuyên khoa Tiêu hóa. Trong đời sống hàng ngày, mọi người có thể đề phòng căn bệnh này bằng cách tiêm vaccine virus viêm gan A, B; hạn chế uống rượu bia; duy trì cân nặng hợp lý để bảo vệ sức khỏe lá gan. Quản lý và điều trị bệnh gan nếu có, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi dùng, nhất là ac🌳etaminophen.
Trịnh Mai