Nhiễm k🍬huẩn đường tiết niệu là bệnh rất phổ biến chiếm gần 25% tổng số các bệnh nhiễm khuẩn, trong đó nữ giới chiếm hơn 50 - 60% trường hợp. Bệnh gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm như sốc nhiễm khuẩn, áp xe quanh thận, nhiễm khuẩn huyết... Nhiễm khuẩn đường tiết niệu có thể được ♛chữa khỏi hoàn toàn nhưng vẫn có thể tái phát vì thói quen sinh hoạt, độ tuổi mãn kinh hoặc một vài bệnh lý khác.
Theo ThS.BS Phạm Thanh Trúc, Trung tâm Tiết niệu Thận học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nhiễm khuẩn đường tiết niệu là tình trạng viêm nhiễm ở bất kỳ bộ phận nào của hệ tiết niệu - thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Trong đó, hầu hết các bệnh nhiễm k🎃huẩn thường liên quan đến đường tiết niệu dư⛎ới gồm bàng quang và niệu đạo.
Bệnh xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu, nhân lên và gây viêm. Vi khuẩn thường đến từ ruột hoặc phân, sau đó đi vào niệu đạo. Bệnh gây nên những cơn đau đớn và cảm giác khó chịu kèm theo các triệu chứng như tiểu buốt, tiểu đau ở lỗ niệu đạo ngoài hay có cảm giác bỏng rát buốt dọc niệu đạo; đau trằn bụng dưới; tiểu nhiều; tiểu máu; nước tiểu đục và có mùi khó chịu; sốt nhẹ, ớn lạnh; buồn nôn hay nôn kèm sốt cao nếu nhiễm khuẩn ở thận. Tuy⛄ nhiên, một số trường hợp nhiễm khuẩn đường tiết niệu không thể hiện triệu chứng gì.
Hơn 75% trường hợp nhiễm khuẩn đường tiết niệu do vi khuẩn Escherichia coli (E. coli) gây ra, một loại vi khuẩn được tìm thấy tro🤡ng đường tiêu hóa. Tình trạng này xảy ra khi vi khuẩn được lây lan từ hậu môn đến niệu đạo. Do cấu tạo niệu đạo của phụ nữ gần với âm đạo nên vi khuẩn dễ tấn công niệu đạo gây viêm.
Ngoài E. coli, cá🎃c vi khuẩn thường gặp khác như liên cầu nhóm D, tụ cầu vàng, Leptospira, Salmonella, vi khuẩn kỵ khí Mycoplasma, Corynebacterium... cũng có thể xâm nhập cơ quan hệ tiết niệu và gây bệnh nhiễm khuẩn. Nhiễ🅠m khuẩn đường tiết niệu thường gặp ở phụ nữ và dễ tái phát do các yếu tố nguy cơ sau:
Thói quen quan hệ tình dục
Quan hệ tình dục có thể đẩy một số vi khuẩn xung quanh hậu môn hoặc âm đạo lên vùng niệu đạo. Ngoài ra, có bạn tình mới hoặc nhiều bạ🐽n tình cũng có thể làm tăng khả năng mắc bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
Phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh
Sự suy giảm estrogen sau mãn kinh v🐓à sự thiếu hụt estrogen có khả năng làm thay đổi đường tiết niệu, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
Một số bệnh lý khác
Những bệnh lý phổ biến liên quan đến bí tiểu như chấn thương tủy sống, sỏi thận hoặc tổn thương dây thần kinh xung quanh bàng quang... có thể là nguyên nhân dẫn đến nước tiểu ứ đọng và góp phần khiến vi khuẩn gây nhiễm khuẩn tồn tại. Ngoài ra, bệnh tiểu đường cũng là yếu tố khiến 🌟nhiễm khuẩn đường tiết niệu tái phát nhiều hơn do tổn thương dây thần kinh trong bàng quang và hệ thống miễn dịch yếu.
Di truyền
Một biến thể di truyền trong các thụ thể tế bào có liên quan🍌 đến việc tăng nguy cơ nhiễm khuẩn bàng quang và thận. Ngoài ra, con người c﷽ó đến 6/14 gen có liên quan đến khuynh hướng tái phát nhiễm khuẩn đường tiết niệu. Tình trạng còn phụ thuộc vào các con đường truyền tín hiệu của hệ thống miễn dịch và sự biểu hiện của các gen chi phối.
Do đó, để ngăn ngừa các biến chứng và phòng nhiễm khuẩn đường tiết niệu tái phát ở nữ giới, ThS.BS Phạm Tha🍸nh Trúc lưu ý:
Khi có các triệu chứng và được chẩn đoán nhiễm khuẩn đường tiết niệu, người bệnh cần điều trị, tuân thủ nghiêm chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt, người bệnh không tự ý ngưng thuốc hoặ🎃c tự mua thuốc điều trị hay dùng đơn thuốc những lần điều trị trước sử dụng khi bệnh tái phát.
Giữ vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi quan hệ tình dục. Sau khi đại tiện hay tiểu tiện, nữ giới chú ý vệ s🌳inh sạch theo hướng từ trước ra sau tránh vi khuẩn từ hậu môn có thể xâm nhập niệu quản. Lựa chọn loại vệ sinh dung dịch phụ nữ phù hợp, sử dụng hàng ngày để ngăn ngừa viêm nhiễm.
Với những bệnh nhân nhiễm khuẩn tiết niệu tái phát trên 2 lần trong 6 tháng, bác sĩ có🌸 thể chỉ định sử dụng kháng sinh dự phòn🔴g liều thấp trong nhiều tháng.
Uống nhiều nước, khoảng hơn 2 lít/ngày và không nhịn tiểu để giảm nguy cơ vi khuẩn trong nước ti🙈ểu ứ đọng sinh sôi. Tránh mặc quần bó sát, bao gồm cả quần lót, quần jeans. Tránh các thực phẩm có thể gây kích ứng bàng quang như soda, rượu,💙 cà phê, chanh, cam... Bổ sung nhiều rau và trái cây.
Trường hợp, người bệnh đã thực hiện các biện pháp trên nhưng vẫn bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu nhiều🌜 lần thì nê♏n sớm đến các chuyên khoa Tiết niệu Thận học để các bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và có phác đồ điều trị kịp thời.
Chang Chang